Trụ sở CDC Hoà Bình trên đường Trần Quý Cáp, TP Hoà Bình. Ảnh: TK

Kết luận số 13/KL-TTr ngày 12/4/2022 của Thanh tra tỉnh Hoà Bình nêu rõ, giai đoạn 2020 - 2021, công tác mua sắm vật tư, thiết bị y tế, sinh phẩm, kít xét nghiệm, các đơn vị được giao trong ngành Y tế, Công an, Quân đội, UBND các huyện, thành phố cơ bản triển khai theo đúng quy định, kịp thời phục vụ cho công tác phòng, chống dịch trên địa bản tỉnh; việc mua sắm thông qua đấu thầu, chỉ định thầu theo đúng văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Y tế, Bộ Tài chính.

Về giá mua sắm vật tư, thiết bị y tế, sinh phẩm, kít xét nghiệm, trước khi mua sắm, các đơn vị tiến hành khảo sát 3 báo giá, tham khảo giá trên trang thông tin điện tử của Bộ Y tế, lập dự toán trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, làm căn cứ thực hiện quy trình đấu thầu, mua sắm.

Tuy nhiên, qua thanh tra, phát hiện còn nhiều tồn tại, hạn chế.

Chưa tiết kiệm cho ngân sách

Việc mua sắm theo hình thức chỉ định thầu, mua sắm trực tiếp vật tư, thiết bị y tế, sinh phẩm, kít xét nghiệm, các đơn vị tiến hành mua sắm chưa mua trực tiếp từ các của đơn vị sản xuất hoặc đơn vị nhập khẩu, hoặc các đại lý cấp 1, dẫn đến có một số mặt hàng có tỷ suất lợi nhuận cao.

Đối với 3 gói thầu mua sắm tập trung test nhanh Covid-19 do Sở Y tế thực hiện, tỷ suất lợi nhuận theo quy định tại Thông tư 25/2014/TT-BTC ngày 17/2/2014 quy định phương pháp định giá chung đối với hàng hóa, dịch vụ, thì tỷ suất lợi nhuận của các nhà thầu trung gian cung cấp các mặt hàng test nhanh Flowflex Sars Cov-2 Antigen Rapid và Test Antigen đều rất cao.

Cụ thể: Mặt hàng test nhanh Flowflex Sars Cov-2 Antigen Rapid so sánh với giá nhập khẩu thì tỷ suất lợi nhuận là 73,57% và Test Antigen là 62,25% tính theo giá test nhập khẩu so với giá trúng thầu của Sở Y tế; mặt hàng test Trueline sản xuất trong nước tỷ suất lợi nhuận là 17,68%.

Các chủ đầu tư cũng chưa thu thập được thông tin từ các kết quả giao dịch thành công trên thị trường đối với sản phẩm tương tự hoặc báo giá của đơn vị nhập khẩu để tham khảo, phân tích, lựa chọn giá tối ưu đối với sản phẩm.

CDC Hòa Bình đã mua 26.262 kít xét nghiệm với giá trị hơn 12,3 tỷ đồng do Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á sản xuất qua mua trực tiếp của Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á và Công ty TNHH Thiết bị y tế và Khoa học Tâm Việt, về quy trình mua sắm, Thanh tra tỉnh chưa phát hiện vi phạm.

Tuy nhiên, theo phản ánh của dư luận xã hội và thông tin báo chí về giá bán kít xét nghiệm của Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á sản xuất có hiện tượng nâng khống giá, trích hoa hồng cho các đơn vị mua sắm, nội dung này Bộ Công an đang điều tra.

Ngày 14/3/2022, Thanh tra tỉnh đã bàn giao toàn bộ hồ sơ 8 gói thầu của CDC Hoà Bình cho Công an tỉnh Hoà Bình để điều tra theo ủy thác của Bộ Công an.

Việc mua sắm thiết bị, vật tư y tế, test nhanh của văn phòng HĐND và UBND các huyện, trung tâm y tế các huyện, thành phố và Phòng Y tế thành phố chưa tiến hành mua sắm của các đơn vị phân phối hoặc nhà sản xuất mà chủ yếu mua từ các cửa hàng nhỏ lẻ, nên không tính được tỷ suất lợi nhuận.

Quá trình thanh tra, các đơn vị cam kết việc mua sắm thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kít xét nghiệm, vắcxin, thuốc phòng, chống dịch Covid-19 không nhận bất kỳ khoản hoa hồng nào từ các nhà cung cấp.

Thu dịch vụ test nhanh vượt quy định hơn 12 tỷ đồng 

Thanh tra tỉnh Hoà Bình còn phát hiện Sở Y tế chậm ban hành văn bản hướng dẫn các đơn vị y tế thực hiện thu tiền dịch vụ xét nghiệm nhanh Covid-19 theo tinh thần chỉ đạo của Phó Thủ tướng và tại Văn bản 4356/BYT-KHTC, Văn bản số 5378/BYT-KHTC của Bộ Y tế, dẫn đến các đơn vị áp dụng giá tối đa 238.000 đồng đến ngày 7/10/2021. Như vậy, thời gian thu tiền giá dịch vụ như trên là chưa đúng với tinh thần chỉ đạo của Bộ Y tế từ ngày 1/7/2021 đến 7/10/2021.

Mặt khác, Sở Y tế ban hành Văn bản số 3408/SYT-KHC ngày 7/10/2021 hướng dẫn cách tính giá dịch vụ xét nghiệm nhanh Covid-19 theo yêu cầu, trong đó, ngoài chi phí mua test xét nghiệm cấu thành giá còn các chi phí về vật tư phòng dịch, điện nước, chi phí tiền lương, chi phí khấu hao trang thiết bị... Điều này chưa đúng theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ và tại Văn bản số 5378/BYT-KHTC, Văn bản số 8157/BYT-KHIC của Bộ Y tế: “Các chi phí liên quan đến việc lấy mẫu, trả kết quả xét nghiệm; vật tư tiêu hao, điện nước, nhân công: Cơ sở y tế chi và quyết toán theo phân cấp ngân sách Nhà nước hiện hành về kinh phí phòng dịch và không thực hiện mức giá dịch vụ theo yêu cầu đối với xét nghiệm Covid-19”.

Hậu quả của việc tính giá test nhanh không đúng quy định dẫn đến việc các đơn vị (Bệnh viện Đa khoa tỉnh, CDC Hoà Bình và 10 trung tâm y tế huyện, thành phố) thực hiện dịch vụ test nhanh thu vượt so với hướng dẫn 12.683.715.000 đồng; hiện nay, các đơn vị vẫn giữ nguyên số tiền này tại Kho bạc Nhà nước.

Thanh tra tỉnh Hòa Binh kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo Công an tỉnh điều tra, làm rõ việc mua sắm của CDC Hoà Bình xem có việc lợi dụng dịch bệnh nâng giá để trục lợi hay không; giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan xem xét, tham mưu cho UBND tỉnh xử lý số tiền 12.683.715.000 đồng mà các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh thu dịch vụ test nhanh vượt so với hướng dẫn của Bộ Y tế.

Đề nghị Sở Y tế chỉ đạo các đơn vị giữ nguyên số tiền thu vượt dịch vụ test nhanh 12.683.715.000 đồng tại Kho bạc Nhà nước để chờ xử lý. Tổ chức kiểm điểm và chỉ đạo các đơn vị trực thuộc kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân đối với các thiếu sót, khuyết điểm đã nêu trên.