Trẻ em làm việc tại một mỏ ở Nam Kivu thuộc Cộng hòa Dân chủ Congo. Ảnh: UNICEF/Patrick Brown

Giám đốc Điều hành Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) Henrietta Fore cho biết, Báo cáo "Lao động trẻ em: Ước tính toàn cầu năm 2020, xu hướng và con đường tiến tới", do Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) và UNICEF vừa công bố, kêu gọi các chính phủ và các ngân hàng phát triển quốc tế, “ưu tiên đầu tư vào các chương trình có thể đưa trẻ em ra khỏi lực lượng lao động và trở lại trường học”.

Giải quyết các nguyên nhân gốc rễ

Bà Henrietta Fore cũng kêu gọi các chương trình bảo trợ xã hội tốt hơn để “có thể giúp các gia đình tránh đưa ra lựa chọn này ngay từ đầu”.

Được công bố trước Ngày Thế giới phòng chống lao động trẻ em (12/6), báo cáo cảnh báo rằng, tiến độ chấm dứt lao động trẻ em đã bị đình trệ lần đầu tiên sau 20 năm, đảo ngược xu hướng giảm trước đó, với số trẻ phải làm việc đã giảm được 94 triệu em từ năm 2000 đến 2016.

Báo cáo chỉ ra sự gia tăng đáng kể trẻ em làm việc trong độ tuổi từ 5 đến 11, chiếm hơn một nửa tổng số trẻ em toàn cầu.

Và, những trẻ từ 5 đến 17 tuổi phải làm công việc trong môi trường độc hại, có khả năng gây tổn hại đến sức khỏe, sự an toàn hoặc tinh thần của trẻ, đã tăng từ 6,5 triệu lên 79 triệu kể từ năm 2016.

“Những con số ước tính mới là một lời cảnh tỉnh. Chúng ta không thể đứng nhìn trong khi một thế hệ mới trẻ em đang gặp rủi ro", Tổng Giám đốc ILO Guy Ryder nhấn mạnh.

Tác động của COVID-19

Theo báo cáo, ở châu Phi cận Sahara, sự gia tăng dân số, khủng hoảng tiếp diễn, nghèo đói cùng cực và các biện pháp bảo trợ xã hội không đầy đủ đã dẫn đến thêm 16,6 triệu trẻ em phải lao động trong vòng 4 năm qua.

COVID-19 đang đe dọa cho những tiến bộ đạt được ở châu Á - Thái Bình Dương, châu Mỹ Latinh và các khu vực Caribe.

Báo cáo cảnh báo rằng, trên toàn cầu, 9 triệu trẻ khác có nguy cơ bị đẩy vào lực lượng lao động trẻ em vào cuối năm 2022 do hậu quả của đại dịch, con số này có thể tăng lên 46 triệu nếu không được tiếp cận với phạm vi bảo trợ xã hội quan trọng.

“Bảo trợ xã hội toàn bộ cho phép các gia đình tiếp tục cho con cái đến trường ngay cả khi kinh tế khó khăn. Điều cốt yếu là phải tăng cường đầu tư vào phát triển nông thôn và nông nghiệp ổn định hơn", ông Ryder giải thích.

Các cú sốc kinh tế cộng thêm việc đóng cửa trường học do COVID-19 gây ra đồng nghĩa với trẻ em phải tham gia hoặc bị bắt buộc phải làm việc, có thể phải làm việc nhiều giờ hơn hoặc trong điều kiện tồi tệ hơn, trong khi mất việc làm và thu nhập trong các gia đình dễ bị tổn thương có thể đẩy nhiều trẻ em hơn vào các hình thức lao động trẻ em tồi tệ nhất.

Giám đốc Điều hành UNICEF Henrietta Fore cho biết: “Chúng ta đang mất dần chỗ đứng trong cuộc chiến chống lại lao động trẻ em, và tình hình năm vừa qua đã không làm cho cuộc chiến đó trở nên dễ dàng hơn”.

“Giờ đây, đã bước sang năm thứ hai toàn cầu phải ngừng hoạt động, đóng cửa trường học, gián đoạn kinh tế và ngân sách quốc gia thu hẹp, các gia đình buộc phải đưa ra những lựa chọn đau lòng”, bà nói thêm.

Đảo ngược xu hướng

Để đảo ngược xu hướng gia tăng lao động trẻ em, ILO và UNICEF đang kêu gọi thực hiện bảo trợ xã hội đầy đủ, bao gồm các phúc lợi phổ cập cho trẻ em; tăng chi tiêu cho giáo dục chất lượng và đưa tất cả trẻ em trở lại trường học, bao gồm cả những trẻ em bị buộc thôi học trước COVID-19; và đầu tư vào hệ thống bảo vệ trẻ em, dịch vụ công nông thôn và sinh kế.

Là một phần của Năm Quốc tế Xóa bỏ lao động trẻ em, Liên minh Đối tác toàn cầu 8.7, trong đó UNICEF và ILO là đối tác, đang khuyến khích các quốc gia thành viên, các tổ chức khu vực, quốc tế và các quốc gia khác nỗ lực gấp đôi trong cuộc chiến chống lao động trẻ em toàn cầu bằng cách đưa ra các cam kết hành động cụ thể.

Bắt đầu từ ngày 10/6, các lãnh đạo ILO và UNICEF sẽ cùng các diễn giả nổi tiếng và những người ủng hộ giới trẻ tham dự một sự kiện cấp cao tại Hội nghị Lao động Quốc tế trong suốt một tuần hành động, thảo luận về các ước tính và lộ trình toàn cầu mới sắp tới.

“Chúng ta đang ở thời điểm quan trọng và mọi việc phụ thuộc nhiều vào cách chúng ta phản ứng. Đây là thời điểm để nhắc lại cam kết và tái tạo năng lượng, nhằm xoay chuyển tình thế, phá vỡ chu kỳ đói nghèo và lao động trẻ em”, Tổng Giám đốc ILO nói.

Các phát hiện chính của báo cáo

- 70% lao động trẻ em hiện làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp, tiếp theo là lĩnh vực dịch vụ (20%) và 10% trong công nghiệp.

- Gần 28% trẻ từ 5 đến 11 tuổi và 35% trẻ em từ 12 đến 14 tuổi là lao động trẻ em không được đến trường.

- Lao động trẻ em trai phổ biến hơn so với trẻ em gái ở mọi lứa tuổi, nhưng nếu tính đến các công việc gia đình phải làm mất ít nhất 21 giờ mỗi tuần thì khoảng cách giới trong lao động trẻ em sẽ thu hẹp lại.

- Lao động trẻ em ở khu vực nông thôn là 14%, cao gấp gần ba lần so với khu vực thành thị (5%).