Chuyên gia du lịch Marco cảnh báo các du khách qua cửa khẩu Voeung Kam - biên giới đất liền duy nhất giữa Lào và Campuchia - có thể phải trả thêm một số khoản phí bất ngờ. Ảnh: Marco Ferrarese

Marco Ferrarese đã tiến hành một chuyến du lịch dọc theo các biên giới quốc gia của một số nước châu Á. Địa điểm được nhắc tới đầu tiên là Cửa khẩu Voeung Kam - ranh giới đất liền duy nhất giữa Lào và Campuchia.

Một người đàn ông ăn mặc lịch sự bước tới tiếp cận nhóm khách. Người này cho biết, mình có khả năng tạo thuận lợi để mọi người có thể dễ dàng qua cửa khẩu này, chỉ với một khoản phí nhỏ.

"Tôi bị sốc khi thấy một số khách du lịch trao hộ chiếu của họ cho người lạ này và đi theo anh ta đến cửa khẩu", Marco Ferrarese viết.

"Ở châu Á, biên giới đất liền là một mô hình thu nhỏ khác thường khi mà hoạt động dường như tuân theo những quy tắc và đạo đức mà họ tự đặt ra", Marco đề cập đến cách làm việc của các quan chức di trú ở đây, và nhấn mạnh, thông thường, "đạo đức" được nhắc đến ở trên được chuyển hóa thành tham nhũng "có hệ thống" từ trên xuống dưới.

Khi Marco đến cửa khẩu Lào, ông đưa giấy tờ hợp lệ và hộ chiếu cho 3 viên chức di trú ngồi sau một cửa sổ nhỏ. Một người trong số họ nói: "2 đô la". Không ngạc nhiên, nhưng muốn biết lý do cho khoản phí bất ngờ này, Marco hỏi:

"Xin lỗi, 2 đô la cho khoản gì?"

"2 đô la" - giống như một cái máy, viên chức này lặp lại câu nói mà không hề nhìn Marco.

Hộ chiếu của Marco đang nằm trong tay của các viên chức nêu trên, vậy, có lý do gì để tranh luận với họ chỉ vì 2 đô la không? Trong khi, một hàng dài khách du lịch đang chờ đợi phía sau để làm thủ tục. "Tôi tự hỏi, có bao nhiêu "tiền trà" sẽ được tích lũy tại đây vào cuối mỗi ngày? Tôi đưa tiền, các hóa đơn được ném vào một ngăn kéo và tôi được vẫy tay cho qua mà không nhận được bất cứ biên lai nào", Marco chia sẻ.

Việc qua biên giới của Marco tại Voeung Kam, theo người viết, chỉ là một gợi mở về môi trường chính trị xã hội đặc biệt ở một số biên giới đất liền châu Á. Trái ngược với các thủ tục nhập cư được quy định chặt chẽ hơn tại các sân bay trong khu vực, một số cửa khẩu biên giới đất liền nơi đây giống như mô hình tự cung tự cấp. Ở đó có những "hòn đảo tự trị", luật kinh tế không được áp dụng và thương mại công bằng không còn là một khái niệm mang tính quốc gia nữa. Những vùng đất này phá hủy những quy tắc được thiết lập bởi các quốc gia mà họ đang bảo vệ. Những viên chức ở đây làm việc nhằm theo đuổi các khoản lợi.

Tham nhũng trở thành một phần không thể thiếu trong các biện pháp kiểm soát biên giới có phần cứng nhắc hơn tại một số khu vực Trung Á. Một nhân viên bảo vệ biên giới ngồi sau gian kính yêu cầu những người mới đến nộp hộ chiếu, hoàn tất một "thẻ kiểm tra sức khỏe" và ngồi đợi. Thẻ kiểm tra này phổ biến trong những năm 1990 khi dịch cúm lợn bùng phát trong khu vực. Sau đó, thủ tục này không còn là bắt buộc nữa. Tuy nhiên, những ai không dám bỏ qua một bảo vệ biên giới mặc đồng phục sẽ phải chi thêm 1 đô la nữa mà không có giấy biên nhận.

Tại quầy làm thủ tục để đến Campuchia, một sỹ quan gắt gỏng yêu cầu 35 đô la. Theo chuyên gia du lịch Marco, một hộ chiếu du lịch cho hầu hết công dân châu Âu có giá 30 đô la. Tuy nhiên, khi Marco đề cập đến quy định này, khuôn mặt của vị sỹ quan trên trở nên cáu kỉnh. Ông ta gấp hộ chiếu và ném lại cho Marco. Điều này có nghĩa, hoặc đưa tiền hối lộ, hoặc bị từ chối nhập cảnh.

"Tự do đi lại" vẫn là một chặng đường dài mới có thể đến được ở châu Á, bởi vòi tiền và tham nhũng vẫn tràn lan ở nhiều biên giới đất liền, và "đáng buồn thay, một người nước ngoài dường như luôn phải trả một mức giá cao hơn" tại đây - câu chuyện của Marco dừng lại với một tiếng thở dài.

Hoài Phương