(Thanh tra) - Lợi dụng mạng xã hội, dùng chiêu việc nhẹ, lương cao, tội phạm mua bán người, đưa nạn nhân sang nước ngoài để lừa đảo trực tuyến, cưỡng bức lao động trong các cơ sở kinh doanh nhạy cảm, mua bán trẻ sơ sinh qua thủ đoạn cho, nhận con nuôi…
Bộ Công an cho biết, 6 tháng đầu năm, các lực lượng chức năng đã khởi tố, điều tra 120 vụ/365 bị can (thụ lý mới 34 vụ/101 bị can; kết thúc điều tra đề nghị truy tố 90 vụ/220 bị can về tội mua bán người, mua bán người dưới 16 tuổi).
Các tòa án Nhân dân đã thụ lý 93 vụ với 292 bị cáo về các tội mua bán người và các tội liên quan (tăng 6 vụ và 103 bị cáo so với cùng kỳ năm trước); đã giải quyết, xét xử 72 vụ, 237 bị cáo, đạt tỷ lệ 77,42% về số vụ và 81,16% số bị cáo.
Tội phạm về mua bán người phải giải quyết chủ yếu gồm: Tội mua bán người (chiếm 46,24%); Tội mua bán người dưới 16 tuổi (chiếm 43%); Tội mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người (chiếm 6,45%).
Các vụ án về mua bán người, tội liên quan được thụ lý, xét xử nhiều, tập trung ở TP Hồ Chí Minh, Hà Nội và các tỉnh Nghệ An,Tây Ninh, Thanh Hóa…
Về công tác hỗ trợ nạn nhân bị mua bán, Sở Y tế các tỉnh, thành phố đã xác minh, tiếp nhận 202 người, xác định 46 người là nạn nhân bị mua bán. Lực lượng chức năng đã thực hiện bảo vệ an toàn, hỗ trợ nhu cầu thiết yếu, chi phí đi lại, hỗ trợ y tế, việc làm cho các nạn nhân theo quy định của pháp luật…
Theo Bộ Công an, thời gian qua, các lực lượng chức năng đã triển khai quyết liệt các giải pháp về phòng, chống mua bán người.
Bộ đã tham mưu Ban Chỉ đạo 138/CP ban hành, tổ chức triển khai kế hoạch phòng, chống tội phạm và mua bán người năm 2025; Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 1137/QĐ-TTg triển khai hoạt động hưởng ứng "Ngày thế giới phòng, chống mua bán người" và "Ngày toàn dân phòng, chống mua bán người 30/7".
Đảng ủy Công an Trung ương cũng ban hành Kế hoạch số 295-KH/ĐUCA, hướng dẫn các cấp tổng kết 15 năm thực hiện Chỉ thị số 48-CT/TW của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình mới.
Tại các địa phương, lực lượng công an chủ động tham mưu củng cố hệ thống chính trị cơ sở; đẩy mạnh tuyên truyền trên mạng xã hội, website, fanpage, YouTube, Zalo, Facebook; tổ chức tập huấn kỹ năng phòng ngừa thủ đoạn mua bán người; nhân rộng mô hình hiệu quả, huy động toàn dân tham gia.
Bộ Công an cảnh báo, nhiều nạn nhân bị dụ dỗ bằng quảng cáo việc nhẹ lương cao trên mạng xã hội, bị lừa sang nước ngoài và ép tham gia lừa đảo trực tuyến. Đặc biệt, mua bán trẻ sơ sinh qua hình thức cho, nhận con nuôi trá hình, làm giả giấy tờ để hợp pháp hóa thủ tục đang gia tăng.
Theo cơ quan chức năng, thủ đoạn mua bán người hiện nay bao gồm: Lợi dụng mạng xã hội để rao tin việc nhẹ lương cao; dùng môi giới xuất khẩu lao động trá hình; mua bán trẻ sơ sinh qua thủ tục cho, nhận con nuôi; cưỡng bức lao động tại cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự; lừa nạn nhân sang nước ngoài tham gia lừa đảo trực tuyến.
Các đường dây tội phạm mua bán người thường hoạt động có tổ chức, phân công vai trò rõ ràng, kết nối xuyên biên giới.
Bộ Công an đề xuất, để phòng ngừa, ngăn chặn, đấu tranh có hiệu quả với loại tội phạm mua bán người, cần thực hiện hiệu quả các chỉ thị, chương trình phòng chống mua bán người giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến 2030; triển khai có hiệu quả Luật Phòng, chống mua bán người.
Đồng thời, tăng cường tấn công, trấn áp tội phạm mua bán người tại địa bàn biên giới, cửa khẩu, biển, hải đảo, nhất là đợt cao điểm tấn công tội phạm (từ 1/7 đến 30/9/2025).
Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao cảnh giác trong cộng đồng, đặc biệt nhóm dễ bị lôi kéo bởi lời hứa việc nhẹ lương cao như giới trẻ.
Luật sư Phạm Thanh Dạ Quỳnh (Văn phòng Luật sư Vạn Bảo, Hà Nội) nhận định, diễn biến của tội phạm mua bán người cho thấy, đây không chỉ là vấn đề an ninh mà còn là thách thức xã hội.
Việc nhận diện và cảnh giác với các thủ đoạn mua bán người như việc nhẹ lương cao, lừa đảo trực tuyến, mua bán trẻ sơ sinh là yếu tố then chốt.
Mỗi cá nhân cần chủ động tìm hiểu thông tin, báo ngay cho cơ quan chức năng khi phát hiện dấu hiệu nghi vấn, góp phần vào công cuộc phòng, chống mua bán người toàn diện.
“Người dân cần nhớ, Tổng đài 111 (Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em) là dịch vụ công đặc biệt thành lập theo quy định của Luật Trẻ em, chịu trách nhiệm tiếp nhận thông tin, chuyển tuyến để giải cứu, tư vấn và hỗ trợ cho trẻ em và các nạn nhân mua bán người trong quá trình di cư, trở về và tái hòa nhập”, luật sư Quỳnh lưu ý.
