Bà Đinh Thị Thu Thuỷ, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) phát biểu tại hội thảo

Thông tin tại hội thảo, bác sĩ Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), báo cáo của gần 700 cơ sở khám bệnh, chữa bệnh năm 2023 cho thấy có hơn 1.200 ca nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Trong số này có 71 trường hợp dưới 18 tuổi và hơn 80 người sử dụng lần đầu.

Bác sĩ Nguyễn Trọng Khoa cho biết thêm, một thực tế đáng báo động trong sử dụng thuốc lá thế hệ mới, đặc biệt độ tuổi sử dụng ngày càng trẻ hóa. Số liệu thống kê cho thấy, năm 2023, tỷ lệ sử dụng  thuốc lá điện tử trong học sinh 13-15 tuổi đã tăng lên 8%, cao hơn gấp đôi so với năm 2022.

Thực tế, hơn 60 năm qua, ngày càng nhiều người hút thuốc hơn, ít người bỏ thuốc hơn, đồng thời gây ra nhiều ca tử vong hơn.

Do tác hại nghiêm trọng của các sản phẩm thuốc lá mới tới sức khỏe, đặc biệt là thế hệ trẻ, chúng ta phải quyết liệt ngăn chặn việc sử dụng chúng trước khi quá muộn.

Theo ông Khoa, Việt Nam cần phải tăng cường hơn nữa việc giám sát các cơ quan chức năng đối với ngành công nghiệp thuốc lá. Đặc biệt là những tài trợ hỗ trợ cho các cơ quan, tổ chức có liên quan đến xây dựng chính sách về thuốc lá, các nhà nghiên cứu, cơ sở nghiên cứu về vấn đề này

Phát biểu tại hội thảo, bà Đinh Thị Thu Thủy, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho biết,  FCTC là Công ước quốc tế đầu tiên về sức khỏe, là công cụ kiểm soát thuốc lá hiệu quả nhất thế giới được thương thảo với sự bảo trợ của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Việt Nam đã tham gia Công ước FCTC gần 20 năm, trong đó điều 5.3 có nội dung về việc khi quy định các chính sách không bị lợi ích về thương mại và các lợi ích khác tác động, đồng thời phù hợp với quy định của quốc gia.

Độ tuổi sử dụng thuốc lá thế hệ mới ngày càng trẻ hoá

Đại diện Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cũng cho biết, trước sự xuất hiện ngày càng nhiều của các loại thuốc lá mới, gây ảnh hưởng tới sức khỏe của người dân, nhất là giới trẻ, Bộ Y tế đã đề xuất Chính phủ ban hành Nghị quyết về cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

“Bộ Y tế luôn thận trọng và lưu ý khi làm các chính sách pháp luật có sự mâu thuẫn lợi ích y tế công cộng và liên quan đến lợi ích doanh nghiệp. Đặc biệt các chính sách liên quan đến kiểm soát thuốc lá vì Việt Nam đã phê chuẩn Công ước FCTC”, bà Đinh Thị Thu Thủy nhấn mạnh.

Chia sẻ tại hội thảo, bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm, Văn phòng WHO tại Việt Nam cũng cho rằng, chúng ta đang đối mặt vấn đề nghiêm trọng đó là giới trẻ có hành vi mới là sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Theo ông Lâm, đây là điều cực kỳ nguy hiểm, các sản phẩm này không chỉ chứa nitcotine là chất độc mà còn là môi trường tốt để kẻ xấu trộn ma túy tổng hợp để kiếm lợi trên trẻ nhỏ.

Bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm cũng nhấn mạnh, các sản phẩm thuốc lá đang gây ra số tử vong rất lớn, gây ra 8 triệu ca tử vong mỗi năm trên thế giới, là tác nhân của hàng loạt các bệnh lý mạn tính và ung thư. Khoảng 1 triệu người chết do hút thuốc lá thụ động và 165.000 người là trẻ em dưới 5 tuổi.

Thuốc lá cũng liên quan đến 11 loại ung thư khác nhau, trong đó chủ yếu là ung thư phổi. Tại Việt Nam, ung thư phổi là bệnh ung thư đứng hàng đầu ở nam giới. Hút thuốc lá thụ động cũng rất nguy hiểm, gây ra tới 11 triệu ca tử vong, phụ nữ chiếm đa số, trẻ em cũng là nạn nhân.

Về Công ước FCTC, bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm nêu rõ công ước này khuyến cáo các quốc gia tăng cường nhận thức của ngành công nghiệp thuốc lá; hạn chế và ban hành quy tắc ứng sử khi tương tác với công nghiệp thuốc lá; cấm các ưu đãi dành cho ngành công nghiệp thuốc lá. Ngành công nghiệp thuốc lá không thể là đối tác trong bất kỳ sáng kiến nào liên quan tới việc xây dựng, triển khai chính sách y tế công cộng.

Tại hội thảo, các chuyên gia cũng cho rằng Việt Nam cần có những chính sách mạnh mẽ hơn nữa để kiểm soát thuốc lá, ngăn chặn những nguy cơ mà các loại thuốc lá mới gây hại tới cộng đồng trong tương lai.