Nhưng sẽ là ám ảnh hơn, khi mà cái nghiệt ngã trắng tay lại đến từ hoạ… nhân tai.

Hàng trăm hộ dân của huyện K’bang, tỉnh Gia Lai đang trong vòng số phận ấy, từ sau cái đêm 24 rạng sáng 25/5 khi đập Thủy điện An Khê - Kanak, do Ban Quản lý dự án Thủy điện 7 - EVN làm chủ đầu tư, đã đột ngột xả lũ.

Mới chỉ mấy ngày trước, những người dân canh tác sống dọc theo con sông Ba đang nóng vì dòng sông cạn, trong lúc vụ ớt, vụ bắp, hoa màu đang chờ con nước về theo qui luật, chờ thu hoạch. Tất cả chỉ sau một đêm, bỗng dưng mất trắng.

Theo báo cáo của UBND huyện K’bang, thống kê bước đầu cho thấy, tổng thiệt hại hơn 13 tỉ đồng.

Trưởng Ban Quản lý dự án thủy điện 7, đơn vị quản lý Nhà máy thủy điện An Khê - Kanak Võ Lũy nói;  “Chúng tôi xả nước từ hồ Kanak về hồ chứa An Khê để chuẩn bị phát điện, lưu lượng xả 20 - 50 m3/giây. Những ngày qua, khu vực này có mưa to nên vấn đề hoa màu bị ngập không hoàn toàn do nhà máy thủy điện xả nước sai quy trình”. Nhưng theo Trưởng Phòng NN - PTNT huyện K’bang Đoàn Thanh Hùng, việc xả lũ tùy tiện này đã vi phạm nghiêm trọng về quy trình vận hành liên hồ chứa đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại quyết định số 175/QĐ-TTg ngày 23/9/2010”.

Những chứng cứ mà các cơ quan ban ngành của tỉnh Gia Lai, của huyện K’bang đã cho thấy, thủy điện xả nước cộng thêm mưa lớn gây lũ tiểu mãn đầu mùa dẫn đến sự cố ngập hoa màu, điểm nước dâng cao nhất đạt cao trình 441 m, trong khi cao trình chỉ cho phép 431 m.

Thiệt hại đã rõ. EVN thống nhất sẽ lập một đoàn liên ngành tìm hiểu sự cố xảy ra và những thiệt hại cụ thể, đồng thời có phương án đền bù…

Vậy là lỗi đã có người nhận. Song, những thiệt hại thì lại đang chờ tìm hiểu cụ thể, chờ có phương án đền bù… trong lúc những đổ thừa đổ vấy đang tiếp tục, không biết chừng nào ám ảnh của dân được giải tỏa.

Nói chuyện K’bang chợt nhớ chuyện “Lúa điếc” ở Long An, số tiền đền bù chưa đến 1,4 tỷ đồng, nhưng chờ phương án mất hơn 6 tháng. Chuyện “Lũ điện” ước tính ban đầu đến gần 14 tỷ đồng, tức thiệt hại gấp 10 lần, không biết chừng nông dân liệu có dài cổ chờ gấp từng ấy thời gian?

Làm thuỷ điện, điện chưa thấy, đã thấy lũ tiểu mãn.

Đó là chưa ai tiên liệu, nước từ sông Ba vốn theo tự nhiên chảy hơn trăm cây số về cửa Đà Rằng, Phú Yên để nuôi cánh đồng lúa Tuy Hoà, thì ngày mai được nắn dòng theo sông Côn về đầm Thị Nại, Bình Định. Khi đó, nơi cần nước cho cánh đồng lúa sẽ thiếu, nơi không cần nước lại thừa.

Người Bình Định có lẽ chưa ai quên cơn lũ lịch sử chỉ trong một đêm nhấn chìm Bắc Qui Nhơn, Tuy Phước hồi tháng 11/2009. Hồi ấy, Bình Định chưa đón nhận nước từ sông Ba…

                                                                                                            Tấn Lộc