Công trình nước sạch kém hiệu quả tại xóm Ngù, xã Hiền Lương, huyện Đà Bắc từng được Báo Thanh tra phản ánh. Ảnh: Trung Hiếu

Lãng phí

Thanh tra công tác quản lý NSNN năm 2021 trên địa bàn tỉnh Hoà Bình, tại Kết luận số 1358/KL-TTr ngày 12/12/2022, Thanh tra Bộ Tài chính chỉ rõ việc các đơn vị được giao quản lý, khai thác các công trình nước sạch nông thôn được đầu tư bằng NSNN chưa thực hiện đúng các quy định của pháp luật về nhận nợ, trả nợ NSNN, trích khấu hao tài sản và quy định về hạch toán, mở sổ sách kế toán.

Theo báo cáo của UBND tỉnh Hòa Bình, tại thời điểm 19/8/2022, trên toàn địa bàn tỉnh có 325 công trình nước sạch nông thôn tập trung được đầu tư bằng NSNN thuộc các chương trình MTQG, chương trình mục tiêu, vốn vay WB, nguyên giá tại thời điểm 31/12/2021 là 514.362 triệu đồng; đã trích khấu hao lũy kế đến 31/12/2021 là 288.590 triệu đồng, giá trị còn lại là 225.772 triệu đồng.

Qua kiểm tra của Thanh tra Bộ Tài chính cho thấy, UBND tỉnh giao các công trình nước sạch cho đơn vị quản lý chưa đúng theo quy định dẫn đến việc triển khai thực hiện chưa theo đúng quy định của pháp luật.

Kiểm tra xác suất 13 quyết định của UBND tỉnh giao Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh Môi trường Nông thôn quản lý, vận hành, khai thác các công trình nước sạch với giá trị 194.589 triệu đồng đều không quy định thời hạn, giá trị nhận nợ, thời điểm trả nợ.

Toàn bộ các công trình được giao quản lý, Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường Nông thôn không mở sổ sách theo dõi, không xây dựng phương án giá, thực hiện trích khấu hao công trình theo quy định.

Theo số liệu của Sở Tài chính, giá trị khấu hao lũy kế đến 31/12/2021 của các công trình nước sạch được đầu tư bằng NSNN trên địa bàn là 288.590 triệu đồng. Thực tế toàn bộ các công trình nước sạch được đầu tư bằng NSNN trên địa bàn đã giao cho các đơn vị quản lý đều không thực hiện trích khấu hao theo quy định. Các công trình giao xã quản lý đều không được UBND tỉnh phê duyệt phương án giá bán nước dẫn đến thiếu nguồn kinh phí duy tu, bảo dưỡng, xuống cấp, nhiều công trình không vận hành được hoặc vận hành kém hiệu quả...

Các đơn vị được giao quản lý công trình nước sạch theo dõi, cập nhật số liệu không đầy đủ dẫn đến số liệu chưa thống nhất.

Báo cáo của UBND tỉnh Hòa Bình, thời điểm 19/8/2022, trên toàn địa bàn tỉnh Hòa Bình có 325 công trình; còn báo cáo ngày 19/9/2022 của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Hòa Bình là 297 công trình.

Đối với công trình nước sạch đã giao các xã quản lý, gồm: Huyện Lạc Sơn không tổng hợp được giá trị của 42 công trình; huyện Tân Lạc không tổng hợp được giá trị của 5/33 công trình; huyện Kim Bôi không tổng hợp được giá trị của 47 công trình; huyện Lạc Thủy không tổng hợp được giá trị của 8 công trình; huyện Lương Sơn không tổng hợp được giá trị của 10 công trình, trong đó công trình nước sinh hoạt xã Cao Thẳng được UBND xã Cao Thắng (nay là xã Thanh Cao) bàn giao cho doanh nghiệp tư nhân không đúng quy định với số tiền 9.500 triệu đồng; huyện Yên Thủy không tổng hợp được giá trị của 4 công trình; huyện Mai Châu không tổng hợp được giá trị của 12 công trình.

Xin bù lỗ cho 4 công trình

UBND tỉnh giao Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh Môi trường nông thôn quản lý vận hành 4 công trình vừa đầu tư hoàn thành bàn giao năm 2020-2021 nhưng năm 2022 đã đề nghị bù lỗ 107,277 triệu đồng/tháng/ 4 công trình. Cụ thể:

Công trình sử dụng nguồn nước trạm cấp nước thị trấn Hàng Trạm để cấp nước sinh hoạt cho các xã Yên Lạc, Lạc Thịnh, huyện Yên Thủy (giao quản lý năm 2020, giá trị công trình 26.787 triệu đồng).

Công trình sử dụng nguồn nước trạm cấp nước xã Tử Nê để cấp nước sinh hoạt cho các xã Tử Nê, Mãn Đức, huyện Tân Lạc (giao quản lý năm 2021, giá trị công trình 14.999 triệu đồng).

Công trình mở rộng công trình nhà máy nước thị trấn Cao Phong để cấp nước cho các xã Tân Phong, Tây Phong, huyện Cao Phong (giao quản lý năm 2021, giá trị công trình 14.999 triệu đồng).

Công trình mở rộng công trình nhà máy nước thị trấn Lương Sơn để cấp nước sinh hoạt cho các xã Hòa Sơn, xã Nhuận Trạch, huyện Lương Sơn (giao quản lý năm 2022, giá trị công trình 113.760 triệu đồng).

Theo các quyết định phê duyệt dự án đầu tư, các công trình nước sạch nêu trên được đầu tư đồng bộ, sử dụng nguồn nước các dự án thuộc chương trình mở rộng quy mô vệ sinh và nước sạch nông thôn.

Tuy nhiên, ngày 30/8/2022 Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thông đã có công văn gửi UBND tỉnh Hòa Bình về việc xem xét bù giá nước sạch nông thôn cho các công trình được nâng cấp và mở rộng, sử dụng nguồn nước từ những trạm cấp nước của Công ty Cổ phần Nước sạch Hòa Bình.

Theo đó, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã chỉ đạo Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường Nông thôn ký kết hợp đồng mua bán nước sạch với Công ty Cổ phần Nước sạch Hòa Bình với giá 5.434 đồng/m3 cao hơn đơn giá UBND tỉnh phê duyệt từ các công trình nước sạch do Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn quản lý vận hành là 4.554 đồng/m3, dẫn đến phải bù lỗ 107,277 triệu đồng/tháng/4 công trình.

Sở Tài chính chưa trình UBND tỉnh cấp bù lỗ cho 4 công trình nêu trên theo đề nghị của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn.

Thanh tra Bộ Tài chính kiến nghị UBND tỉnh Hoà Bình chấn chỉnh, khắc phục việc ban hành quyết định giao nhận các công trình nước sạch nông thôn tập trung cho các đơn vị quản lý. Tổ chức kiểm tra việc quản lý, khai thác vận hành, mở sổ sách theo dõi, hạch toán trích khấu hao tài sản, xây dựng phương án giá tại các đơn vị được giao quản lý, vận hành với các công trình nước sạch nông thôn, làm căn cứ xử lý theo quy định.

Ông Bùi Văn Thắng, Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Hoà Bình cho biết, hiện nay Sở Tài chính đang phối hợp với các đơn vị thực hiện các kiến nghị của Thanh tra Bộ Tài chính như kiểm tra việc mở sổ sách theo dõi, hạch toán trích khấu hao tài sản, xây dựng phương án giá tại các đơn vị được giao quản lý, vận hành với các công trình nước sạch nông thôn; kiểm tra, rà soát phương án giá do Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn xây dựng đề nghị cấp bù lỗ tại 4 công trình nước sạch sử dụng nguồn vốn WB theo đúng mục tiêu, chủ trương đầu tư đã được phê duyệt, đảm bảo phát huy hiệu quả nguồn vốn đầu tư theo đúng quy định của pháp luật./.