Theo dõi Báo Thanh tra trên
Hương Giang
Thứ hai, 21/11/2022 - 06:35
(Thanh tra) - Thu hồi tối đa tài sản tham nhũng; kết luận thanh tra chất lượng; cán bộ thanh tra liêm chính… là những yêu cầu, cũng là kỳ vọng mà đại biểu Quốc hội, cử tri, nhân dân đặt ra với ngành Thanh tra.
Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong trả lời chất vấn. Ảnh: P.Thắng
Chuyển biến tích cực nhưng vẫn thấp
Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2022 gửi tới Quốc hội cho hay, trong năm, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã chỉ đạo tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong giám định, định giá tài sản, nâng cao hiệu quả công tác thu hồi tài sản.
Số liệu cho thấy, tỷ lệ thu hồi tài sản “năm sau cao hơn năm trước”.
9 tháng đầu năm, cơ quan thanh tra đã đôn đốc 5.586 kết luận thanh tra, qua đó thu hồi được hơn 1.000 tỷ đồng, gấp đôi so với năm 2021; xử lý hơn 1.700 tổ chức và hơn 4.800 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra 76 vụ, 93 đối tượng.
Thi hành án liên quan đến thu hồi tài sản tham nhũng đã xong 1.895 vụ với hơn 15.989 tỷ đồng (tăng hơn 11.800 tỷ đồng, tương đương tăng hơn 290% về tiền so với năm trước).
Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp cũng nhận định công tác thu hồi tài sản tham nhũng “có chuyển biến tích cực”. Song, theo ủy ban này, kết quả thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án tham nhũng giai đoạn thi hành án còn tồn đọng lớn.
Cụ thể, đã thi hành xong hơn 15.989 trong hơn 43.593 tỷ đồng trong số có điều kiện thi hành, có nghĩa vẫn còn hơn 27.603 tỷ đồng có điều kiện thi hành song vẫn chưa thu hồi được, chiếm hơn 63%.
5 nguyên nhân chủ yếu khiến tỷ lệ thu hồi tài sản đạt thấp đã được Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong chỉ ra. Theo ông, pháp luật về thu hồi tài sản còn bất cập, vướng mắc như thiếu quy định cưỡng chế, chế tài xử lý sau thanh tra; chính sách về đất đai, bất động sản, trái phiếu, chứng khoán chưa đồng bộ và còn lỏng lẻo…
“Người phải thi hành án hoặc đối tượng thanh tra không có tài sản hoặc tài sản đảm bảo thấp hơn nhiều so với các khoản phải thi hành. Có trường hợp cố ý chây ỳ, trốn tránh trách nhiệm thực hiện”, Tổng Thanh tra cho hay.
Ngoài ra, thời gian giải quyết các vụ án, vụ việc kéo dài, thời điểm xử lý vi phạm cách xa thời điểm có hành vi vi phạm nên tài sản dễ bị tẩu tán, che giấu; trong một số vụ án, vụ việc, đối tượng bỏ trốn; tính pháp lý của tài sản chưa rõ ràng, gây khó khăn trong xác định chủ sở hữu để thu hồi. Việc phối hợp trong tương trợ tư pháp hình sự và thực hiện kết luận thanh tra gặp nhiều khó khăn.
Kê biên, phong tỏa tài sản ngay khi có dấu hiệu tham nhũng
Để tăng tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng không phải chuyện dễ dàng. Đây cũng là vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội đặt ra.
Theo đại biểu Phạm Nam Tiến (Đắk Nông), hiện 40-50% số tài sản chưa được thu hồi trong các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực chỉ đạo. “Đây là con số không nhỏ, vì một vụ án tham nhũng giá trị có thể lên tới hàng trăm, hàng nghìn tỷ đồng”, đại biểu nói.
Cạnh đó, theo đại biểu, chúng ta chỉ mới kiểm soát tài sản trong hệ thống chính trị, còn tài sản do người thân của các đối tượng phạm tội tham nhũng đang đứng tên hoặc sở hữu vẫn là một “khoảng trống” rất lớn, khó kiểm soát.
“Phải làm sao để kiểm soát hiệu quả hơn tài sản, thu nhập của các đối tượng này, đặc biệt là trong các lĩnh vực dễ xảy ra tham nhũng, tiêu cực thì công tác thu hồi tài sản tham nhũng mới đạt hiệu quả”, ông Tiến nhấn mạnh.
Đại biểu Dương Khắc Mai (Đắk Nông) cho rằng, muốn làm tốt thu hồi tài sản, phải có biện pháp kiểm soát tốt, “từ sớm, từ xa”, từ khi mới bắt đầu, nhất là với những người có chức vụ, vị trí để tránh việc tẩu tán tài sản.
Báo cáo về các giải pháp nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản tham nhũng, Thanh tra Chính phủ cho biết, cần hoàn thiện các quy định về xử lý sau thanh tra; tăng cường các biện pháp chế tài xử lý hành vi vi phạm; bổ sung lực lượng cán bộ, công chức đủ mạnh để làm công tác này.
Quá trình thanh tra, điều tra, nếu phát hiện có dấu hiệu tội phạm thì có biện pháp ngăn chặn ngay như kê biên, phong tỏa, tạm giữ chứ không đợi đến lúc thi hành án để thu hồi tối đa tài sản tham nhũng.
Thanh tra Chính phủ cũng nhấn mạnh giải pháp nâng cao tính trung thực, trách nhiệm trong kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức; đẩy mạnh giao dịch không dùng tiền mặt, hạn chế sử dụng tiền mặt trong giao dịch mua, bán các tài sản có giá trị lớn để thuận tiện trong việc kiểm soát thu nhập cũng như truy tìm tài sản đã bị tẩu tán.
Ngoài ra, Thủ tướng đã phê duyệt Đề án Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập; đang xây dựng kế hoạch triển khai trong phạm vi cả nước. “Đây là cơ sở dữ liệu quan trọng trong phòng, chống tham nhũng nói chung và việc thu hồi tài sản tham nhũng nói riêng”, Thanh tra Chính phủ cho biết.
Ưu tiên xử lý kinh tế, không hình sự hóa
Trong phiên chất vấn Tổng Thanh tra Chính phủ ngày 5/11, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) cho rằng, thu hồi tài sản bất minh do người khác đứng tên là rất khó, chưa có giải pháp hiệu quả.
Ông nhắc lại ý kiến cho rằng, trong điều kiện chưa có luật về đăng ký tài sản thì nên chuyển hướng từ xử lý hình sự sang khởi kiện dân sự để thu hồi được nhiều tài sản hơn.
“Tổng Thanh tra Chính phủ có tán thành quan điểm này không? Nếu tán thành thì có những giải pháp gì sắp tới và nếu không tán thành thì có giải pháp gì tốt hơn không?”, ông Đồng nêu.
“Đánh giá vi phạm pháp luật và thiệt hại để chuyển cơ quan điều tra có những lúc còn mong manh. Như Tổng Thanh tra nói có thể cho khắc phục, đến một thời gian nhất định mà không khắc phục được thì chuyển cơ quan điều tra. Việc này phải nhìn nhận tổng thể để làm sao phát hiện được hành vi vi phạm, khắc phục kịp thời. Nếu như cố tình thì đề nghị xử lý nghiêm minh theo quy định pháp luật để thượng tôn pháp luật” - Phó Thủ tướng Lê Minh Khái.
Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong nhấn mạnh, những gì có thể xử lý được về kinh tế thì xử lý kinh tế, không hình sự hóa. Đây cũng là quan điểm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ: “Không hình sự hóa các quan hệ kinh tế”.
Theo ông, quá trình thanh tra, có nhiều trường hợp chưa phân định rõ hình sự hay kinh tế thì ưu tiên xử lý kinh tế. Tuy nhiên, thời hạn xử lý kinh tế chỉ trong thời gian nhất định, chứ không phải để “mãi mãi”.
“Chúng tôi có một số kết luận cho phép từ 1 năm rưỡi đến 2 năm để xử lý kinh tế, tức là thu hồi cơ sở nhà đất để tiến hành đấu giá. Nhưng sau thời hạn cho phép đó, kết luận thanh tra nói rõ không thực hiện sẽ chuyển cơ quan điều tra. Ví dụ, vừa rồi chúng tôi xử lý một dự án ở TP HCM”, ông Đoàn Hồng Phong trả lời và nhìn nhận “ngăn chặn, xử lý, thu hồi tài sản tham nhũng là một trong những nhiệm vụ khó khăn, phức tạp”.
Nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ đồng tình với hướng “xử lý được về kinh tế thì xử lý kinh tế, không hình sự hóa” như một giải pháp nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản.
“Thực tế có những vụ việc các đối tượng bị xử lý đã chủ động nộp lại số tiền chiếm đoạt, gần như không bị thất thoát về kinh tế, thì nên cho họ cơ hội hối cải, tất nhiên vẫn có hình thức răn đe chứ không tha bổng hoàn toàn”, đại biểu Lê Thanh Vân (đoàn Cà Mau) nêu.
Ý kiến bình luận:
Hiện chưa có bình luận nào, hãy trở thành người đầu tiên bình luận cho bài biết này!
(Thanh tra) - Từ năm 2019 đến nay, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang đã thực hiện 5 cuộc thanh tra trách nhiệm trong công tác phòng, chống tham nhũng. Qua thanh tra, kịp thời chấn chỉnh những thiếu sót, hạn chế của các đơn vị.
Nhật Minh
13:57 22/11/2024(Thanh tra)- Bộ Nội vụ cho biết, sau 5 năm thực hiện Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018, các quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng và các văn bản hướng dẫn đã quy định rộng khắp các vấn đề dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực và làm cơ sở quan trọng để tổ chức triển khai, thực hiện.
Phương Anh
06:00 22/11/2024Hoàng Nam
20:19 21/11/2024Trần Kiên
20:01 21/11/2024Thu Huyền
16:26 21/11/2024Nguyễn Điểm
Lâm Ánh
Phương Anh
Hoàng Nam
Thu Huyền
T.Thanh
Vũ Linh
Bài và ảnh: Nguyễn Nhị
PV
Chu Tuấn - Quang Dân