Số tiền sai phạm hơn 4,8 tỷ đồng đã được Thanh tra Bộ GTVT thu hồi về tài khoản tạm giữ chờ xử lý. Ảnh: ND

Mang trong mình sứ mệnh quan trọng trong công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, trong thời gian vừa qua, báo chí đã góp phần không nhỏ để đưa ra ánh sáng những vụ việc tham nhũng lớn, được nhân dân đồng tình ủng hộ. Báo Thanh tra cũng đã góp một phần công sức trong cuộc chiến còn nhiều cam go này.

Từ phản ánh của báo chí: Bộ GTVT đã phát hiện và thu giữ được 4,8 tỷ đồng sai phạm

Trong quá trình tác nghiệp, phóng viên nhiều cơ quan báo chí đã phản ánh các sai phạm của Cục Đường thủy nội địa (ĐTNĐ) thuộc Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) trong quá trình cấp phép cho các dự án nạo vét khơi thông luồng lạch tại các dòng sông nội địa trên cả nước. Từ đó, Bộ trưởng Bộ GTVT đã có kết luận thanh tra về việc này và chỉ ra hàng loạt sai phạm, yêu cầu Cục ĐTNĐ khắc phục.

Trên cơ sở đó, cũng từ năm 2017, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Bộ GTVT chỉ đạo Cục ĐTNĐ dừng việc cấp phép đối với các dự án nạo vét khơi thông luồng lạch trên phạm vi cả nước.

Cũng trong quá trình phản ánh, phóng viên đã phát hiện thêm nhiều sai phạm tại các dự án có giải ngân bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước tại Cục ĐTNĐ.

Cụ thể, ngay trong ngày 1/8/2018, khi báo chí phản ánh về việc có “quỹ đen” tại Cục ĐTNĐ thì Bộ GTVT đã ban hành Quyết định số 1644 thụ lý và thành lập Tổ xác minh nội dung phản ánh.

Đến ngày 29/8/2018, Bộ GTVT đã ban hành Kết luận số 9633 kết luận nội dung thông tin phản ánh trên báo chí trước đó.

Theo kết quả xác minh, từ cuối năm 2015 đến 2016, có 15 nhà thầu đã đến phòng làm việc của ông Phạm Văn Thông (nguyên Giám đốc Ban Quản lý dự án ĐTNĐ thuộc Cục ĐTNĐ), đưa tiền cho ông Thông hơn 4,8 tỉ đồng. Ông Thông thừa nhận "việc đưa tiền này theo chỉ đạo bằng miệng của ông Trần Đức Hải - Phó Cục trưởng Cục ĐTNĐ".

Về việc chi tiền, kết quả xác minh cho thấy, có 9 cá nhân là chuyên viên, trưởng các phòng nghiệp vụ của Cục ĐTNĐ đề xuất chi, sau đó lấy tiền từ ông Phạm Văn Thông để chi phí chung cho Cục ĐTNĐ là 406 triệu đồng.

Các cá nhân trực tiếp nhận từ ông Phạm Văn Thông là 357 triệu đồng. Ông Thông chi cho các hóa đơn, chứng từ do Cục ĐTNĐ (như hội nghị, hội thảo, phòng nghỉ, ăn uống, tiếp khách) 49,3 triệu đồng. Số tiền ông Phạm Văn Thông nhận, giữ và chi không có chữ ký, ông Phạm Văn Thông phải chịu trách nhiệm trước pháp luật với số tiền 4,39 tỷ đồng.

Căn cứ vào kết luận nêu trên, Bộ GTVT giao Thanh tra Bộ ban hành quyết định thu hồi số tiền 406 triệu đồng của Cục ĐTNĐ và ban hành quyết định thu hồi 4,39 tỷ đồng của ông Phạm Văn Thông.

Về xử lý cán bộ, Bộ GTVT giao Vụ Tổ chức cán bộ tổ chức kiểm điểm lãnh đạo Cục ĐTNĐ Việt Nam. Trong đó, ông Hoàng Hồng Giang, Cục trưởng Cục ĐTNĐ - chịu trách nhiệm với tư cách là người đứng đầu Cục ĐTNĐ về các sai phạm của các cá nhân.

Ngay sau đó, Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình đã yêu cầu Bộ GTVT chỉ đạo Thanh tra Bộ chuyển kết quả xác minh vụ việc, kèm theo các tài liệu chứng cứ liên quan đến Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (đồng gửi Viện KSND Tối cao) để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật và báo cáo kết quả lên Thủ tướng Chính phủ.

Sai phạm lớn như thế nhưng khi báo cáo thực hiện kết luận của Bộ GTVT thì các cá nhân tại Cục ĐTNĐ chỉ nhận hình thức nghiêm túc kiểm điểm “rút kinh nghiệm”.

Sự việc này tiếp tục được Báo Thanh tra phản ánh về việc thực hiện không nghiêm túc và có phần hời hợt của lãnh đạo cũng như các cá nhân có sai phạm đã nêu trong kết quả xác minh tại Cục ĐTNĐ.

Cho đến ngày 9/3/2019, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C01) đã ra quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt 3 bị can để tạm giam, lệnh khám xét đối với ông Trần Đức Hải, Phó Cục trưởng Cục ĐTNĐ; ông Vũ Mạnh Hùng, quyền Trưởng phòng Kế hoạch - Đầu tư của Cục ĐTNĐ và ông Phạm Văn Thông, nguyên Giám đốc Ban Quản lý dự án đường thủy nội địa, cùng về hành vi “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, quy định tại Điều 356 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Đến ngày 1/4/2019, Văn phòng Chính phủ đã ban hành Văn bản số 2587 về việc kiểm điểm, xử lý trách nhiệm các cá nhân liên quan đến sai phạm xảy ra tại Cục ĐTNĐ, Bộ GTVT.

Xét báo cáo của Bộ GTVT tại Văn bản số 2376 ngày 18/3/2019 về thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đối với việc kiểm điểm, xử lý trách nhiệm các cá nhân liên quan đến sai phạm xảy ra tại Cục ĐTNĐ Việt Nam, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình có ý kiến như sau: Bộ GTVT, phối hợp với Bộ Nội vụ căn cứ quyết định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng và các quyết định liên quan khác thống nhất hình thức xử lý trách nhiệm của người đứng đầu Cục ĐTNĐ Việt Nam trong việc để xảy ra sai phạm tại đơn vị, đồng thời tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an trong quá trình xử lý vụ việc sai phạm nêu trên chỉ đạo kiểm điểm xử lý nghiêm trách nhiệm các cá nhân liên quan có hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật và báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 4/2019.

Một vụ việc được Thanh tra Bộ GTVT chỉ ra những sai phạm lớn, nhưng lãnh đạo Cục ĐTNĐ đã không thực hiện nghiêm; nhờ sự vào cuộc phản ánh của Báo Thanh tra và sự chỉ đạo trực tiếp của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình thì Cục ĐTNĐ mới chấp hành.

Báo Thanh tra phản ánh khiến tỉnh Hưng Yên phải dừng 3 dự án nạo vét

Trong năm 2018, tỉnh Hưng Yên đã cấp Giấy xác nhận khối lượng tận thu cát (giấy phép) cho 3 doanh nghiệp trong tỉnh với mục đích là nạo vét khơi thông bến khách ngang trên sông Hồng địa bàn tỉnh Hưng Yên.

Nhưng thực chất việc cấp phép này là một dạng “bùa” để các doanh nghiệp trên ngang nhiên hút cát trên sông Hồng đem bán với lợi nhuận thu được rất lớn.

Tàu hút cát kiểu “cát tặc” nhưng không sợ bị xử lý vì có “bùa”. Ảnh: ND

Tuy nhiên, ngay từ văn bản xác nhận do lãnh đạo tỉnh Hưng Yên ký ban hành đã “có vấn đề” khi viện dẫn một số căn cứ cũ không còn phù hợp thực tế. Ví như, Nghị định số 15/2012/NĐ-CP ngày 9/2/2012 của Chính phủ đã được thay thế bằng Nghị định 158/2016/NĐ-CP ngày 29/11/2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản, nhưng tất cả các văn bản được lãnh đạo tỉnh Hưng Yên xác nhận cho hoạt động nạo vét bến khách ngang sông Hồng vẫn viện dẫn căn cứ theo Nghị định cũ!

Nhận thấy vấn đề, phóng viên Báo Thanh tra đã vào cuộc xác minh tìm hiểu và có loạt bài phản ánh.

Trả lời báo chí, ông Bùi Thế Cử, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên cho rằng, việc xin phép nạo vét để phục vụ cho các bến khách ngang sông Hồng là nhu cầu bắt buộc để phục vụ cho việc vận chuyển hàng hóa và du khách đi qua.

Tuy nhiên, ông Cử thừa nhận: “Trong quá trình triển khai, là người quản lý Nhà nước, tôi cũng khẳng định là 100% các doanh nghiệp khi thực hiện nhiệm vụ nạo vét đều thực hiện không đúng. Cái mấu chốt bây giờ là việc quản lý, giám sát ra làm sao. Cũng phải thừa nhận, chức năng bộ phận, giám sát bây giờ đang là lỗ hổng có nguyên nhân khách quan và chủ quan...”.

“Đương nhiên, trong quá trình nạo vét, việc họ có sử dụng phương tiện thế nào, có khai thác đúng công suất, khối lượng và thời gian như đăng ký hay không, ở góc độ quản lý Nhà nước quả là rất khó”, ông Cử giãi bày.

Dư luận đã và đang đặt câu hỏi rằng, phải chăng nguồn lợi từ các dự án nạo vét lòng sông quá lớn, quá hấp dẫn nên nó đã tạo nên sức hút ghê gớm để dù đã có lệnh dừng của Thủ tướng, đã có Nghị định hướng dẫn thay thế... giấy phép vẫn cứ tiếp tục được cấp, hoạt động khai thác cát trái phép vẫn cứ diễn ra công khai bất chấp tất cả?

Trước những bằng chứng được Báo Thanh tra phản ánh, ngày 9/4/2019, UBND tỉnh Hưng Yên đã ban hành Công văn số 791 về việc yêu cầu dừng thi công nạo vét một số khu vực Bến khách ngang sông Hồng thuộc huyện Khoái Châu.

Theo đó, UBND tỉnh Hưng Yên bắt buộc các đơn vị dừng việc thi công nạo vét tại Bến khách ngang sông Hồng thuộc xã Bình Minh, Tân Châu và bến bốc xếp vật liệu xây dựng xã Chí Tân huyện Khoái Châu kể từ 15 giờ ngày 9/4/2019.

Có thể thấy, Báo Thanh tra đã tham gia phản ánh về những việc làm sai phạm của các đơn vị, từ đó, giúp cơ quan chức năng phát hiện và xử lý được nhiều vấn đề tham nhũng xảy ra mà dư luận đặc biệt quan tâm.

Nam Dũng