Tại TP Hồ Chí Minh, các kiến nghị của đoàn thanh tra, Thanh tra Chính phủ về quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đã được Thủ tướng nhất trí. Tại các tỉnh Tây Bắc, hơn 1.000 cuộc thanh tra, kiểm tra đã được tiến hành và đem lại những kết quả lớn, kiến nghị thu hồi hơn 8,5 triệu m² đất.

Chỉ riêng trên lĩnh vực đất đai ở hai khu vực điển hình này đã thấy công tác quản lý, lãnh đạo, chỉ đạo còn lỏng lẻo. Lỏng lẻo, quan liêu thiếu kiểm tra, kiểm soát nắm tình hình dẫn đến các sai phạm của cấp dưới, kéo dài nhiều năm. Có tham ô, có móc ngoặc, có cửa quyền, thủ đoạn có khi tinh vi, kéo bè kéo cánh, ra văn bản trái luật, “hành dân”, “om các kết luận thanh tra” chờ chạy chọt xin xỏ. Có những quy hoạch đã được Thủ tướng phê duyệt, nhưng 17 năm trôi qua vẫn không được xem xét, điều chỉnh. Chính vì thế, nhiều khu đô thị chỉ có nhà ở không trường, trạm, thiếu điện, nước. Thậm chí, không có hệ thống thoát nước. Có nơi, hàng ngàn sổ đỏ không được cấp. Việc giao đất trái thẩm quyền, vượt thẩm quyền, việc thu hồi đất cho một số dự án không đủ năng lực dẫn đến bỏ hoang đã tạo nên sự lãng phí tài nguyên rất lớn.

Việc siết chặt quản lý trên lĩnh vực đất đai là rất cần thiết. Vì nó gắn liền với đời sống đại đa số nhân dân lao động. Vì đất nước còn nghèo, việc khai hoang phục hóa, tăng cường năng lực cho nông thôn miền núi là rất tốn kém. Tuy nhiên, không riêng ở TP Hồ Chí Minh mới xảy ra việc buông lỏng quản lý; tại Hải Phòng, Hà Nội, một số huyện, xã… qua dư luận, đã thấy rất nghiêm trọng, kéo dài nhiều năm. Tại huyện Yên Lãng, Hải Phòng, công dân đi khiếu kiện nhiều năm, nhưng chính quyền huyện sai pháp luật từ việc cấp đất trái thẩm quyền, cưỡng chế không đúng Luật Đất đai… đã bị các cơ quan quản lý (kể cả xử lý đơn thư) làm ngơ, bỏ qua. Dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Tại Sóc Sơn, Hà Nội, việc một thị trấn cưỡng chế sai cũng đang bị dư luận lên án…

Ngoài ra, các khoản tài chính trong việc thu thuế đất, chuyển quyền sử dụng đất, ở TP Hồ Chí Minh mới sơ sơ cũng trên 500 tỷ đồng. Các tỉnh, thành khác con số không hề nhỏ. Tuy nhiên, việc truy thu, xử lý sau thanh tra không phải thanh tra tỉnh, thành nào cũng làm tốt. Có tỉnh báo cáo rất hay, số liệu rất lớn, nhưng kết quả năm nào cũng như năm nào, chưa vượt con số 50%. Điều khó là việc xử lý cán bộ.

“Cửa mở” chống tham nhũng, diệt “cứ điểm” đã được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng “phát hỏa” nhân dịp năm mới, ngành Thanh tra phấn khởi nhất loạt “xông lên” “diệt giặc”, “trừ gian” tập trung lập lại kỷ cương trong quản lý Nhà nước.

Hoàng Trí