Sai luật

Theo Quyết định kháng nghị số 04/VKSTC-V12 do Phó Viện trưởng Nguyễn Thị Thủy Khiêm ký ngày 02/03/2011, VKSNDTC khẳng định cả hai cấp tòa sơ thẩm và phúc thẩm đều đã có những nhận định không đúng tinh thần Luật Đất đai. Cụ thể án sơ thẩm số 03/2008/HC-ST ngày 18/09/2008 của TAND tỉnh Phú Yên và án phúc thẩm số 15/2009/HC-PT ngày 20/08/2009 của Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại Đà Nẵng đã vận dụng không đúng tinh thần của điều 44 Luật Đất đai khi cho rằng UBND tỉnh Phú Yên ban hành quyết định thu hồi đất đối với Công ty CP Sơn Dũng Bảo, chủ đầu tư Resort Bãi Môn - Mũi Điện là “không trái với quy định tại điều 44 Luật Đất đai”. Ngoài ra việc người ký quyết định thu hồi đất làm khu resort số 2466/QĐ-UBND ngày 24/12/2007 là Phó chủ tịch UBND tỉnh ký thay Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên là hoàn toàn trái với quy định tại khoản 3, Điều 40, Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND năm 2004, theo đó “Chủ tịch UBND tỉnh thay mặt UBND tỉnh ký ban hành Quyết định, chỉ thị”. VKSNDTC khẳng định Tòa án hai cấp đã bỏ qua vi phạm trong việc ban hành Quyết định số 2466 nêu trên của UBND tỉnh Phú Yên.

Trình tự, thủ tục thu hồi đất cũng vi phạm Luật, bởi vì khoản 1, Điều 40, Luật Đất đai quy định “Việc thu hồi đất được thực hiện theo quy định tại Điều 39 của Luật Đất đai, theo đó trước khi thu hồi đất, chậm nhất 90 ngày đối với đất nông nghiệp và 180 ngày đối với đất phi nông nghiệp, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phải thông báo cho người bị thu hồi đất biết lý do thu hồi, thời gian và kế hoạch di chuyển, phương án tổng thể về bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư”. Thế nhưng trong thực tế, ngày 07/12/2007 UBND tỉnh họp thông báo với chủ đầu tư thì đến ngày 24/12/2007 đã ký Quyết định thu hồi đất số 2466, tính ra chỉ mới 17 ngày!

Tại khoản 2, Điều 3, Quyết định 2466 có ghi: “Giao Sở Tài chính có trách nhiệm trả lại toàn bộ số tiền thu sử dụng đất mà Công ty CP Sơn  Dũng Bảo đã đóng một lần tại Kho bạc Nhà nước tỉnh Phú Yên và cả lãi suất ngân hàng kể từ khi chủ đầu tư nộp vào ngân sách Nhà nước cho đến ngày Quyết định 2466 ban hành”. VKSNDTC nhận định quyết định trả lại tiền thu sử dụng đất cho chủ đầu tư như vậy là trái với quy định tại Điều 56 Nghị định 84/2007/NĐ-CP ngày 25/05/2007 của Chính phủ. Án sơ thẩm lẫn án phúc thẩm không hề xem xét việc bồi thường của UBND tỉnh cho chủ đầu tư mà vẫn giữ nguyên Quyết định 2466 là không đúng với quy định của pháp luật đồng thời chưa giải quyết hết yêu cầu khởi kiện của chủ đầu tư.

Thiếu căn cứ

Ở trình tự phúc thẩm, chủ đầu tư yêu cầu Tòa án trưng cầu một tổ chức chuyên môn có đủ tư cách pháp lý về lĩnh vực đo đạc đất đai tại Trung ương hoặc cơ quan đo đạc bản đồ thuộc Bộ Quốc phòng tiến hành đo đạc và thẩm định để kết luận khách quan việc khu đất DA resort có nằm trong vành đai bảo vệ khu di tích quốc gia mũi Đại Lãnh - Bãi Môn hay không, đồng thời khu đất thuộc DA nhà máy lọc dầu Vũng Rô có bao trùm lên khu đất làm resort hay không. Thế nhưng yêu cầu chính đáng này đã không được Tòa án chấp nhận, bất chấp ngay tại phiên phúc thẩm, đại diện Viện kiểm sát tham gia xét xử cũng đã đề nghị hủy án sơ thẩm, giao hồ sơ để cấp sơ thẩm thực hiện việc đo đạc đất đai theo yêu cầu của bên khởi kiện.

Lý do để Tòa phúc thẩm bác yêu cầu của chủ đầu tư lẫn Viện kiểm sát là bởi DA lọc dầu Vũng Rô “là DA quan trọng do Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư, UBND tỉnh Phú Yên đã cấp giấy chứng nhận đầu tư và theo sơ đồ cho thấy phần đất mà UBND tỉnh Phú Yên đã cấp cho chủ đầu khu resort nằm trong khu vực Nhà máy lọc dầu Vũng Rô”. Từ lý do này, Tòa phúc thẩm cho rằng “đề nghị hủy bản án sơ thẩm để làm rõ vị trí phần đất mà UBND tỉnh Phú Yên đã cấp cho Công ty CP Sơn Dũng Bảo và phần đất xây dựng nhà máy lọc dầu Vũng Rô là không cần thiết”. Trong khi đó, VKSNDTC nói rằng nhận định nêu trên của án phúc thẩm là chưa có căn cứ, vì chưa có việc đo đạc lại đất của hai DA như yêu cầu của bên khởi kiện thì chưa thể khẳng định là “phần đất mà UBND tỉnh Phú Yên đã cấp cho Công ty CP Sơn Dũng Bảo nằm trong khu vực nhà máy lọc dầu Vũng Rô”.

Chính vì nhận định UBND tỉnh Phú Yên đã vi phạm Luật Đất đai năm 2003 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai; vi phạm Luật tổ chức HĐND và UBND năm 2003; vi phạm Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND, UBND năm 2004 trong việc ban hành Quyết định thu hồi đất số 2466 và thu hồi GCNQSDĐ số AD 122520 đã cấp cho Công ty CP Sơn Dũng Bảo; bản án sơ thẩm và phúc thẩm đã có sai lầm trong việc nhận định và áp dụng luật, chưa giải quyết hết yêu cầu khởi kiện, gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của bên nguyên đơn, nên VKSNDTC  đã ra Quyết định số 04/VKSTC-V12, kháng nghị bản án hành chính phúc thẩm số 15/2009/HC-PT ngày 20/08/2009 của Tòa phúc thẩm TAND tối cao tại TP Đà Nẵng. VKSNDTC đề nghị Hội đồng thẩm phán - TAND Tối cao xét xử Giám đốc thẩm theo hướng hủy bản án sơ thẩm số 03/2008/HC-ST ngày 18/9/2008 của TAND tỉnh Phú Yên và bản án phúc thẩm số 15/2009/HC-PT ngày 20/08/2009 của Tòa án phúc thẩm TAND tối cao tại TP Đà Nẵng. Toàn bộ hồ sơ vụ việc sẽ giao lại để Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết lại từ trình tự sơ thẩm, bảo đảm đúng quy định của pháp luật. Đồng thời bản án phúc thẩm số 15/2009/HC-PT của Tòa phúc thẩm sẽ tạm đình chỉ thi hành, chờ kết quả xét xử Giám đốc thẩm.

Huy Khánh