Bên cạnh sự quyết liệt của lực lượng công an trong đấu tranh tội phạm ở lứa tuổi thanh, thiếu niên, rất cần có sự tham gia từ phía gia đình, nhà trường quản lý, giáo dục con em mình. Ảnh: QĐ

Phần lớn phạm tội khi tuổi đời còn rất trẻ

Theo số liệu thống kê, từ đầu năm 2023 đến nay toàn quốc xảy ra 48 vụ các nhóm thanh, thiếu niên sử dụng vũ khí, hung khí nguy hiểm giải quyết mâu thuẫn tại 27 địa phương; trong đó 12 vụ có hậu quả chết người, 6 vụ nghi vấn sử dụng các loại súng công cụ hỗ trợ, 2 vụ đối tượng chống đối lại lực lượng công an, 9 vụ đối tượng tham gia rất đông từ 40 - 50 người. Không chỉ tụ tập điều khiển xe máy phóng nhanh, lạng lách, nhiều nhóm thanh, thiếu niên còn mang theo hung khí di chuyển trên các tuyến đường phố, tìm đối thủ giải quyết, thậm chí vô cớ đánh người... khiến dư luận bất bình, bất an.

Đơn cử, ngày 1/8, Công an huyện Chương Mỹ, Hà Nội đã lập hồ sơ nhiều nhóm thanh, thiếu niên thường xuyên tụ tập đua xe và cổ vũ đua xe trái phép trên Quốc lộ 6 qua địa bàn. Qua đấu tranh làm rõ, các đối tượng khai nhận đã lập nhóm Facebook để mời nhau vào huyện Chương Mỹ đua xe. Các đối tượng tụ tập đông người, tổ chức điều khiển xe mô tô đi tốc độ cao, đua xe và cổ vũ đua xe trái phép, lạng lách, đánh võng, “bốc đầu xe” đi bằng một bánh... gây nguy hiểm đến tính mạng của người tham gia giao thông.

Thậm chí, nhiều đối tượng còn mang theo hung khí bằng kim loại, kéo lê dưới mặt đường để phát ra âm thanh và tia lửa (cháy phố - PV), gây mất an ninh trật tự. Tập trung đấu tranh, Công an huyện Chương Mỹ đã bắt giữ 16 đối tượng, 12 xe mô tô. Đáng chú ý, tuổi đời của các đối tượng có hành vi vi phạm còn rất trẻ chỉ từ 15 đến 19 tuổi, đặc biệt có thiếu niên chỉ mới 12 tuổi đã tham gia vào các hội nhóm này.

Trước đó, Công an TP Hà Nội cũng tạm giữ hình sự nhóm đối tượng gồm: Trịnh Xuân Sơn (SN 2006); Nguyễn Sỹ Long (SN 2006); Lê Khả Phong (SN 2005) cùng trú tại huyện Gia Lâm, Hà Nội và 17 đối tượng khác về hành vi gây rối trật tự công cộng. Nhóm đối tượng (gồm 23 người đi trên 11 xe máy điều khiển) đã hẹn nhau trên mạng xã hội và mang theo dao, kiếm để tụ tập điều khiển xe máy với tốc độ cao khoảng 70 - 80km/h, vừa đi vừa lạng lách, đánh võng, bấm còi inh ỏi qua các ngã ba, ngã tư gây náo loạn trên các tuyến phố trong khu vực nội thành Hà Nội.

Khi đến đoạn ngã tư Lê Duẩn rẽ vào Đại Cồ Việt, Trịnh Xuân Sơn (ngồi phía sau xe) vung dao lên trời để uy hiếp, đe dọa những người đi xe máy ở khu vực đó. Đến khu vực trước số nhà 27 Đại Cồ Việt, cả đoàn nhìn thấy anh T. và bạn đang điều khiển xe máy đi cùng chiều. Nhóm này đã dùng chân đạp vào lưng của anh T. và sử dụng dao chém nhiều nhát vào người T. khiến nạn nhân bị thương tích phải đi Bệnh viện Thanh Nhàn cấp cứu, còn bạn anh T. bỏ chạy được. Ngay sau khi nhận được trình báo, lực lượng chức năng đã nhanh chóng vào cuộc, tạm giữ hình sự 20 đối tượng thanh thiếu niên tuổi từ 16 - 19 trong vụ việc.

100% các vi phạm đều bị xử lý, mang ra xét xử án điểm

Theo Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng, Phó Giám đốc Công an Hà Nội, thời gian qua, địa bàn TP xuất hiện nhiều nhóm thanh thiếu niên tụ tập, chạy xe máy tốc độ cao và mang theo hung khí diễu phố. Trong 6 tháng đầu năm 2023, Công an TP Hà Nội ghi nhận 51 vụ việc thanh, thiếu niên tụ tập điều khiển xe máy tốc độ cao, có dấu hiệu gây rối trật tự công cộng. Công an đã làm rõ 3 vụ việc các đối tượng không có mâu thuẫn gì, nhưng vẫn tụ tập để khiêu khích, sử dụng hung khí tự chế tấn công người đi đường. Nhiều đối tượng vi phạm là học sinh, sinh viên và 100% trường hợp vi phạm này đều được cơ quan điều tra khởi tố vụ án để điều tra, nhiều vụ án đã được xét xử làm án điểm.

Về nguyên nhân số vụ vi phạm pháp luật trong lứa tuổi thanh, thiếu niên có dấu hiệu gia tăng trong thời gian vừa qua, Công an tỉnh Vĩnh Phúc cho biết là do tâm sinh lý lứa tuổi thanh, thiếu niên phát triển chưa hoàn thiện, dễ bị dụ dỗ, kích động tham gia vào những việc làm sai trái, dễ nảy sinh tội phạm và vi phạm pháp luật. Nhiều gia đình chưa quan tâm đúng mức trong việc quản lý, giáo dục con em mình. Việc tổ chức quản lý, giáo dục, đạo đức, nhân cách cho học sinh, sinh viên hiệu quả chưa cao. Sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong quản lý, giáo dục học sinh, sinh viên chưa thực sự chặt chẽ, thường xuyên, một số nơi còn mang tính hình thức.

Đặc biệt, các ấn phẩm đồi trụy, trò chơi bạo lực trên Internet (game online), các nền tảng mạng xã hội Facebook, Tiktok… đã tác động tiêu cực đến thanh, thiếu niên đang trong giai đoạn hình thành nhân cách, phát triển nhận thức. Mức hình phạt với người chưa thành niên phạm tội còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe, giáo dục.

Để phòng, chống hiệu quả với các loại hình tội phạm trong nhóm đối tượng thanh, thiếu niên, thì bên cạnh sự chủ động, quyết liệt của lực lượng chức năng, cũng rất cần có sự tham gia từ phía gia đình, nhà trường. Phụ huynh cũng cần tăng cường quản lý, giám sát không để con em sử dụng xe mô tô, xe gắn máy đi chơi đêm không rõ mục đích, dễ tạo điều kiện để các cháu tụ tập, đua xe và cổ vũ đua xe trái phép. Giáo dục con em, học sinh để tạo thành một tấm lá chắn, ngăn không cho những học sinh, thanh thiếu niên vượt khỏi sợi dây an toàn, tránh bị lây nhiễm bởi những thói hư tật xấu dẫn tới trở thành những đối tượng vi phạm pháp luật.