Từ trái qua: Ông Mai Sơn, Thiếu tướng Chử Văn Dũng và Đại tá Nguyễn Quang Phương đồng chủ trì phiên tham luận tại hội thảo. Ảnh: TCT

Hội thảo khoa học được tổ chức ngày 24/5, do Thiếu tướng, TS Chử Văn Dũng, Phó Giám đốc Học viện Cảnh sát Nhân dân chủ trì; Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) Mai Sơn tham dự và đồng chủ trì.

Xuất phát từ yêu cầu cấp bách của thực tiễn

Theo Thượng tá, PGS.TS Phạm Tiến Dũng - Trưởng Khoa Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, môi trường đánh giá, trong những năm qua, quá trình chuyển đổi số quốc gia đang cho thấy những chuyển biến mạnh mẽ, rõ nét trong nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội. Thượng tá cũng khẳng định vai trò quan trọng của chuyển đổi số trong việc chủ động ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý thuế, nhất là việc triển khai hệ thống HĐĐT đã giúp ngành Thuế tạo bước đột phá mới trong việc quản lý rủi ro, quản lý thuế, thực hiện kết nối, chia sẻ và cung cấp dữ liệu cho các cơ quan nhà nước khác, đặc biệt là cơ quan chức năng trong điều tra, xử lý tội phạm.

Tuy nhiên, các loại tội phạm kinh tế, tham nhũng, buôn lậu đã và đang dần có sự “thích ứng” với việc sử dụng các phương thức, thủ đoạn phạm tội mới, tình hình mua bán, sử dụng trái phép hóa đơn vẫn đang có chiều hướng diễn biến ngày một phức tạp. Không chỉ vậy, tình trạng mua bán, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp còn là nguyên nhân dẫn đến sự phức tạp của tình hình về tội phạm kinh tế, tham nhũng, buôn lậu.

Trong bối cảnh đó, việc tổ chức hội thảo khoa học này là hoạt động có ý nghĩa thiết thực, xuất phát từ yêu cầu cấp bách của thực tiễn.

“Đây là cơ hội quý giá để làm rõ về thực trạng; nguyên nhân, điều kiện của tội phạm; những khó khăn, vướng mắc và kinh nghiệm trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu liên quan đến HĐĐT, từ đó đề xuất kiến nghị, giải pháp hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật, cơ chế quản lý và nâng cao hiệu quả công tác của lực lượng Cảnh sát kinh tế”, ông Phạm Tiến Dũng đặc biệt nhấn mạnh.

Việc triển khai HĐĐT đã thay đổi phương thức quản lý

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Sơn cho rằng, việc triển khai HĐĐT trên toàn quốc đã góp phần làm thay đổi phương thức quản lý, cách thức phục vụ người dân của cơ quan thuế nói riêng và cơ quan quản lý Nhà nước nói chung theo hướng tự động và ngăn chặn kịp thời hóa đơn của các doanh nghiệp (DN) bỏ trốn, mất tích; phòng chống tình trạng gian lận thuế, trốn thuế... từ đó tạo lập môi trường kinh doanh lành mạnh, bình đẳng.

Tính đến nay đã có 100% DN, tổ chức và hộ, cá nhân kinh doanh hạch toán theo phương pháp kê khai chuyển đổi sang sử dụng HĐĐT.

Tuy nhiên, Phó Tổng cục trưởng Mai Sơn đánh giá, trong thời gian qua vẫn còn một số DN, tổ chức, cá nhân đã thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật, thành lập DN không để sản xuất kinh doanh mà để thực hiện hành vi bán hóa đơn khống để thu lợi bất chính, một số DN thực hiện hành vi mua hóa đơn không hợp pháp để chiếm đoạt thuế của Nhà nước và nhiều mục đích khác nhau.

“Trước tình hình trên, trong thời gian qua, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo cơ quan Thuế các cấp tăng cường công tác quản lý thuế, công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật thuế của người nộp thuế (NNT); Tăng cường phối hợp với cơ quan chức năng trong công tác phòng, chống tội phạm trong lĩnh vực thuế như các hành vi trốn thuế, lừa đảo chiếm đoạt tiền hoàn thuế; mua, bán và sử dụng trái phép hoá đơn; chống thất thu cho ngân sách Nhà nước, đảm bảo công bằng xã hội”, Phó Tổng cục trưởng Mai Sơn chia sẻ.

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Sơn (trái ảnh) phát biểu tại hội thảo. Ảnh: TCT

Công tác phối hợp được triển khai đồng bộ, chặt chẽ, trách nhiệm

Cũng theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Sơn, hiện nay, cơ quan Thuế đã xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá rủi ro về HĐĐT, phát triển các ứng dụng công nghệ thông tin để xử lý các dữ liệu về HĐĐT, hỗ trợ nhận diện được NNT có rủi ro cao về sử dụng HĐĐT để đưa ra cảnh báo, xử lý nếu có vi phạm hoặc chuyển sang cơ quan công an đối với trường hợp thuộc diện rủi ro cao có dấu hiệu tội phạm để phối hợp điều tra và xử lý nếu phát hiện vi phạm.

Chỉ tính riêng năm 2023, cơ quan thuế đã chuyển hồ sơ sang cơ quan công an kiến nghị điều tra, khởi tố 88 hồ sơ; và cũng nhận được 4.416 yêu cầu cung cấp hồ sơ của cơ quan công an đề nghị cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan đến lĩnh vực thuế của NNT phục vụ công tác quản lý, trấn áp tội phạm kinh tế của cơ quan công an.

Sau khi tiếp nhận đề nghị, cơ quan thuế đã kịp thời phối hợp cung cấp hồ sơ cho cơ quan công an theo đúng quy định. Một số vụ án điển hình trong công tác phối hợp giữa 2 cơ quan như: Vụ án mua bán hóa đơn VAT không hợp pháp do Nguyễn Minh Tú cầm đầu; vụ án mua bán hóa đơn của đối tượng Trương Xuân Đước; vụ án Hoàng Đặng Ngọc Mỹ Trang và đồng phạm can tội “In, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn” và “Trốn thuế”…

“Công tác phối hợp giữa ngành Thuế và các cơ quan chức năng, trong đó có cơ quan công an trong việc đấu tranh phòng chống tội phạm trong lĩnh vực thuế như các hành vi trốn thuế, lừa đảo chiếm đoạt tiền hoàn thuế; mua, bán và sử dụng trái phép hoá đơn đã và đang được triển khai đồng bộ, chặt chẽ và rất trách nhiệm từ phía các cơ quan liên quan” - ông Mai Sơn nhấn mạnh.

Tham luận tại hội thảo, các đại biểu tập trung trao đổi về những kinh nghiệm thực tế trong công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật về hoá đơn, đặc biệt, thực tiễn cũng như kinh nghiệm điều tra, xử lý vi phạm về hoá đơn trong các vụ án tham nhũng, kinh tế cũng như các kiến nghị từ thực tiễn đến khắc phục, loại trừ tình trạng mua bán, sử dụng hoá đơn trái phép. Kinh nghiệm trong triển khai hệ thống HĐĐT tại DN, đặc biệt là những khó khăn, vướng mắc và kiến nghị, đề xuất từ phía DN nhằm góp phần khắc phục, loại trừ tình trạng mua bán, sử dụng hoá đơn trái phép.