(Thanh tra) - Thanh tra Chính phủ vừa có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả kiểm tra việc thực hiện Kết luận thanh tra số 536/KL-TTCP và ý kiến chỉ đạo xử lý sau thanh tra của Thủ tướng Chính phủ về Dự án Đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng đô thị Bắc Thăng Long - Vân Trì, TP Hà Nội (DA Bắc Thăng Long - Vân Trì).
Đối với kiến nghị thu hồi về tài khoản tạm giữ của Thanh tra Chính phủ số tiền 5.627,840 triệu đồng gồm 3.969,155 triệu đồng do chuyển nhượng thầu trái phép đổi với gói thầu số 04 (trong đó Tổng Công ty (Cty) Xây dựng Hà Nội số tiền 1.016,365 triệu đồng và Cty CP Thiết bị và Vật liệu xây dựng Hancorp số tiền 2.925,790 triệu đồng); 1.658,685 triệu đồng do chuyển nhượng thầu trái phép đối với gói thầu 08 giếng ngoài đê (trong đó Tổng Cty Cấp thoát nước và Môi trường Việt Nam số tiền 925,244 triệu đồng và Cty CP Xây dựng cấp thoát nước số 01 số tiền 733,441 triệu đồng); theo báo cáo của Tổng Cty Xây dựng Hà Nội và Hancorp, 2 đơn vị hoạt động theo mô hình Cty mẹ - Cty con từ năm 2012, trong đó Tổng Cty Xây dựng Hà Nội là Cty mẹ nắm giữ 80% vốn điều lệ của Hancorp.
Sau khi trúng thầu và ký hợp đồng với chủ đầu tư, Tổng Cty Xây dựng Hà Nội đã giao nhiệm vụ cho Hancorp thực hiện gói thầu số 04 bằng Hợp đồng kinh tế số 538 ngày 25/8/2012 theo Quy chế hoạt động của Cty mẹ (ban hành kèm theo Quyết định số 1009 ngày 22/12/2011 của Tập đoàn Phát triển nhà và đô thị).
Theo kết luận thanh tra, giá trị gói thầu là 51.353 triệu đồng, giá trị nghiệm thu, thanh toán là 50.818,254 triệu đồng. Tổng Cty Xây dựng Hà Nội thu chênh lệch 2% giá trị gói thầu với số tiền 1.016.365 triệu đồng, theo báo cáo giải trình là khoản chi phí quản lý của Cty mẹ được thực hiện theo hợp đồng và quy chế. Tổng Cty Xây dựng Hà Nội và Hancorp đề nghị Thanh tra Chính phủ xem xét, không thu hồi số tiền 1.016,365 triệu đồng của Tổng Cty Xây dựng Hà Nội.
Theo báo cáo tại Văn bản số 907 ngày 21/12/2017 của Tổng Cty Viwaseen, Cty CP Xây dựng cấp thoát nước số 1 (Viwaseen 1) là Cty con do Cty mẹ là Tổng Cty Đầu tư Xây dựng cấp thoát nước và Môi trường Việt Nam nay là Tổng Cty Đầu tư nước và Môi trường Việt Nam - CTCP (Tổng Cty Viwaseen) nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, giữ vai trò quản lý, điều hành các hoạt động sản xuất kinh doanh của Viwaseen 1 thông qua người đại diện phần vốn góp. Tổng Cty Viwaseen đã giao Viwaseen 1 thi công xây dựng gói thầu xây dựng trạm bơm và hệ thống phụ trợ phục vụ 08 giếng ngoài đê - DA Bắc Thăng Long - Vân Trì.
Việc giao thầu nội bộ giữa Tổng Cty Viwaseen và Viwaseen 1 được thực hiện theo quy chế giao nhận khoán và giao nhận thầu nội bộ được Tổng Cty Viwaseen ban hành kèm theo Quvết định số 89/QĐ- HĐQT ngày 02/6/2006; Tổng Cty Viwaseen thực hiện các quvền và nghĩa vụ theo Hợp đồng số 01 ký kết với chủ đầu tư. Vì vậy, Tổng Cty Viwaseen kiến nghị Thanh tra Chính phủ báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét không thu hồi số tiền 925,244 triệu đồng.
Qua xem xét Thanh tra Chính phủ nhận thấy, tại thời điểm thực hiện dự án, pháp luật về đấu thầu, xây dựng chưa có quy định về việc tổng Cty khi thực hiện hợp đồng xây dựng giao trực tiếp cho các đơn vị thành viên của mình. Kết luận thanh tra kiến nghị thu hồi số tiền 1.016,365 triệu đồng của Tổng Cty Xây dựng Hà Nội và số tiền 925,244 triệu đồng của Tổng Cty Viwaseen là có căn cứ.
Sau thời điểm kết luận thanh tra, ngày 22/4/2015, Chính phủ ban hành Nghị định số 37/2015/ND-CP quy định chi tiết về hợp đồng xây dựng, tại khoản 3, Điều 24 quy định: "Trường hợp bên nhận thầu là tập đoàn, tổng Cty khi thực hiện hợp đồng xây dựng có thể giao trực tiếp cho các đơn vị thành viên của mình nhưng phải đảm bảo nguyên tắc công khai, minh bạch, phù hợp với năng lực của từng thành viên và phải được bên giao thầu chấp thuận trước”.
Mặt khác, các khoản kiến nghị thu hồi về kinh tế xảy ra đã lâu, đã được các đơn vị thanh toán, quyết toán vào các năm tài chính trước đây nên gặp khó khăn, vướng mắc đến nay chưa thực hiện được.
Từ thực tiễn trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét không thu hồi số tiền 1.016,365 triệu đồng của Tổng Cty Xây dựng Hà Nội và số tiền 925,244 triệu đồng của Viwaseen.
Về số tiền 2.925,790 triệu đồng của Hancorp và số tiền 733,441 triệu đồng của Viwaseen 1, qua xem xét Thanh tra Chính phủ nhận thấy các khoản tiền nêu trên là khoản chênh lệch giá trị hợp đồng do các Cty thành viên sau khi được Tổng Cty giao thực hiện nhưng lại ký hợp đồng kinh tế với các nhà thầu phụ để thực hiện, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, yêu cầu các đơn vị thực hiện theo kiến nghị tại kết luận thanh tra.
Đối với kiến nghị xem xét loại khỏi quyết toán số tiền 3.981,053 triệu đồng do thi công 20% bằng thủ công và 80% bằng máy đối với hạng mục đào, vét hữu cơ, đắp cát nền đường hồ điều hòa của Gói thầu số 02 do Tổng Cty Đầu tư và phát triển nhà Hà Nội thực hiện và số tiền 569,290 triệu đồng do thi công 20% bằng thủ công và 80% bằng máy đối với hạng mục đào khuôn đường, đắp cát nền đường K95 của Tổng Cty Xây dựng Hà Nội đối với gói thầu số 04; số tiền 547,095 triệu đồng và 4.027.290 Yên do nghiệm thu, thanh toán không đúng khối lượng phần cắt đệm, hạng mục kênh Việt Thắng của gói thầu CP2 (vốn ODA).
Tại kết luận thanh tra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND TP Hà Nội xem xét loại khỏi quyết toán đối với các khoản tiền nêu trên. Nay Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Chủ tịch UBND TP Hà Nội chịu trách nhiệm rà soát, xem xét quyết định quyết toán đối với các khoản tiền này đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật, không để thất thoát tài sản Nhà nước.
