Ông Alpha Conde phát biểu trước những người ủng hộ trong một chiến dịch tranh cử ở Kissidougou, ngày 12/10/2020. Ảnh: AFP

Quốc gia Tây Phi này hiện đang được điều hành bởi một chính quyền quân sự sau khi quân đội do Đại tá Mamady Doumbouya lãnh đạo tiến hành cuộc đảo chính hồi tháng 9/2021 lật đổ Tổng thống đắc cử Alpha Conde (84 tuổi), người bị chỉ trích vì đã thông qua Hiến pháp mới cho phép ông tranh cử nhiệm kỳ thứ 3.

Ngày 21/10 vừa qua, chính quyền quân sự cầm quyền tại Guinea đã đồng ý tổ chức bầu cử sau giai đoạn chuyển tiếp, trao lại quyền lực cho một chính quyền dân bầu sau 2 năm nhằm tránh các lệnh trừng phạt sắp được Cộng đồng Kinh tế các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) áp đặt nếu tiếp tục lộ trình chuyển tiếp trong 3 năm như trước đó.

Chính quyền quân sự đã cam kết giám sát chặt chẽ quá trình chuyển tiếp, bao gồm cả việc soạn thảo Hiến pháp mới, chống tham nhũng, cải cách bầu cử và tổ chức các cuộc bầu cử tự do, minh bạch.

Tuy nhiên, hiện chưa rõ thời điểm khởi động tiến trình này.

Trong một bức thư gửi tới Tổng Chưởng lý hôm 3/11, Bộ trưởng Tư pháp Charles Wright đã yêu cầu bắt đầu các thủ tục pháp lý chống lại cựu Tổng thống Alpha Conde và khoảng 180 cựu quan chức vì "tham nhũng, biển thủ công quỹ, làm giàu bất chính, rửa tiền, giả mạo và đồng lõa".

Ông Alpha Conde hiện đang đến Thổ Nhĩ Kỳ để điều trị y tế, nhưng nơi ở chính xác của ông không được xác định, theo Hãng tin Reuters.

Một số quan chức trong danh sách bị đề nghị truy tố, bao gồm cả cựu Thủ tướng và cựu Chủ tịch Quốc hội, đã bị chính quyền giam giữ trong nhiều tháng vì những cáo buộc tương tự.

Một số người trong danh sách đã chết, và một số cái tên được liệt kê 2 lần.

Quân đội canh gác tại Thủ đô Conacry, Guinea, ngày 6/9/2021. Ảnh: Reuters

Trước đó, hồi tháng 5, chính quyền quân sự đã ra lệnh tiến hành các thủ tục pháp lý chống lại ông Alpha Conde và 26 cựu quan chức của ông về tội giết người, ám sát, đồng lõa cùng nhiều tội danh nghiêm trọng khác trong thời gian cầm quyền.

Danh sách 26 người bị đề nghị truy tố bao gồm một cựu Chủ tịch Tòa án Hiến pháp, cựu Chủ tịch Quốc hội, một cựu Thủ tướng và nhiều cựu bộ trưởng, nhà lập pháp, người đứng đầu cơ quan an ninh.

Với dân số 13,5 triệu dân, Guinea là một trong những nước chậm phát triển nhất thế giới. Mặc dù quốc gia Tây Phi này sở hữu nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú, nhưng từ lâu,cuộc sống người dân Guinea luôn gặp nhiều khó khăn vì những bất ổn chính trị.

Ông Alpha Conde lãnh đạo đất nước từ năm 2010 với tư cách là Tổng thống được bầu cử dân chủ đầu tiên tại Guinea. Trong quá trình điều hành, Chính phủ của ông đã giúp thúc đẩy khai thác và xuất khẩu một lượng lớn khoáng sản, đặc biệt là bauxite. Tuy nhiên, các hoạt động khai thác bauxite đã làm gián đoạn cuộc sống và sinh kế của nhiều người ở vùng nông thôn.

Bên cạnh đó, sự thất vọng của người dân cũng gia tăng trong nhiều năm khi khối tài sản thu được từ xuất khẩu bauxite không giúp được đất nước thoát nghèo. Theo một cuộc thăm dò ý kiến vào tháng 10/2020, nhiều người dân cho rằng tính minh bạch của cuộc bầu cử Tổng thống đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng vì bạo lực và cáo buộc gian lận.

Mặc dù Tổng thống Conde đã giành được nhiệm kỳ thứ ba trong cuộc tổng tuyển cử năm 2020, nhưng kết quả bầu cử đã gây nhiều tranh cãi, đặc biệt sau khi Hiến pháp mới được Quốc hội thông qua tháng 3/2020 cho phép ông Conde vượt quá giới hạn 2 nhiệm kỳ làm Tổng thống.

Guinea cũng là quốc gia nằm trong danh sách các nước có tình trạng tham nhũng khu vực công cao, theo đánh giá chỉ số cảm nhận tham nhũng (CPI) của Tổ chức Minh bạch Quốc tế (TI).