Danh thắng Tràng An, ảnh: TV

Kinh tế di sản vì lợi ích của cộng đồng

Hội thảo này do Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình phối hợp với Văn phòng UNESCO tại Việt Nam, Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật, Đại học Quốc gia Hà Nội, Doanh nghiệp Xây dựng Xuân Trường tổ chức tại chùa Bái Đính, Gia Viễn, Ninh Bình.

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Jonathan Baker, Trưởng Đại diện Unesco tại Việt Nam nhấn mạnh, Tràng An là một di sản có sự đa dạng sinh học và di sản khảo cổ đáng chú ý, là minh chứng cho bản sắc lịch sử và văn hóa của Việt Nam và mối quan hệ hài hòa với thiên nhiên. Tuy nhiên, giống như nhiều di sản thế giới khác, Tràng An phải đối mặt với một thách thức, đó là làm thế nào để bảo vệ các giá trị nổi bật toàn cầu trong khi vẫn tận dụng được toàn bộ tiềm năng kinh tế của di sản vì lợi ích lâu dài của cộng đồng và các thế hệ tương lai.

Ông Jonathan Baker, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam, phát biểu tại Hội thảo

Tại Tràng An, UNESCO hợp tác chặt chẽ với chính quyền địa phương, các viện nghiên cứu và các đối tác quốc tế để kết nối chuyên môn toàn cầu với nhu cầu địa phương, bảo đảm Tràng An phát triển qua nhiều thế hệ.

Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình Phạm Quang Ngọc cho rằng, thành phố Hoa Lư ra đời trên cơ sở hợp nhất thành phố Ninh Bình và huyện Hoa Lư (nơi di sản Tràng An đóng vai trò chính yếu) đã minh chứng rõ nét cho xu hướng tất yếu là kết nối du lịch di sản liên tỉnh, liên vùng, xa hơn nữa là liên quốc gia, nhằm tạo dựng giá trị và thương hiệu độc đáo của khu di sản. Tràng An đã và đang tạo dựng thêm những giá trị mới để kết nối tính bản địa với tính hiện đại, đô thị lịch sử với đô thị tương lai, trên nền tảng bảo tồn hiệu quả, hài hòa, bền vững các giá trị di sản. Ninh Bình sẽ là địa điểm thụ hưởng những lợi ích từ di sản, nỗ lực tiếp tục nghiên cứu, phát hiện, đánh giá để hiểu sâu sắc hơn và từng bước hoàn thiện chuỗi các giá trị toàn vẹn của di sản quan trọng này.

Các địa biểu tham dự hội thảo

Ông Phạm Quang Ngọc cho biết, Đề án “Lượng giá giá trị kinh tế của Quần thể danh thắng Tràng An” do Văn phòng UNESCO tại Hà Nội phối hợp với Trường Khoa học Liên ngành và Nghệ thuật, Đại học Quốc gia Hà Nội, Sở Du lịch Ninh Bình và Doanh nghiệp Xây dựng Xuân Trường phối hợp thực hiện vào cuối tháng 10/2024 nhằm làm rõ đặc điểm, giá trị tổng thể của hệ sinh thái di sản thiên niên kỷ Quần thể danh thắng Tràng An. Trên cơ sở các giá trị nổi bật toàn cầu đã được UNESCO ghi nhận, kết quả của Đề án này không chỉ xem xét, đánh giá đầy đủ giá trị kinh tế - thương hiệu di sản, nhìn nhận những yếu tố tác động đến di sản, đời sống cư dân trong khu di sản. Các kết quả này cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn về quản lý, bảo tồn, phát huy giá trị di sản bền vững. Kết quả Đề án được công bố quốc tế về mặt khoa học, tạo cơ sở để UNESCO kết nối các tổ chức uy tín, cùng công bố giá trị tổng thể của di sản theo chuẩn mực và thông lệ quốc tế.

Bảo tồn di sản với phát triển bền vững

Kể từ khi công bố dự án định giá kinh tế Tràng An vào tháng 10/2024, đã có những bước tiến đáng kể trong việc biến tầm nhìn này thành hành động. Nghiên cứu này xem xét những đóng góp kinh tế của Tràng An trên bốn khía cạnh chính, giúp hiểu rõ hơn về vai trò của di sản trong việc hỗ trợ sinh kế của người dân địa phương, sử dụng đất bền vững và khả năng phục hồi kinh tế lâu dài. Những phát hiện này không chỉ mang tính lý thuyết mà còn định hình tích cực các chính sách và chiến lược không chỉ ảnh hưởng đến tương lai của Tràng An mà còn đóng góp vào cuộc thảo luận toàn cầu về việc tích hợp bảo tồn di sản với phát triển bền vững.

Cộng đồng dân cư là giá trị cốt lõi của Tràng An

Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học, lãnh đạo các cơ quan, đơn vị trong và ngoài tỉnh, các chuyên gia quốc tế tập trung tham luận, chia sẻ những kinh nghiệm quốc tế và chiến lược tích hợp phát triển bền vững trong quản lý di sản thế giới; cách tiếp cận lượng giá giá trị dịch vụ hệ sinh thái cảnh quan và khả năng áp dụng cho các khu di sản thế giới; cơ chế kết nối du lịch di sản bền vững với sự tham gia của cộng đồng địa phương;…

Hội thảo nhằm tiếp tục nhận diện đầy đủ về vai trò, vị trí, lượng giá trị kinh tế di sản, giá trị và đóng góp của Quần thể danh thắng Tràng An trong bối cảnh hiện tại cũng như triển vọng trong tương lai, đề xuất các giải pháp bảo tồn di sản, phát triển du lịch bền vững gắn với sinh kế người dân, công nghiệp văn hóa, kinh tế di sản, trong đó lấy Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới Quần thể danh thắng Tràng An làm trung tâm, tạo động lực, nền tảng quan trọng cho mục tiêu xây dựng Ninh Bình trở thành đô thị di sản thiên niên kỷ, thành phố sáng tạo, đồng thời tiếp tục khẳng định vị thế, thương hiệu của Di sản Tràng An, của Hoa Lư-Ninh Bình trong hệ thống các đô thị di sản thế giới.