Các "bẫy" vay tiền ngày càng gia tăng với nhiều thủ đoạn mới, tinh vi. Ảnh nguồn: Internet

Lãi “cắt cổ” với chiêu dụ giải ngân nhanh, thế chấp đơn giản

Mới đây, Công an tỉnh Vĩnh Phúc đã đưa ra khuyến cáo tới người dân cần cảnh giác trước các "bẫy" vay tiền qua app ngày càng gia tăng với nhiều thủ đoạn mới, tinh vi. Một trong những “cạm bẫy” xuất hiện thời gian qua là cho vay tiền qua tài khoản iCloud của máy điện thoại iPhone. Vay tiền qua iCloud là chiêu trò cho vay nặng lãi của tội phạm công nghệ cao. Để được vay tiền, người vay phải có điện thoại iPhone hoặc máy tính bảng iPad chính chủ và tất nhiên phải là các sản phẩm đời mới.

Nhóm đối tượng sẽ yêu cầu người vay nhập tài khoản iCloud do bên cho vay cung cấp, bật tính năng Find My Phone (tìm kiếm, định vị điện thoại) và đồng bộ danh bạ, rồi mới làm hợp đồng. Khoản vay được tính toán có giá trị nhỏ hơn nhiều lần so với giá trị thực của chiếc điện thoại iPhone trên thị trường trong cùng thời điểm.

Theo Công an tỉnh Vĩnh Phúc, việc vay tiền bằng tài khoản iCloud là một lựa chọn mạo hiểm, tiềm ẩn nguy cơ cao bị rò rỉ dữ liệu riêng tư. Bởi khi chấp nhận đăng nhập iCloud của người khác vào máy, điều này đồng nghĩa người vay đã trao cho người khác quyền truy cập vào hầu như toàn bộ dữ liệu trong điện thoại, cụ thể như dữ liệu kho ảnh, email, danh bạ, tài liệu, vị trí…

Mọi thông tin của người vay đã được người cho vay nắm rõ khi hình ảnh, video, danh bạ được đồng bộ qua tài khoản iCloud. Trong trường hợp xấu, những hình ảnh này có thể bị sử dụng để thực hiện các hành vi trái pháp luật. Điều này đã được ghi nhận nhiều trên thực tế, khi mà trong thời gian qua lực lượng công đã triệt phá nhiều đường dây cho vay nặng lãi thế chấp bằng ảnh, video khỏa thân của chính người đi vay.

Đơn cử, ngày 17/8, Công an tỉnh Đắk Lắk cho biết, đã tiến hành bắt tạm giam đối tượng Bùi Thanh Nguyên (SN 2001, trú tại phường Tân Lợi, TP Buôn Ma Thuột) để điều tra, làm rõ về hành vi “Cưỡng đoạt tài sản”. Trước đó, vào đầu tháng 5/2022, vì cần tiền tiêu xài, một bé gái 14 tuổi (trú tại huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk) đã nhắn tin, liên lạc với Nguyên để vay tiền. Nguyên đồng ý và yêu cầu bé gái phải thế chấp bằng hình ảnh, video clip khoả thân và quan hệtình dục với người khác giới.

Chấp thuận yêu cầu của Nguyên, bé gái đã gửi cho Nguyên 3 đoạn video clip và 1 ảnh “nóng” để thế chấp vay tổng cộng 45 triệu đồng, lãi suất theo hai bên tự thoả thuận. Những ngày đầu, bé gái này đã trả gốc và lãi đầy đủ. Tuy nhiên, đến ngày 18/5, do không còn khả năng trả nợ nên Nguyên đã phát tán video clip, hình ảnh “nóng” lên mạng xã hội và gửi cho nhiều người thân trong gia đình bé gái để uy hiếp đòi nợ.

Trước đó, vào tháng 10/2021, Công an quận Nam Từ Liêm, Hà Nội đã triệt phá một đường dây cho vay lãi với gần 1.000 khách hàng tham gia vay tiền với tài sản thế chấp là ảnh khiêu dâm, các đoạn video clip khỏa thân, kèm theo chứng minh nhân dân, tài khoản mạng xã hội để có thể vay từ 10 - 15 triệu đồng, lãi suất sẽ dao động từ 30 - 50%/tháng.

Thông tin cá nhân thuộc về quyền nhân thân, không phải quan hệ tài sản

Trước thực trạng nhiều người vay tiền trên app, thế chấp tất cả những gì mình đang có từ ảnh, video khoả thân, giấy tờ tuỳ thân, tài khoản iCloud… cho chủ nợ, để rồi lao vào vòng xoáy nợ nần, các cơ quan chức năng đã đưa ra nhiều cảnh báo về vấn nạn này. Theo Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (NCSC), những app tín dụng đen đa phần đều được quảng cáo là lãi suất thấp, giải ngân nhanh, thậm chí có nơi còn cho vay ưu đãi 0% hoặc thủ tục vay và không cần tài sản thế chấp, nhưng thực tế lãi suất lại rất cao.

Trước khi cho vay, các đối tượng thường thẩm duyệt hồ sơ khách hàng bằng cách yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân như họ tên, địa chỉ, năm sinh, nơi làm việc kèm theo số điện thoại… Để thuận tiện cho việc đòi nợ, các ứng dụng này yêu cầu người vay nợ phải cho phép truy cập vào danh bạ điện thoại, các tài khoản mạng xã hội, chụp ảnh nhận diện, ảnh chứng minh nhân dân. Khi người nợ chậm trả lãi thì chúng sẽ quay sang đòi nợ những người trong danh bạ, gửi tin nhắn đe dọa, xúc phạm, bôi nhọ đến những người này hoặc đăng trên các tài khoản mạng xã hội để gây áp lực.

Dưới góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Quang Hùng, Đoàn Luật sư Hà Nội cho biết: Ảnh, video clip khoả thân, tài khoản iCloud, danh bạ… là thông tin cá nhân thuộc về quyền nhân thân chứ không phải quan hệ tài sản. Nên việc thế chấp những thông tin như vậy để đảm bảo cho một khoản vay được xem là không hợp pháp. Việc sử dụng các thông tin cá nhân của người vay để nhằm mục đích truy tìm đòi nợ là hành vi trái pháp luật, vi phạm đạo đức, xâm phạm nghiêm trọng quyền nhân thân, danh dự, nhân phẩm của nạn nhân và gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực cho xã hội. Do vậy, người dùng cần nói không với những dịch vụ tín dụng đen cho vay qua app để tránh những rủi ro không mong muốn.