Để thực hiện quy định của Nghị định số 154/2005/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Hải quan về thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan và các luật có liên quan, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 194/2010/TT-BTC hướng dẫn về thủ tục hải quan; kiểm tra, giám sát hải quan; thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và quản lý thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu. 

Ngày 7/12/2012, Chánh Văn phòng Bộ Tài chính ký thừa lệnh Bộ trưởng ban hành Công văn số 17060 hướng dẫn "xác định thời điểm tính thuế đối với xăng dầu tạm nhập tái xuất nhưng chuyển mục đích tiêu thụ nội địa như sau: Yêu cầu Tổng cục Hải quan chỉ đạo các Cục Hải quan... phải thay tờ khai hải quan theo quy định tại Điều 9 Nghị định số 154/2005/NĐ-CP ngày 15/12/2005 của Chính phủ và thời điểm tính thuế là thời điểm đăng ký tờ khai hải quan thay thế nêu trên”. 

Theo Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, Công văn số 17060 đã đưa ra quy định mang tính quy phạm pháp luật yêu cầu Tổng cục Hải quan, các Cục Hải quan và doanh nghiệp phải thực hiện cơ chế "phải thay tờ khai hải quan”…

Đáng lưu ý, Công văn số 17060 không tính đến việc đã làm thay đổi cơ chế khai hải quan đã được xác lập tại Thông tư số 194/2010/TT-BTC, đồng thời, cơ chế này cũng đã dẫn đến việc thay đổi về thời điểm tính thuế đối với hàng hóa tạm nhập tái xuất không hết, chuyển tiêu thụ nội địa.

Căn cứ vào quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật thì kể từ thời điểm ban hành và có hiệu lực thi hành cho đến nay, Thông tư số 194/2010/TT-BTC chưa được hủy bỏ, bãi bỏ, thay thế hoặc sửa đổi, bổ sung bởi một Thông tư khác của Bộ Tài chính. Cho nên quy định tại Thông tư số 194/2010/TT-BTC vẫn là quy chuẩn bắt buộc đối với Tổng cục Hải quan. Các Cục Hải quan và doanh nghiệp phải thực hiện khi làm thủ tục khai hải quan và xác định thời điểm tính thuế đối với hàng hóa xuất, nhập khẩu, đặc biệt là trong trường hợp tạm nhập không tái xuất hết, chuyển tiêu thụ nội địa. 

“Công văn số 17060 là văn bản hành chính cá biệt, có chứa quy phạm pháp luật, vi phạm quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật cũng như quy định của Chính phủ tại Nghị định số 40/2010/NĐ-CP về kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật. Hơn nữa, không thể dùng công văn hành chính cá biệt để “bẻ ghi”, thay thế cơ chế đã được xác lập tại Thông tư số 194/2010/TT-BTC”, văn bản của Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật nêu rõ.

Trên cơ sở đó, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật đã đề nghị Bộ Tài chính hủy bỏ Công văn số 17060.

Thảo Nguyên