Thủ tướng Benjamin Netanyahu phát biểu khai mạc cuộc họp Nội các hàng tuần tại Văn phòng Thủ tướng ở Thủ đô Jerusalem ngày 6/1/2019. Ảnh: AFP

Áp lực lên Tổng Chưởng lý
 
Trong một đoạn video được đăng tải rộng rãi trên mạng xã hội cuối tuần qua, Thủ tướng Netanyahu lên tiếng gạt bỏ khả năng Tổng Chưởng lý nước này sẽ công bố quyết định về việc có hay không truy tố ông trước cuộc bầu cử vào 9/4 tới.
 
Mặc dù việc điều tra tham nhũng đang được thực hiện đối với ông Netanyahu, nhưng các cuộc thăm dò vẫn cho thấy, khả năng vị Thủ tướng này giành chiến thắng là rất cao. Tuy nhiên, nếu ông Netanyahu bị buộc tội vào thời điểm này, chiến dịch tranh cử của ông sẽ bị rung chuyển, AFP phân tích.
 
Với lý do đó, Thủ tướng Netanyahu đã công khai nhấn mạnh Tổng Chưởng lý trì hoãn việc ra thông báo. Động thái này đã gặp phải rất nhiều chỉ trích, cho rằng ông Netanyahu đã vượt quá giới hạn.
 
Sau video được đăng tải hôm 5/1, cựu Thẩm phán Tòa Tối cao Eliyahu Matza đã so sánh cách ông Netanyahu nói giống lời của một "ông trùm".
 
Trong video, Thủ tướng Netanyahu đứng trước một tấm bản đồ của Trung Đông, kể lại câu chuyện rằng, một người đàn ông bị cắt đứt cánh tay sau khi bị kết tội ăn cắp đã không thể lấy lại được phần cơ thể của mình sau khi kháng cáo thành công; với ám chỉ các cuộc bầu cử sẽ bị ảnh hưởng bởi một phiên tòa trong vụ kiện tham nhũng chống lại ông và việc này cũng sẽ không thể "lấy lại được".
 
"Không nên bắt đầu một phiên tòa trước cuộc bầu cử nếu không thể kết thúc nó trước cuộc bầu cử", Thủ tướng nói.
 
Vì vậy, ông Netanyahu cho rằng, Tổng Chưởng lý phải đợi đến sau ngày 9/4 mới đưa ra các công bố.
 
Theo AFP, áp lực lên Tổng Chưởng lý Israel là vô cùng lớn.
 
Thời gian này, ông Avichai Mandelblit chủ yếu giữ im lặng. Ông chỉ nói rằng, Văn phòng của ông đang làm việc để kết thúc các cuộc điều tra càng nhanh càng tốt.
 
Yêu cầu bầu cử sớm
 
Hiện nay, ông Netanyahu đứng đầu một liên minh Chính phủ với đa số ghế trong 120 thành viên Quốc hội.
 
Cuối tháng 12 vừa qua, sau cuộc họp giữa các thành viên của Chính phủ liên minh, các lãnh đạo liên minh đã nhất trí quyết định giải tán Quốc hội và đi bầu cử sớm vào tháng 4 tới thay vì tháng 11 như dự kiến.
 
Tờ báo "Haaretz" của Israel đã đưa ra 6 lý do về việc ông Netanyahu vội vàng tổ chức bầu cử sớm. Đó là:
 
Thứ nhất, ông Netanyahu vẫn được đông đảo người dân ủng hộ kể từ khi trở lại nắm quyền lực cách đây 9 năm. Cuộc bầu cử sắp tới còn là một cuộc trưng cầu ý dân về tư cách tiếp tục tại chức và mức độ tin tưởng của công dân đối với ông Netanyahu bất chấp các cáo buộc tham nhũng liên quan.
 
Thứ hai, các đảng đối lập khó đồng thuận về một ứng cử viên duy nhất đủ mạnh để chống lại ông Netanyahu và Đảng Likud.
 
Thứ ba, động thái này sẽ khiến Tổng Chưởng lý do dự về những việc cần làm đối với các vấn đề tham nhũng chống lại ông Netanyahu. Nếu công tố viên can thiệp và đưa ra bất kỳ quyết định nào, đảng cầm quyền cánh hữu sẽ lật ngược tình thế và buộc tội ông ta vì đã ảnh hưởng đến cuộc bầu cử.
 
Thứ tư, Tổng thống Donald Trump hứa sẽ sớm công bố "Thỏa thuận thế kỷ" để giải quyết cuộc xung đột giữa Israel và Palestine. Ông Netanyahu sẽ sử dụng các cuộc bầu cử sớm để yêu cầu chính quyền Mỹ trì hoãn việc khởi động kế hoạch cho đến khi Chính phủ mới được thành lập.
 
Thứ năm, kể từ khi trở lại nắm quyền, Thủ tướng đã điều hành để có một nền kinh tế tốt, đặc biệt là về tăng trưởng kinh tế, giảm thất nghiệp và lương tối thiểu. Do đó, bầu cử sớm sẽ khiến các nhà kinh tế ủng hộ chiến dịch bầu cử của ông Netanyahu.
 
Thứ sáu, ông Netanyahu hứa sẽ tiếp tục hiện đại hóa môi trường làm việc nếu ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tiếp theo. Do đó, không có đối thủ có khả năng có tạo ra một Chính phủ mới, ôn hòa hơn.
 
Vẫn là “đối thủ nặng ký” dù giành chiến thắng trong cuộc bầu cử
 
Có thể nói, phiên điều trần trước truy tố là một bước quan trọng mang tính "chìa khóa" trong quy trình tố tụng của Israel.
 
Nếu Tổng Chưởng lý Avichai Mandelblit tuyên bố quyết định truy tố, ông Netanyahu có một cơ hội cuối cùng để tự bảo vệ mình trong một phiên điều trần trước khi các cáo buộc được đệ trình.
 
Thủ tướng Netanyahu đang đối mặt với khả năng bị truy tố từ 3 cuộc điều tra riêng biệt. Tuy nhiên, ông khẳng định mình không có ý định từ chức trước cuộc bỏ phiếu.
 
Các đồng minh chính trị của ông Netanyahu đã đưa ra các lập luận ủng hộ ông, trong khi thành viên đối lập, trong đó có một Bộ trưởng trong Chính phủ hiện tại cho rằng, ông phải từ chức nếu bị truy tố.
 
Theo luật pháp Israel, một Thủ tướng không bị buộc phải từ chức nếu bị buộc tội, mà chỉ phải thực hiện điều này sau khi bị kết án với các kháng cáo đã được xem xét hết.
 
Tuy nhiên, trong trường hợp ông Netanyahu giành được chiến thắng dù Tổng Chưởng lý có quyết định như thế nào, thì các đối tác liên minh trong tương lai cũng sẽ phải đối mặt với sự lựa chọn có nên tiếp tục gắn bó với ông hay không khi vụ án diễn ra.
 
Những người ủng hộ ông Netanyahu cũng có thể sẽ phải xem xét lại nếu có những bằng chứng áp đảo chống lại Thủ tướng, khiến ông gặp khó khăn trong việc giữ chức vụ.
 
Trước đó, ngày 2/12, Cảnh sát Israel cáo buộc Thủ tướng Benjamin Netanyahu và vợ là bà Sara nhận hối lộ và tham nhũng liên quan đến Tập đoàn Viễn thông Bezeq.
 
Các cáo buộc này được đưa ra sau khi cảnh sát tiến hành điều tra trong vòng 1 tháng với vụ án mang tên “Vụ án 4000”. Theo tuyên bố của cảnh sát, họ có đủ bằng chứng để truy tố ông Netanyahu và vợ.

Hoài Phương