Những câu chuyện ở Illinois
Theo nghiên cứu của UIC, mỗi năm, kinh tế bang Illinois bị thiệt hại ít nhất 550 triệu USD vì tham nhũng. Quy mô và phạm vi tham nhũng của Chính phủ không còn xa lạ đối với người dân Illinois.
Từ những nhà lập pháp quyền lực ở Illinois, cho đến các ủy viên hội đồng thành phố Chicago, các thị trưởng địa phương và các nhóm lợi ích kinh doanh đều được nhắc đến trong báo cáo của cuộc điều tra tham nhũng liên bang.
Báo cáo này đưa ra một danh sách cập nhật liên tục những cá nhân, tổ chức đã bị thẩm vấn, là mục tiêu điều tra, truy tố hoặc bị kết án. Đây là một phần trong chương trình hoạt động thực thi pháp luật chống tham nhũng ở bang Illinois năm 2019.
UIC dẫn theo số liệu của Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ) cho biết, năm 2017 có 25 người bị kết án tù vì tham nhũng trong khu vực công tại quận Bắc Illinois, trong khi con số này ở toàn tiểu bang là 34 trường hợp.
Trong vòng 4 thập niên qua, riêng thành phố Chicago thuộc bang Illinois, có 1.500 vụ kết án tham nhũng.
Có thể kể đến các câu chuyện tham nhũng:
Ngày 28/4/2017, Barbara Byrd Bennett, Giám đốc Điều hành Trường Công lập Chicago đã bị kết án 4,5 năm tù vì đã gian lận trong việc cấp các hợp đồng sinh lợi không qua bỏ thầu để đổi lại, nhận về khoản hối lộ hơn 23 triệu USD. Các khoản hối lộ được cung cấp bởi Supes Academy và Synesi Associations.
Ngày 13/11/2017, Ủy viên Hội đồng thành phố Chicago Willie Cochran đã bị cách chức vụ trong một cuộc họp Hội đồng tại Tòa Thị chính. Trước đó, năm 2016, ông đã bị truy tố về 15 tội gian lận, hối lộ và tống tiền. Các công tố viên liên bang đã đệ đơn cáo buộc sau khi Chicago Sun Times có bài viết cho rằng, Cochran, trong khoảng thời gian 3 năm tại vị, đã tự chi trả cho mình hơn 115.000 USD từ Quỹ chiến dịch. Các cáo buộc đã kích hoạt một cuộc điều tra liên bang, từ đó đưa ra bằng chứng cho thấy, Cochran có thể đã gạ gẫm khoản hối lộ 1.500 USD từ một luật sư ở Illinois - người đại diện cho các nhà đầu tư phát triển tại khu vực mà Cochran quản lý.
Người dân Illinois cũng không thể quên vụ án nổi tiếng liên quan đến cựu Thống đốc Rod Blagojevich.
Ngày 7/12/2012, một Thẩm phán liên bang Mỹ đã kết án ông Rod Blagojevich 14 năm tù vì tội tham nhũng, trong đó có tội đã sử dụng quyền Thống đốc bang của mình để đổi chác, bổ nhiệm một quan chức của Illinois thay thế chiếc ghế trống của ông Barack Obama tại Thượng viện liên bang sau khi ông Barack Obama đắc cử Tổng thống tháng 11/2008.
14 năm tù giam là mức án nghiêm khắc nhất trong số 4 Thống đốc bang Ilinoi từng lãnh án trong vòng hơn 4 thập kỷ qua. Tại phiên tòa chất vấn cuối cùng kéo dài 2 tiếng đồng hồ ngày 7/12/2012, ông Blagojevich đã thừa nhận 18 tội danh và tự nguyện xin chịu trách nhiệm về các hành vi sai trái do chính ông gây ra.
Một vài giải pháp
Tham nhũng ăn sâu và trở thành “thương hiệu” ở Chicago bởi nó xuất phát từ nguồn gốc của thành phố này - nơi người dân tứ xứ quy tụ về đây sinh sống.
Người dân ở nhiều khu tại Chicago tới từ những khu vực nghèo khó với những liên hệ cá nhân chặt chẽ và nơi những thỏa thuận không chính thức, những hỗ trợ lẫn nhau là một phần quan trọng của cuộc sống.
Để giải quyết vấn nạn tham nhũng ở Chicago nói riêng và bang Illinois, ngoài việc biết được, hiểu được các khuôn mặt tham nhũng, người dân nơi đây cũng cần được biết về những yếu tố cấu thành nên những hành vi sai trái trong Chính phủ, cũng như hiểu rằng, Illinois phải đi cả một chặng đường rất dài mới có thể rũ bỏ hình ảnh tham nhũng của mình, bằng cách áp dụng theo những chính sách mà các bang khác đã thực hiện có hiệu quả.
Viện Chính sách Illinois khẳng định sự ủng hộ của mình đối với các biện pháp cải cách chống tham nhũng được kể ra dưới đây (trong đó bao gồm nhiều biện pháp được đề xuất tại Báo cáo bang năm 2009, công bố sau khi có bản cáo trạng của cựu Thống đốc Rod Blagojevich):
1. Thông qua quy định hạn chế sự quay vòng đối với việc các nhà lập pháp tiểu bang trở thành những nhà vận động hành lang.
2. Trao quyền cho Tổng Thanh tra Illinois trong việc điều tra tham nhũng của các nhà lập pháp. Như hiện nay, Văn phòng Tổng Thanh tra đang bị cản trở rất nhiều, khi phải chờ sự chấp thuận từ một hội đồng gồm các nhà lập pháp của bang trước khi mở cuộc điều tra, chuyển vụ việc sang tòa án hay thậm chí là khi ban hành các báo cáo tóm tắt.
3. Chỉ thị cho các nhà lập pháp tiểu bang tự kháng nghị đối với những lá phiếu mà họ có xung đột lợi ích. Luật tiểu bang hiện hành và cả Luật Quốc hội đều không có quy định yêu cầu các nhà lập pháp Illinois tiết lộ xung đột lợi ích hoặc tự từ bỏ việc bỏ phiếu về các vấn đề mà họ có lợi ích tài chính cá nhân hoặc tư nhân.
4. Cải cách những quy định tại Luật Nghị viện Illinois, mà tại đó, tập trung trao quyền cho Người phát ngôn Nghị viện nhiều hơn bất kỳ quy tắc lập pháp nào khác ở trong nước.
5. Sử dụng tiêu chí chấm điểm khách quan cho các dự án, gần giống với mô hình thông minh của bang Virginia. Điều này để bảo đảm tiền dành cho xây dựng cơ sở hạ tầng được định hướng bởi nhu cầu thực chứ không phải do quyền lực.
6. Thông qua sửa đổi Hiến pháp lưỡng đảng để chấm dứt những bản đồ lập pháp chính trị buồn chán ở Illinois.
Hoài Phương