Ảnh minh họa

Lũy kế 4 tháng, tổng thu ngân sách đạt 544.215 tỷ đồng, đạt 46,3 % dự toán. Trong đó thu từ dầu thô ước đạt 24.096 tỷ đồng, bằng 85,4% so với dự toán.

Một số nguyên nhân chủ yếu tác động đến kết quả thu

Về kinh tế: Tiếp nối kết quả đạt được của quý I/2022, tình hình kinh tế - xã hội tháng Tư và 4 tháng đầu năm 2022 của nước ta tiếp tục khởi sắc trên nhiều lĩnh vực. Việc triển khai thực hiện các chính sách của Nghị quyết số 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và chính sách mở cửa du lịch từ 15/3 đã tác động rõ nét đến hoạt động kinh tế - xã hội của đất nước.

Tháng 4, nhiều hoạt động đã có mức tăng trưởng cao hơn so với thời điểm trước khi dịch Covid-19 xuất hiện như: công nghiệp chế biến, chế tạo (chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp 4 tháng đầu năm 2022 tăng 7,5% so với cùng kỳ năm trước); tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng (tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 4 tháng năm 2022 tăng 6,5% so với cùng kỳ năm trước); xuất nhập khẩu hàng hóa (Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa 4 tháng năm 2022 tăng 16,1% so với cùng kỳ năm trước, trong đó xuất khẩu tăng 16,4%, nhập khẩu tăng 15,7%)…

Dịch Covid-19 về cơ bản đã được kiểm soát, số ca mắc mới giảm dần ở các địa phương trên cả nước. Tuy nhiên, xung đột quân sự giữa Nga và Ukraine chưa có dấu hiệu hạ nhiệt đã tạo ra những thách thức, rủi ro cho kinh tế thế giới và ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong bối cảnh đó, kinh tế - xã hội nước ta vẫn giữ vững sự ổn định, các cân đối vĩ mô được đảm bảo, lạm phát trong tầm kiểm soát đã tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan Thuế trong việc triển khai thực hiện nhiệm vụ thu NSNN trong 4 tháng đầu năm.

Về cơ chế, chính sách: Trong năm 2022, một số chính sách hỗ trợ DN và người dân theo các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đã được triển khai trong năm 2021 tiếp tục có hiệu lực đã tác động, làm giảm số thu NSNN những tháng đầu năm 2022 (tổng số giảm thu khoảng 9.674 tỷ đồng). Cụ thể:

Thứ nhất, tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 406/NQ- UBTVQH15, giảm 30% mức thuế suất thuế GTGT đối với DN, tổ chức tính thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ, giảm 30% mức tỷ lệ % để tính GTGT đối với DN, tổ chức tính thuế giá trị gia tăng theo phương pháp tỷ lệ % trên doanh thu tháng 11 và tháng 12 năm 2021 cho một số ngành bị ảnh hưởng nặng do Covid-19; giảm 30% số thuế TNDN phải nộp của năm 2021 đối với trường hợp người nộp thuế theo quy định của Luật Thuế thu nhập DN có doanh thu năm 2021 không quá 200 tỷ đồng và doanh thu năm 2021 giảm so với doanh thu năm 2019; miễn thuế quý 3, quý 4 đối với hộ, cá nhân kinh doanh, tác động làm giảm thu NSNN trong những tháng đầu năm 2022, riêng thuế GTGT phát sinh trong tháng 12 và quý 4/2021 thực hiện kê khai trong tháng 1/2022 ước tính giảm khoảng 1.115 tỷ đồng, thuế TNDN quý 4/2021 và chênh lệch quyết toán năm 2021 là khoảng 959 tỷ đồng, giảm trừ vào nghĩa vụ thuế khoán năm 2022 đối với hộ, cá nhân kinh doanh thuộc diện được miễn thuế quý 3,4/2021 ước tính đến 30/04/2022 là 3.100 tỷ đồng.

Thứ hai, tiếp tục thực hiện Nghị định số 103/2021/NĐ-CP giảm 50% lệ phí trước bạ đối với xe ô tô, rơ moóc hoặc sơ mi rơ moóc được kéo bởi ô tô và các loại xe tương tự xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước kể từ ngày 1/12/2021 đến hết ngày 31/5/2022, ước tính làm giảm thu NSNN trong 4 tháng đầu năm 2022 khoảng 4.500 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, một số chính sách mới hỗ trợ DN và người dân được ban hành và có hiệu lực trong năm 2022 cũng tác động làm giảm thu NSNN khoảng 5000 tỷ đồng như:

Nghị định số 15/2022/NĐ-CP ngày 28/1/2022 của Chính phủ về việc quy định chính sách miễn, giảm thuế theo nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội:  Giảm thuế suất thuế GTGT từ 10% xuống 8% đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10%, trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ, thời gian áp dụng từ 01/02/2022 đến 31/12/2022, ước tính làm giảm thu NSNN là 4.200 tỷ đồng.

Nghị quyết số 13/2021/UBTVQH15 ngày 31 tháng 12 năm 2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Giảm 50% mức thuế BVMT  đối với nhiên liệu bay, từ ngày 01/01/2022 đến hết ngày 31/12/2022, ước tính làm giảm thu NSNN trong 4 tháng đầu năm 2022 khoảng 480 tỷ đồng.

Giảm mức thu một số khoản phí, lệ phí nhằm hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho đối tượng chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 theo quy định tại Thông tư số 120/2021/TT-BTC ngày 24/12/2021, có hiệu lực từ 01/01/2022 đến 30/6/2022, ước tính làm giảm thu NSNN trong 4 tháng đầu  năm 2022 khoảng 320 tỷ đồng.

Nghị quyết số 18/2022/UBTVQH15 ngày 23 tháng 03 năm 2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Giảm 50% mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng (trừ etanol), dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn, mỡ nhờn; giảm 70% mức thuế bảo vệ môi trường đối với dầu hỏa, thời gian áp dụng từ ngày 01/04/2022 đến hết ngày 31/12/2022, sẽ bắt đầu có tác động làm giảm lớn số thu NS từ tháng 05/2022.

Nghị quyết 11/NQ-CP ngày 30/01/2022 của Chính phủ: Giảm 30% tiền thuê đất, thuê mặt nước của năm 2022 đối với tổ chức, đơn vị, DN, hộ gia đình, cá nhân đang được Nhà nước cho thuê đất trực tiếp theo Quyết định hoặc Hợp đồng hoặc giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền dưới hình thức thuê đất trả tiền hằng năm phải ngừng sản xuất kinh doanh do ảnh hưởng của dịch COVID-19 .

Về quản lý: Thực hiện Nghị quyết số 34/2021/QH15 ngày 13/11/2021 của Quốc hội, Quyết định số 2047/QĐ-TTg ngày 03/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ về giao dự toán NSNN năm 2022, các Quyết định của Bộ Tài chính về giao dự toán thu, chi NSNN năm 2022 và Thông tư số 122/2021/TT-BTC ngày 24/12/2021 quy định về tổ chức thực hiện dự toán NSNN năm 2022 của Bộ Tài chính. Cụ thể:

Một là, Tổng cục Thuế đã ban hành công văn số 5093A/TCT-DT ngày 24/12/2021 về việc triển khai dự toán thu ngân sách năm 2022, trong đó yêu cầu Cục Thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Cục Thuế DN lớn tập trung triển khai thực hiện nhiệm vụ thu NSNN năm 2022 theo đúng quy định của Luật NSNN, Luật quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn để tổ chức thực hiện dự toán thu NSNN.

Hai là, Tổng cục Thuế phát động các phong trào thi đua phấn đấu hoàn thành vượt mức dự toán thu NSNN được giao ngay từ những ngày đầu năm; yêu cầu cơ quan thuế các cấp rà soát lại toàn bộ các nguồn thu trên địa bàn để đăng ký mức phấn đấu tăng thu năm 2022 so với số dự toán đã được Chính phủ, HĐND, UBND giao, đảm bảo hoàn thành vượt mức nhiệm vụ thu NSNN năm 2022 theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Nghị quyết số 01/2022/NQ-CP;

Ba là, tăng cường công tác quản lý hóa đơn bán hàng, đẩy mạnh hiện đại hóa, điện tử hóa ở tất cả các khâu quản lý thuế. Tiếp nối triển khai thành công HĐĐT giai đoạn 1 ngày 24/02/2022 tại 6 địa phương, ngày 21/04/2022 tiếp tục triển khai giai đoạn 2 đồng loạt tại 57 địa phương trên toàn quốc theo Quyết định 206/QĐ -BTC đảm bảo hoàn thành triển khai thực hiện HĐĐT toàn quốc từ ngày 01/07/2022, góp phần xây dựng dữ liệu hóa đơn, dữ liệu người nộp thuế để áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong phân tích dữ liệu lớn, phục vụ cho công tác quản lý thuế chặt chẽ.

Việc chuyển đổi số và áp dụng HĐĐT sẽ kiểm tra tính xác thực, kết nối liên thông với cơ sở dữ liệu dân cư, đất đai, thanh toán qua ngân hàng và quản lý thuế một cách chặt chẽ, ngăn chặn được hóa đơn giả, tránh mua bán trục lợi hóa đơn để hoàn thuế giá trị gia tăng; đẩy mạnh thương mại điện tử và bảo vệ môi trường phù hợp với xu thế hiện nay.

Bốn là, tiếp tục triển khai cung cấp các dịch vụ điện tử cho NNT thông qua mở rộng ứng dụng eTax trên nền tảng Web sang ứng dụng eTax trên nền tảng thiết bị di động (eTax Mobile) cho NNT là cá nhân, hộ kinh doanh và tiếp theo là ứng dụng eTax Mobile cho DN tạo thuận lợi và đảm bảo an toàn, bảo mật khi tra cứu các thông tin về nghĩa vụ thuế, thông tin đăng ký về mã số thuế cá nhân, nhận thông báo thuế, nộp thuế điện tử thông qua liên kết với tài khoản ngân hàng và sử dụng các tiện ích khác...góp phần thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về thanh toán không dùng tiền mặt.

Năm là, tiếp tục triển khai Cổng TTĐT dành riêng cho các nhà cung cấp nước ngoài thực hiện quyền kê khai, nộp thuế khi hoạt động kinh doanh tại Việt Nam nhưng không có cơ sở thường trú tại Việt Nam với 04 chức năng chính: đăng ký thuế, kê khai thuế, tra cứu thông tin nộp thuế, tra cứu thông tin hồ sơ khai thuế được thực hiện theo phương thức điện tử. Mang lại tiện ích tối đa, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người nộp thuế là NCCNN ở bất cứ nơi nào trên thế giới đều có thể đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế trực tiếp với cơ quan thuế Việt Nam thông qua cổng TTĐT này.

Sáu là, tiếp tục triển khai tiếp nhận thông tin số định danh cá nhân phục vụ rà soát, chuẩn hóa thông tin người nộp thuế trên hệ thống quản lý cơ quan thuế. Cơ quan thuế tiếp nhận thông tin, sử dụng làm mã số thuế cá nhân, mã số người phụ thuộc và cập nhật, quản lý tình trạng hoạt động của người nộp thuế, chống thất thu NSNN...

Tám là, ban hành Quyết định số 1633/QĐ-TCT ngày 17/11/2021 giao nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra DN năm 2022 cho Cục Thuế tỉnh, thành phố; Quyết định 1968/QĐ-TCT ngày 24/12/2021 phê duyệt kế hoạch thanh tra, kiểm tra năm 2022. Triển khai Khóa đào tạo kiến thức, kỹ năng công tác thanh tra, kiểm tra thuế cho công chức thuộc cơ quan Tổng cục Thuế nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra thuế, cập nhật kiến thức, kỹ năng phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra thuế.

Chín là, rà soát toàn bộ số nợ thuế đến 31/12/2021, triển khai công văn 329/TCT-QLN ngày 28/01/2022 giao chỉ tiêu thu nợ thuế năm 2022 cho các Cục Thuế, triển khai giao nhiệm vụ cụ thể đến từng phòng, Chi cục Thuế, mục tiêu thu tối thiểu 80% số tiền nợ thuế có khả năng thu tại thời điểm 31/12/2021 chuyển sang và giảm số tiền nợ thuế trên tổng số thu NSNN năm 2022, đẩy mạnh áp dụng các biện pháp đôn đốc thu nợ và cưỡng chế nợ thuế theo đúng quy định của Luật quản lý thuế và các văn bản thi hành, động viên kịp thời nguồn lực cho NSNN.

Tổng số tiền kiến nghị xử lý qua thanh tra, kiểm tra là 8.168,32 tỷ đồng bằng 83,62% so với cùng kỳ năm 2021, trong đó: tổng số thuế tăng thu qua thanh tra, kiểm tra là 2.152,06 tỷ đồng; giảm khấu trừ là 431,57 tỷ đồng; giảm lỗ là 5.584,69 tỷ đồng. Tổng số tiền thuế nộp vào ngân sách là 1.178,48 tỷ đồng, bằng 54.76% số tăng thu qua thanh tra kiểm tra.

Kết quả công tác quản lý nợ thuế: Ước tính đến thời điểm ngày 30/4/2022 là 130.335 tỷ đồng, giảm 0,2% so với thời điểm ngày 31/3/2022, tăng 13,3% so với thời điểm ngày 31/12/2021, tăng 2,2 % so với cùng kỳ năm 2021.

Về tình trạng hoạt động của DN: Trong 04 tháng đầu năm 2022, có 48.554 DN thành lập mới, tăng 4.874 DN (11,16%) so với cùng kỳ năm 2021; có 38.152 DN chấm dứt kinh doanh, tăng 11.862 DN (45,12%) so với cùng kỳ năm 2021; có 36.870 DN tạm ngừng kinh doanh, tăng 9.554 DN (34,98%) so với cùng kỳ năm 2021; có 12.465 DN khôi phục kinh doanh, giảm 437 DN (3,39%) so với cùng kỳ năm 2021. Đến thời điểm 19/04/2022, toàn quốc có 857.760 DN đang kinh doanh, tăng 3.565 DN (0,42%) so với thời điểm cuối năm 2021 (ngày 31/12/2021).

Về tình hình hoàn thuế GTGT: Tính đến ngày 21/4/2022, cơ quan thuế đã ban hành 5.572 quyết định hoàn thuế GTGT với tổng số tiền thuế hoàn là 39.419 tỷ đồng, bằng 26% so với kinh phí  hoàn thuế GTGT năm 2022 đã được Quốc hội phê duyệt (153.000 tỷ đồng), bằng 96% cùng kỳ năm 2021. (Theo số liệu do KBNN cung cấp, tính đến hết ngày 21/4/2022, tổng số tiền đã chi hoàn thuế GTGT qua KBNN từ dự toán năm 2022 là 39.147 tỷ đồng).

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết 01 và chương trình hành động của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế tiếp tục triển khai các giải pháp cải cách thủ tục hành chính thuế; triển khai theo đúng tiến độ các dự án công nghệ thông tin; tiếp tục duy trì, triển khai khai thuế, nộp thuế, hoàn thuế điện tử; triển khai HĐĐT. Cụ thể:

Về khai thuế điện tử: Hệ thống khai thuế điện tử đã được triển khai tại 63/63 tỉnh, thành phố và 100% Chi cục Thuế trực thuộc. Trong năm 2022, tính đến ngày 19/04/2022, đã có 99,8% DN tham gia sử dụng dịch vụ khai thuế điện tử. Số lượng hồ sơ khai thuế điện tử đã tiếp nhận từ ngày 01/01/2022 đến ngày 19/4/2022 là 7.432.901 hồ sơ.

Về dịch vụ nộp thuế điện tử: Phối hợp với 54 Ngân hàng thương mại (đã hoàn thành kết nối NTĐT với Tổng cục Thuế) và 63 Cục Thuế triển khai dịch vụ Nộp thuế điện tử và tuyên truyền, vận động DN tham gia sử dụng dịch vụ. Tính đến 19/4/2022, 99% DN đã đăng ký tham gia sử dụng dịch vụ với cơ quan thuế. Trong đó, số lượng DN hoàn thành đăng ký dịch vụ với ngân hàng đạt tỷ lệ 98,8%. Từ ngày 01/01/2022 đến nay, các DN đã nộp tiền thuế thông qua 1.462.973 giao dịch nộp thuế điện tử với số tiền là trên 258.204 tỷ đồng và 13.585.284 USD.

Về hoàn thuế điện tử: đã triển khai hoàn thuế điện tử tại 63 tỉnh. Tính từ ngày 01/01/2022 đến 19/4/2022, tổng số DN tham gia hoàn thuế điện tử là 4.186 trên tổng số 4.225 DN hoàn thuế đạt tỷ lệ 99%. Số hồ sơ tiếp nhận là 6.972 hồ sơ trên tổng số 7.030 hồ sơ, đạt tỷ lệ 99%; Tổng số hồ sơ hệ thống đã giải quyết hoàn là 4.230 hồ sơ với tổng số tiền đã giải quyết hoàn là hơn 27.297 tỷ đồng.

Về dịch vụ khai thuế điện tử:

Về hỗ trợ khai thuế điện tử đối với cá nhân cho thuê nhà:  Tổng cục Thuế đã triển khai tại 63 Cục Thuế và các Chi cục Thuế trực thuộc. Kết quả từ khi triển khai đến nay đã có 606.419 tài khoản đăng ký, số tờ khai đã nhận từ ngày 01/01/2022 đến ngày 19/4/2022 là 25.987 tờ khai.

Về triển khai dịch vụ hỗ trợ khai lệ phí trước bạ (LPTB) điện tử ô tô, xe máy: Từ ngày 01/01/2022 đến ngày 19/4/2022, số lượng tờ khai điện tử tại Cục Thuế TP. Hà Nội đạt tỷ lệ 28,4%; tại Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh đạt tỷ lệ 23,6%.

Về dịch vụ nộp thuế điện tử: Tổng cục Thuế đã kết nối với 07 Ngân hàng thương mại để cung cấp dịch vụ nộp thuế điện tử cho cá nhân, nộp điện tử lệ phí trước bạ điện tử đối với ô tô, xe máy trên Cổng DVCQG hoặc qua các kênh thanh toán Internet banking, Mobile banking. Tính từ ngày 01/01/2022 đến ngày 19/4/2022, đã có 104.644 giao dịch nộp LPTB ô tô, xe máy trên cả nước qua hình thức ibanking và mobile banking.

Triển khai dịch vụ eTax Mobile

Ngày 21/03/2021, Tổng cục Thuế tổ chức Lễ công bố Cổng thông tin điện tử dành cho Nhà cung cấp nước ngoài thực hiện đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế vào NSNN Việt Nam và triển khai ứng dụng Thuế điện tử cho thiết bị di động (eTax Mobile 1.0). Đến ngày 04/5/2022, đã có 129,4 nghìn lượt tải và cài đặt, sử dụng ứng dụng eTax Mobile, 45.866 tài khoản đăng ký giao dịch, 23.809 giao dịch qua NHTM với tổng số tiền trên 159 tỷ đồng.

Về việc triển khai HĐĐT

Ngày 21/4/2022, Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế tổ chức Lễ công bố hệ thống HĐĐT toàn quốc với lộ trình triển khai đối với 57 tỉnh, thành phố giai đoạn 2: đến hết ngày 10/5/2022 phải hoàn thành tối thiểu 50%, đến hết ngày 31/5/2022 phải hoàn thành 90% và đến hết ngày 30/6/2022 phải hoàn thành 100% số lượng DN, tổ chức kinh tế, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh đang sử dụng hóa đơn chuyển sang sử dụng HĐĐT theo Nghị định số 123/2020/NĐ-CP.

Kết quả đến ngày 3/5/2022, trên toàn quốc, đã có 643.596 DN và 37.667 hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh đăng ký và sử dụng HĐĐT. Tổng số hóa đơn đã được phát hành trên cả nước khoảng 221 triệu hóa đơn.