Theo PGS.TS Đinh Ngọc Sỹ, Chủ nhiệm Chương trình phòng, chống lao quốc gia, trung bình mỗi năm, Việt Nam có gần 300.000 người tử vong do bệnh lao và có thêm 180.000 người nhiễm lao các thể. Đáng quan tâm là tình trạng lao đa kháng thuốc ngày càng gia tăng do bệnh nhân lao không tuân thủ theo phác đồ và bỏ điều trị. Ước tính mỗi năm nước ta có khoảng 5.000 bệnh nhân lao kháng đa thuốc.

Đặc biệt, hiện nay ở Việt Nam tình hình bệnh lao đang có xu hướng giảm ở lứa tuổi già và tăng ở lứa tuổi trẻ, đặc biệt từ tuổi 15 - 24. Kết quả điều tra dịch tễ lao toàn quốc 2006 – 2007 cho thấy, tình hình bệnh lao ở nước ta cao hơn ước tính của Tổ chức Y tế thế giới 1,6 lần.  Ở lứa tuổi 15 - 24, tỷ lệ phát hiện lao phổi AFB dương tính mới trên 100.000 dân tăng từ 29,5 (năm 2000) lên 37,5 (năm 2008) đối với nam giới còn ở nữ giới là từ 16,9 lên 22,8.

Theo đánh giá của PGS.TS Đinh Ngọc Sỹ, con số bệnh nhân được phát hiện muộn, không phát hiện ngoài cộng đồng còn chiếm tỷ lệ cao. Nguyên nhân là triệu chứng ho, khạc kéo dài trên 2 tuần chỉ xuất hiện ở một nửa số bệnh nhân lao hiện có trong cộng đồng. Ngoài ra, có thể do bệnh nhân lao được phát hiện và điều trị trong y tế tư chưa được thống kê, báo cáo… Trên thực tế, tỷ lệ phát hiện bệnh nhân mắc lao rất thấp, khoảng 55%.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Xuyên cho biết, trong những năm vừa qua, công tác phòng chống lao của Việt Nam đạt được những kết quả đáng khích lệ, mạng lưới phòng chống lao trong toàn quốc đã được củng cố, các phòng xét nghiệm phát hiện trực khuẩn lao đảm bảo chất lượng theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới đã được hình thành. Công tác phòng chống lao của Việt Nam đã nhận được sự hỗ trợ tích cực của Liên minh phòng chống lao toàn cầu.

Tuy nhiên, hiện nay, Việt Nam đang là nước đứng thứ 12 trong 22 nước có số bệnh nhân lao nhiều nhất trên thế giới và xếp thứ 14 trong 27 nước có gánh nặng bệnh lao đa kháng thuốc cao trên toàn cầu. Tỷ lệ bệnh nhân lao tái phát, thất bại và điều trị lại sau bỏ trị thấp nhất là 6,4% năm 2004 và tăng dần đến 7,7% năm 2008.

Tại hội thảo, các đại biểu đã thảo luận làm rõ các vấn đề về tình hình bệnh lao trên thế giới và Việt Nam, cơ hội và thách thức; công tác phòng chống lao Việt Nam, thành tựu, khó khăn và đề xuất về vấn đề nhân lực, chế độ các vùng miền. Trong đó lưu ý cải tiến quy định bảo hiểm y tế để người có thẻ có thể khám, phát hiện lao tại cơ sở y tế gần nhất, không phụ thuộc vào nơi đăng ký ban đầu; tăng cường hiệu lực quản lý thuốc và y tế tư nhân; có chế độ đãi ngộ với y tế tư nhân tham gia hoạt động chống lao như y tế nhà nước….

Nguyễn Nhuần