1 trong 2 dãy nhà nuôi gà của Cty Cty JAPFA tại cửa Vườn Quốc gia Xuân Sơn

Chúng tôi lên Đồng Gạo, tìm đến nhà Trưởng thôn Nguyễn Công Tính. Chưa kịp bỏ trà vào ấm, nhà Trưởng thôn đã đầy ắp người. Dân làng lũ lượt kéo đến chỉ với một câu duy nhất: “Các bác giúp chúng em thắng kiện, đuổi  mùi phân gà đi cho núi nó sạch, cho rừng nó xanh”.

Nguồn cơn vụ kiện xuất phát từ việc Cty JAPFA chuyên kinh doanh, cung cấp gà giống, gà bố mẹ được UBND tỉnh Phú Thọ cho đặt  “trung tâm trại” ở xóm Đồng Gạo từ tháng 3/2009. Nghe nói có “nền công nghiệp gà” đặt cạnh xóm, mới đầu ai cũng vui, nhưng niềm vui này nhanh chóng tắt lịm như ánh chiều tà, phần vì “gà gì mà chẳng thấy gáy”, phần vì “nắm cơm lên tận núi cao vẫn ngửi thấy mùi phân gà”.

Trong đơn kiện của tập thể dân Đồng Gạo, 2 chữ được nhắc đến nhiều nhất là “phân gà”. Trưởng thôn Nguyễn Công Tính cho biết: “Ít nhất 5 hộ dân  gần khu trại đã phải… chuyển nhà vì mùi phân gà làm cho điêu đứng”.

Theo phản ánh của người dân, trại gà của Cty JAPFA gồm 8 chuồng lớn, chia làm 2 dãy. Có 88 quạt thông khí được chia đều 2 bên dãy chuồng, trong đó 44 chiếc quạt chạy 24/24 giờ chĩa thẳng vào xóm Đồng Gạo “đẩy” mùi phân gà xộc vào từng nhà, khiến mọi người lúc thức cũng như lúc ngủ cứ váng vất không yên. Kinh hoàng nhất là vào những ngày gió ngược, mùi phân gà từ 88 chiếc quạt cùng lúc dồn về. Dân Đồng Gạo chỉ còn biết “nín thở, há miệng ngáp trào nước mắt” …

Mỗi khi có gió ngược, mùi phân gà từ 88 chiếc quạt ở trại gà cùng lúc dồn về hành hạ người dân Đồng Gạo

Cũng theo lời người dân, ngay từ lúc mới có trại gà, nhiều người đã không thể chịu nổi. Liền sau đó là những căn bệnh về hô hấp, đau mắt… Trưởng thôn Nguyễn Công Tính kể: Có những lúc, đang dở bữa cơm trưa, mùi phân gà nồng nặc xộc vào, cả nhà phải bỏ mâm cơm. “Kiện không biết bao giờ mới… thắng, trong khi mùi phân gà đeo đẳng làm khổ sở mọi đường. Cả xóm chỉ còn nước “bán sới” đi chỗ khác, nhưng biết đi đâu?”, Trưởng thôn Đồng gạo than thở.

Bức xúc của người dân Đồng Gạo được gửi lên cấp có thẩm quyền. Các đoàn kiểm tra liên ngành của địa phương đã về kiểm tra thực tế. Ông Phạm Hữu Đạt, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Phú Thọ xác nhận trong biên bản: Ngày 15/3/2011, Thanh tra Sở TN&MT đã yêu cầu Cty JAPFA có biện pháp khắc phục sự cố của khu vực xử lý khí thải. Tuy nhiên, Cty vẫn chưa khắc phục triệt để mà bạt còn rách nhiều hơn trước, mùi vẫn phát tán ra môi trường. Hành vi này của Cty JAPFA là vi phạm Luật Bảo vệ Môi trường.

Người dân xóm Đồng Gạo khẳng định: Ông Đinh Công Thắng (Trưởng phòng TN&MT huyện Tân Sơn), bà Đỗ Thị Liên (Chủ tịch UBND xã Văn Luông) đã nôn ra “mật xanh mật vàng” ngay tại chỗ khi ngửi mùi phân gà ở Đồng Gạo trong một lần về kiểm tra.

Túc Bàng - Kiên Trung