Tổng thống Alexander Lukashenko. Ảnh: AP

Tổng thống Alexander Lukashenko - người lãnh đạo mạnh mẽ của Belarus ngày 18/8 đã cách chức Thủ tướng và một số thành viên khác giữ vị trí chủ chốt trong Chính phủ sau khi vụ bê bối tham nhũng ngành Y tế bị phanh phui khiến nhiều quan chức cấp cao bị bắt giữ.
 
Trong một tuyên bố, Văn phòng Báo chí của Tổng thống cho biết, Thủ tướng Andrei Kobyakov sẽ được thay thế bởi cựu Giám đốc Ngân hàng Phát triển Sergei Rumas.
 
Một số Phó Thủ tướng và Bộ trưởng Kinh tế, Công nghiệp cũng sẽ bị mất chức.
 
Cũng tại tuyên bố nêu trên, Tổng thống Lukashenko phát biểu: “Tôi không nêu tên, nhưng trong Chính phủ của chúng tôi đã có tình huống sau đây: một chương trình được thông báo và sau đó một chương trình khác được thực hiện".
 
“Tôi không bao giờ cho phép điều này và không bao giờ làm như vậy! Những gì chúng tôi đã hứa với mọi người - một Chính phủ được xây dựng một cách chính xác với chương trình có chủ ý - chúng tôi phải theo đuổi chương trình này”, Tổng thống nói thêm.
 
Các vụ tham nhũng và sự thất bại của hệ thống quản lý đã ảnh hưởng tới các cấp chính quyền ở cả trung ương và địa phương trong một vài tháng gần đây.
 
Nhà kinh tế độc lập, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Yaroslav Romanchuk đánh giá cao sự thanh lọc mạnh mẽ của Chính phủ. “Thật tốt khi thay thế những người này...", những người mới không bị "sa lầy vào tham nhũng".
 
Dành nhiều tình cảm cho tân Thủ tướng, ông Romanchuk nói: “Ông Sergei Rumas hiểu rõ về tình hình kinh tế, tài chính, ông là một nhà kinh tế thông minh... Chúng ta có thể hy vọng cho sự bắt đầu cải cách kinh tế một khi Tổng thống Lukashenko giao nhiệm vụ".
 
Còn nhà phân tích chính trị Valeriy Karbalevich cho rằng: “Tổng thống Lukashenko đã phát hiện Chính phủ không "sợ" ông, rõ ràng là họ đã không thực hiện các mệnh lệnh của Tổng thống". Bởi vậy, với quyết định mạnh mẽ lần này, Tổng thống hy vọng những người mới sẽ e sợ và không có hành vi rút ruột hay không tuân theo chỉ thị của ông.
 
Mùa hè năm nay, vụ bê bối tham nhũng đã làm chấn động ngành Y tế của quốc gia này.
 
Hồi tháng 7, ông Valery Vakulchik, lãnh đạo Cơ quan an ninh Belarus, thừa nhận tồn tại tiêu cực trong hệ thống cung cấp thuốc men và thiết bị y tế. Nhiều nhóm trung gian đã thực hiện các vụ mua bán lòng vòng, khiến thuốc và thiết bị y tế bị thổi giá lên cao.
 
Theo ông Valery Vakulchik, giá thuốc và thiết bị y tế thường bị “kê” lên tới 60%, thậm chí có trường hợp bị kê gấp đôi giá gốc. Trong khi đó, tiền hối lộ các quan chức tiêu cực lên đến hàng triệu USD.
 
Sau tuyên bố của ông Vakulchik, 37 quan chức y tế cấp cao bị bắt. Belarus cũng đã mở cuộc điều tra hình sự đối với 60 người, gồm đại diện của các hãng dược quốc tế.
 
Trong số quan chức bị bắt có Thứ trưởng Bộ Y tế Igor Lositsky, bác sĩ của nhiều bệnh viện nổi tiếng, cùng các doanh nghiệp sản xuất nhập khẩu dược phẩm hàng đầu.
 
Đây được đánh giá là vụ bê bối tham nhũng lớn nhất Belarus dưới quyền Tổng thống Lukashenko từ năm 1994 đến nay.

Hoài Phương