Tổng thống Malawi Arthur Peter Mutharika có bài diễn văn tại Khóa họp thứ 72 của Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc, New York, Mỹ, ngày 20/9/2017. Ảnh: Reuters

“Tôi không có lợi ích cá nhân dưới bất kỳ hình thức nào từ hợp đồng đó và đây là lý do tại sao tôi quan tâm tới sự thiếu trung thực này. Tôi lo lắng cho đất nước bị cuốn vào những tin tức giả mạo đầy ác ý mà các cơ quan truyền thông đang tập trung phản ánh”, ông Mutharika nói với phóng viên Reuters.

“Tôi hiểu rằng đó là vì đợt bầu cử sắp tới và các đối thủ của tôi sẽ nghĩ ra những cách đầy dối trá nhằm cố gắng giành lấy trái tim và tâm trí của mọi người".

Ông Mutharika, Tổng thống Malawi từ năm 2014, đang có cơ hội để được tiếp tục tái cử, nhưng những cáo buộc tham nhũng có thể khiến chiến dịch tranh cử của ông gặp khó khăn tại đất nước Nam Phi nghèo khổ này. Malawi cũng là quốc gia thường xuyên có các thông tin về tham nhũng trong Chính phủ.

Trước đó, Cơ quan Chống tham nhũng quốc gia - Cục Chống tham nhũng Malawi (ACB) đã tiến hành cuộc điều tra đối với một hợp đồng cung cấp thực phẩm cho Cảnh sát Malawi trị giá 3,9 triệu USD, được trao cho Pioneer Investments - công ty thuộc sở hữu của một doanh nhân gốc châu Á sinh ra tại Malawi có tên Zameer Karim.

Hai tờ báo hàng ngày lớn nhất Malawi vào ngày 29/6 đã xuất bản bài báo có nội dung về báo cáo cuối cùng của ACB xung quanh hợp đồng nêu trên.

Báo cáo được cho là của ACB lưu hành rộng rãi trên các phương tiện truyền thông xã hội cho biết, doanh nhân Zameer Karim đã gửi 145 triệu kwacha (tiền Malawi, tương đương 203.000 USD) vào một tài khoản thuộc sở hữu của Đảng cầm quyền và Tổng thống Mutharika là người đứng tên duy nhất.

Tuy nhiên, Karim đã phủ nhận việc này. Doanh nhân này nói: "Công ty của tôi đã giành được hợp đồng sau một quá trình nghiêm ngặt, bởi vậy, tôi không làm bất cứ hành vi sai trái nào".

Trong khi đó, Tổng Giám đốc ACB Reneck Matemba không đưa ra bình luận về việc nội dung báo cáo được đăng tải rộng rãi trên các mặt báo có phản ánh kết luận cuối cùng của cơ quan này hay không, cũng như báo cáo đã được công bố chính thức hay chưa. Ông Reneck Matemba chỉ nói: "Chúng tôi vẫn đang điều tra việc mua sắm và chúng tôi vẫn chưa kết thúc".

Tổng thống Malawi là người thấy rất rõ và hết sức quan ngại trước những tác động mạnh mẽ của các cáo buộc tham nhũng qua các vụ việc xảy ra trước đó. Như bê bối “Cashgate” hồi năm 2013 liên quan đến các quan chức Chính phủ cấp cao dính líu vụ biển thủ hàng triệu USD công quỹ, khiến các nhà tài trợ quốc tế cắt viện trợ đối với Malawi và sau đó, Tổng thống đương nhiệm Joyce Banda mất chức, sống lưu vong tại Mỹ. Cần nhấn mạnh thêm rằng, Malawi là một trong những nước nghèo nhất châu Phi, với 40% ngân sách phụ thuộc nguồn viện trợ nước ngoài.

Malawi sẽ bước vào cuộc bầu cử tiếp theo vào tháng 5/2019 để lựa chọn Tổng thống, Nghị viện và các Ủy viên Hội đồng khu vực.

Đất nước này thường xuyên trong tình trạng thiếu lương thực nghiêm trọng và thiếu nguồn năng lượng, đang phải vật lộn với các khoản nợ nước ngoài. Vấn đề ổn định kinh tế và chống tham nhũng là trọng tâm chiến dịch tranh cử của người đứng đầu đất nước.

“Trên cương vị Tổng thống, tôi đã thực hiện cam kết chống tham nhũng bằng cách cho phép ACB điều tra Nội các của tôi. Tôi không ngăn cản việc điều tra một trong những bộ trưởng của tôi trong vụ thỏa thuận mua ngô của Zambia”, ông Mutharika nói, đề cập đến một vụ bê bối mà tại đó, Bộ trưởng Nông nghiệp bị bắt vì nghi ngờ có liên quan đến thỏa thuận nêu trên.

Đối với cuộc bầu cử sắp tới, ông Mutharika phải đối mặt với việc mất khả năng miễn trừ truy tố khi ông còn đang ngồi ở vị trí Tổng thống.

Đối thủ lớn của ông Mutharika trong cuộc chạy đua là bà Banda và Phó Tổng thống Saulos Chilima. Bà Banda đã trở về nước hồi tháng 4 vừa rồi và tuyên bố sẽ chứng minh sự vô tội sau hơn 3 năm sống lưu vong.

Hoài Phương