Nếu ở Mường Bi (huyện Tân Lạc) có món lợn cắp nách quay vàng óng, thơm lựng thì ở Mường Vang (Lạc Sơn) lại có món gà đồi nấu măng chua, hạt dổi ăn “đậm chân răng”. Người Mường Thàng (Cao Phong) có món cá suối đồ lá đu đủ, thịt trâu nấu lá lồm, món ăn đãi khách quý đến chơi nhà. Người Mường Động (Kim Bôi) có mâm cỗ ngày Tết độc đáo và “tổng hợp” hơn các Mường nêu trên: Đó là món gà luộc, thịt gà rang gừng, cá nướng, cá gói lá chua me đồ.

Mâm cỗ ngày Tết, ngày xuân của người Mường là thế. Rất độc đáo, hấp dẫn, ngon miệng dù rằng các món thực phẩm đều quen thuộc với bữa ăn hàng ngày. Nhưng nét riêng biệt là nghệ thuật chế biến với những gia vị rất riêng, chỉ có vùng quê xứ Mường mới có.

Lợn cắp nách quay với lá mắc coọc của vùng Mường Bi. Ảnh: Hồng BàiCụ ông Bùi Văn Hòa, bản Ải, xã Phong Phú (Tân Lạc) cho biết: Để có mâm cỗ đầy đủ các món, trước Tết, các nhà phải cùng nhau vào suối bắt cá, lên núi đánh bẫy chuột, tháo nước ao nhà để bắt cá, chọn con trâu thật béo rồi cả bản cùng ăn đụng mỗi nhà vài cân thịt. Thịt trâu nạc thì nướng, để gác bếp, thịt bạc nhạc (như thịt ba chỉ) thì nấu lá lồm, nấu măng chua. Gà thì nhà ai cũng nuôi và để dành 4 – 5 con gà thiến, chục con gà “dò” (gà loại 1kg – 1,5kg). Nấu măng chua phải là gà “dò” mới ngon. Măng chua được làm trước hàng tháng. Có chum măng giang ngâm một năm mới đưa ra dùng.