Một khu đô thị ở thành phố Hải Phòng. Ảnh: Kim Thành

Theo báo cáo tổng hợp của thành phố Hải Phòng từ năm 2011 đến 30/6/2023, tổng số GCNQSDĐ phải cấp trên địa bàn tại khu vực đô thị là 117.475 giấy chứng nhận với tổng diện tích là 1.786,27 ha. Trong đó: Số giấy chứng nhận đã cấp cho hộ gia đình, cá nhân tại khu vực đô thị 73.599 giấy chứng nhận với tổng diện tích đất là 1.297,97 ha, đạt tỷ lệ 73%. Trong đó: Đất ở là 1.201,03 ha, đất vườn ao gắn liền với nhà ở là 93,14 ha, các loại đất khác là 3,80 ha.

Số giấy chứng nhận chưa cấp cho hộ gia đình, cá nhân tại khu vực đô thị 43.876 giấy chứng nhận với diện tích đất là 488, 3ha chiếm tỷ lệ 27%.

Đối với các dự án nhà chung cư, dự án nhà ở xã hội, dự án Khu đô thị tại các khu vực đô thị trên địa bàn thành phố có tổng số căn hộ là 9.934 căn, trong đó đã cấp 3.285 giấy chứng nhận cho hộ gia đình, cá nhân mua nhà, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại các dự án đã nộp đủ hồ sơ, đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận theo quy định, tỷ lệ 33%.

Qua kiểm tra kết quả thực hiện công tác cấp GCNQDDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân tại khu vực đô thị trên địa bàn thành phố, Thanh tra Chính phủ đã đánh giá công tác cấp GCNQDDĐ đạt tỷ lệ chưa cao, mặc dù UBND thành phố Hải Phòng đã ban hành 4 kế hoạch (số 1355/KH-UBND ngày 4/3/2013, số 1565/KH-UBND ngày 13/3/2013, số 17/KH-UBND ngày 18/1/2018, số 96/KH-UBND ngày 26/3/2019) triển khai thực hiện và đẩy nhanh tiến độ thực hiện việc cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất trên địa bàn thành phố Hải Phòng. Có ban hành Quyết định số 802/QĐ-UBND ngày 9/5/2013 về việc thành lập Ban Chỉ đạo cấp giấy chứng nhận cho các hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn thành phố Hải Phòng, khi thành phố Hải Phòng thực hiện Nghị quyết số 30/2012/QH13 của Quốc hội, Chỉ thị số 1474/CT-TTg ngày 24/8/2011 và Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 4/4/2013 của Thủ tướng Chính phủ.

Nguyên nhân tỷ lệ cấp GCNQSDĐ chưa cao chủ yếu là do người sử dụng đất chưa kê khai, chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính, đất có nguồn gốc do các đơn vị quốc phòng, an ninh quản lý, đã phân phối cho cán bộ, chiến sỹ, quân nhân làm nhà ở chưa bàn giao về cho địa phương quản lý để được xử lý cấp giấy chứng nhận theo quy định; công tác kê khai, đăng ký chưa thực hiện thường xuyên; hệ thống cơ sở dữ liệu đất đai liên thông, thống nhất mới bước đầu thực hiện nên việc cập nhật, chỉnh lý biến động đất đai và giải quyết các thủ tục đất đai giữa các cơ quan chuyên môn gặp nhiều khó khăn, mất nhiều thời gian, công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra việc quản lý, sử dụng đất đai tại địa phương còn hạn chế.

Một số dự án phát triển nhà ở đã được cấp giấy chứng nhận cho chủ đầu tư, nhưng còn có vướng mắc chưa cấp được GCNQSDĐ cho hộ gia đình cá nhân nhận chuyển nhượng nhà, đất, như: Tại Dự án xây dựng nhà ở thương mại của Tổng Công ty Xây dựng Bạch Đằng - Công ty Cổ phần, phường Nghĩa Xã, quân Lê Chân làm chủ đầu tư, hộ gia đình, cá nhân nhận chuyển nhượng nhà, đất từ chủ đầu tư dự án nhưng xây dựng, cơi nới không đúng với phương án kiến trúc được phê duyệt dẫn đến việc cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở chưa thực hiện được, gặp khó khăn, vướng mắc.

Dự án xây dựng làng việt kiểu quốc tế do Công ty Cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Anh làm chủ đầu tư xây dựng không phù hợp với quy hoạch chi tiết, hồ sơ thiết kế và phương án kiến trúc được phê duyệt về tầng cao nhà ở nên sau khi chuyển nhượng cho khách hàng, việc cấp giấy chứng nhận chưa thực hiện được, gặp khó khăn, vướng mắc.

Trao đổi với lãnh đạo Thanh tra thành phố Hải Phòng được biết, Chủ tịch UBND thành phố đã chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, UBND các quận, huyện các đơn vị liên quan thực hiện giải quyết việc cấp GCNQSDĐ lần đầu cho các hộ gia đình, cá nhân đang bị vướng mắc theo kết luận của Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra; đến nay Sở Nông nghiệp và Môi trường và UBND các quận, huyện vẫn chưa có báo cáo thực hiện.