UBND Hội An, tỉnh Quảng Nam. Ảnh: Lâm Ánh

“OCOP không chỉ là sao trên nhãn, mà là giá trị trong lòng người tiêu dùng”

Từ phía doanh nghiệp, chị Nguyễn Thị Mít – Giám đốc Công ty TNHH Thực phẩm Mẹ Mít Hội An cho biết: “Sản phẩm OCOP không chỉ là cái mác để quảng bá, mà là một chuẩn mực khiến chúng tôi buộc phải thay đổi cách làm. Muốn giữ sao và đi xa hơn, bắt buộc phải đầu tư mẫu mã, nguyên liệu chuẩn hóa, quy trình minh bạch và liên tục tái tạo giá trị văn hóa – dinh dưỡng trong sản phẩm”. Việc sản phẩm được công nhận lại 4 sao tạo tiền đề để mở rộng thị trường, tiếp cận các kênh phân phối lớn trong và ngoài tỉnh.

Trong khi đó, đại diện Công ty TNHH Dịch vụ Hoa Nam (sản phẩm đèn lồng Dé Lantana) chia sẻ rằng OCOP đã giúp sản phẩm truyền thống “thoát khỏi lối mòn làng nghề”. “Chúng tôi đầu tư vào thiết kế mới, ứng dụng công nghệ chiếu sáng thông minh. Có OCOP là có một 'giấy thông hành' để chúng tôi tiếp cận hệ thống phân phối chuyên nghiệp”, ông Nguyễn Văn Duy – quản lý sản xuất cho biết.

Từ thực tiễn Hội An: khi chính quyền “hướng dẫn đúng mực”, người dân và doanh nghiệp sẽ “làm đúng cách”

Đằng sau thành công của các chủ thể là một nền tảng quản lý nghiêm túc và hiệu quả từ chính quyền Hội An. Từ việc ban hành kế hoạch, thành lập Hội đồng đánh giá, đến phối hợp liên ngành (Sở Nông nghiệp, Môi trường, Công Thương, Khoa học – Công nghệ…), Hội An đã thể hiện vai trò kiến tạo, dẫn dắt và giám sát có trọng tâm, trọng điểm. Mỗi bước đánh giá đều được công khai, minh bạch theo đúng quy trình của Bộ tiêu chí OCOP (Quyết định 148/QĐ-TTg ngày 24/2/2023), góp phần khẳng định lòng tin vào tính khách quan và uy tín của chương trình.

Không chỉ là công cụ chuyên môn, việc phân hạng sản phẩm OCOP còn trở thành cơ chế để địa phương “lọc nhiễu” sản phẩm kém chất lượng, và là hàng rào bảo vệ sản phẩm thật trước làn sóng hàng giả, hàng nhái tràn lan trên thị trường. “OCOP là tiêu chí kỹ thuật để kiểm soát, là câu chuyện truyền thông để nâng cao nhận thức, và là cơ sở pháp lý để bảo hộ thương hiệu”, đại diện Phòng Nông nghiệp & Môi trường Hội An nhận định.

Hướng đến tương lai: từ chấm sao đến xây thương hiệu quốc gia

Dù đã có nhiều bước tiến, nhưng các ý kiến từ cộng đồng doanh nghiệp và người dân đều cho rằng chương trình OCOP cần được “tiếp sức” thêm bằng các cơ chế cụ thể như: Hỗ trợ chi phí bảo hộ nhãn hiệu, tem truy xuất QR code; Kết nối với sàn thương mại điện tử, chuỗi bán lẻ uy tín; Tăng cường kiểm tra thị trường, xử lý hàng giả mạo OCOP; Có chính sách ưu đãi tín dụng riêng cho chủ thể OCOP 4 sao, 5 sao; Đưa sản phẩm OCOP vào hệ thống du lịch, nhà hàng, trường học, bệnh viện...

Hội An – với nền tảng văn hóa bản địa sâu sắc và tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ – có tiềm năng để trở thành địa phương kiểu mẫu về xây dựng thương hiệu OCOP gắn với kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững. Nhưng muốn sản phẩm OCOP “đạt sao” chưa đủ, cần hướng đến “đạt tâm – đạt tầm”, trở thành biểu tượng cho chất lượng, bản sắc và niềm tin – giữa một thị trường đang lẫn lộn giữa hàng thật và hàng nhái.