Ông John Hyde - chuyên gia tại Dự án Chống tham nhũng khu vực Thái Bình Dương của Liên hợp quốc trong cuộc họp các lãnh đạo điều hành PINA ở New Zealand ngày 12/2/2019. Ảnh: Loop Pacific

Ủy ban được thành lập tại Hội nghị cấp cao của Hiệp hội Báo chí quần đảo Thái Bình Dương (PINA) diễn ra tuần trước.
 
Đây là sự tiếp nối của Mạng lưới Nhà báo Môi trường Thái Bình Dương được ra mắt năm ngoái, với mục đích cải thiện thông tin về các vấn đề môi trường, đặc biệt là về biến đổi khí hậu.
 
Ông John Hyde - chuyên gia tại Dự án Chống tham nhũng khu vực Thái Bình Dương của Liên hợp quốc đang tích cực hỗ trợ Ủy ban mới này.
 
Ông Hyde cho biết, các thông tin về môi trường là rất quan trọng, nhưng tham nhũng có thể tác động đến tất cả các lĩnh vực.
 
"Biến đổi khí hậu rất nhạy cảm. Nó đang là một vấn đề thực sự ở Thái Bình Dương, nhưng nếu các bạn không có được sự quản trị tốt và liêm chính, thì tất cả tiền bạc, mọi thứ lẽ ra được sử dụng để giúp kiểm soát tình hình biến đổi khí hậu sẽ bị mất".
 
Ông John Hyde cũng cho biết, ủy ban mới sẽ đào tạo các nhà báo về các quyền và những công cụ, vũ khí sắc bén để thông tin về tham nhũng.
 
Cũng theo ông Hyde, PINA đang nhận ra vai trò quan trọng của mình trong cuộc chiến đấu với tham nhũng.
 
"Mỗi khi có một cuộc bầu cử ở khu vực Thái Bình Dương, mọi người đều nói về tham nhũng. Nhưng mọi người phải nhận ra rằng, để thực sự thay đổi, phải có luật mới, các tổ chức trách nhiệm giải trình mới và phải thông tin cho mọi người về những điều gì đang thực sự xảy ra".
 
Người đứng đầu Hiệp hội Nhà báo của Samoa (vùng lãnh thổ của Mỹ ở Thái Bình Dương), ông Rudy Bartley nói, các phóng viên địa phương cần biết rằng, họ có thể được bảo vệ nếu tuân thủ các quy tắc thực hành nghề nghiệp, bên cạnh sự gắn liền với các tổ chức, như Hiệp hội của ông.
 
"Trong quy tắc thực hành, chúng ta phải tìm kiếm sự thật, bảo đảm bạn đi và thu nhận thông tin 2 mặt của câu chuyện, bảo đảm đó là sự thật. Có như vậy, tất cả mọi thứ sẽ bảo vệ chính bạn. Tất nhiên, sẽ luôn có những người không đồng ý với bạn hoặc tấn công bạn, nhưng nếu bạn tuân theo quy tắc thực hành, bạn nên thoải mái để nói rằng, cứ in bài báo đó và xuất bản ra bên ngoài", ông Bartley nhấn mạnh.
 
Hiện Samoa là 1 trong 9 quốc gia, vùng lãnh thổ nằm trong "danh sách đen" của EU về các "thiên đường thuế".
 
Trong khi đó, Chủ tịch Hiệp hội Truyền thông của Cộng hòa Vanuatu, bà Evelyn Toa, một thành viên của Ủy ban Truyền thông khu vực Thái Bình Dương về chống tham nhũng cho biết, quyền tự do hiện nay của Luật Thông tin ở Vanuatu cần được sử dụng một cách hiệu quả hơn.
 
"Chúng ta có quyền hợp pháp hóa thông tin tại chỗ, thế nên chúng ta không cần phải sợ hãi như trước đây. Hiện nay, luật pháp Vanuatu đã quy định, nên các phương tiện truyền thông đại chúng ở Vanuatu là công cụ để chúng ta có thể đi tới và yêu cầu được thông tin".
 
Tuy nhiên, ông Rudy Bartley chỉ ra rằng, các liên kết văn hóa và gia đình mang tới những thách thức.
 
"Có lẽ đây là thách thức lớn nhất đối với những người làm truyền thông ở Samoa, bởi vì đây là một nơi nhỏ bé, mọi người đều biết nhau, mọi người đều có liên quan. Đôi khi, thật khó khăn để truyền thông hoạt động một cách chuyên nghiệp, khi mà bạn phải rời bỏ gia đình hay bạn bè, hoặc bất cứ điều gì bên cạnh để thực hiện công việc. Nhưng, bạn hãy làm những điều đúng".
 
Yếu tố hoàn cảnh thậm chí còn trở nên phức tạp hơn ở các quốc đảo có diện tích nhỏ hơn như ở đảo quốc Niue. Nghị sỹ địa phương Michael Jackson cũng là người sở hữu tờ báo Niue Star và có tên trong hội đồng Đài Phát thanh Niue, là điển hình cho mẫu người kiêm nhiệm nhiều vai trò. Sự kiêm nhiệm này có thể áp dụng cho những ai thẳng thắn và minh bạch.
 
Ông John Hyde cho biết, các cuộc thảo luận trước đây cũng đã chỉ ra rằng, yếu tố văn hóa đôi khi được sử dụng như một vỏ bọc cho các hành vi tham nhũng.
 
"Trong thảo luận, mọi người cho rằng những hành vi tham nhũng hiện nay đang thực sự chống lại nền văn hóa của chúng ta. Những người đang cố gắng sử dụng văn hóa như một cái cớ để hối lộ trong "chiêu bài" tặng quà đang thực sự phá hủy những cách thực hành truyền thống".
 
Ông Hyde còn cho biết, các nguồn lực và công tác đào tạo sẽ được định hướng phục vụ cho việc thông tin chống tham nhũng.

Hoài Phương