Hiện có hơn 1 triệu người nộp thuế thu nhập cá nhân. Ảnh: C.H

Đợi đến tháng 10.2012

Ông Cao Ngọc Xuyên cho biết: “Chúng tôi đã thảo luận và thống nhất là sẽ sửa luật vào 2012”. Còn trước mắt, các mức giảm trừ cho người nộp thuế cũng như cho các đối tượng phụ thuộc và các bậc tính thuế sẽ vẫn được thực hiện theo luật hiện hành. “Chúng tôi thống nhất là đề nghị thực hiện đúng theo luật hiện nay. Chương trình họp của Quốc hội năm nay cũng không có đề xuất sửa bất cứ điều gì liên quan đến thuế TNCN” - ông Xuyên khẳng định lại. Như vậy, phải đợi đến tháng 10.2012, Luật Thuế TNCN mới được đưa vào chương trình sửa đổi cùng với một số văn bản luật khác.

Trước đó, khi có thông tin Bộ Tài chính sang làm việc với Uỷ ban Tài chính ngân sách của Quốc hội vào ngày 6.5 và trình bày đề xuất của bộ với cơ quan này, rất nhiều người dân đã chờ đợi và hy vọng Luật Thuế TNCN sẽ được đưa vào chương trình làm việc của Quốc hội trong tháng 7 tới. Hoặc trước mắt nếu không kịp sửa thì Quốc hội có thể ban hành nghị quyết trong thẩm quyền của mình để miễn, giảm hoặc dãn cho một số đối tượng chịu thuế.

Việc này cũng từng có tiền lệ khi trước đó, tháng 6.2009, Quốc hội cũng đã có nghị quyết miễn toàn bộ số thuế TNCN từ tháng 1.2009 đến hết tháng 6.2009 đã dãn cho các đối tượng liên quan. Tuy nhiên, mong mỏi này của người dân theo thông báo của Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính ngân sách của Quốc hội Cao Ngọc Xuyên thì Quốc hội cũng sẽ không ban hành bất kỳ nghị quyết nào liên quan đến việc dãn, giảm hay miễn thuế TNCN trong năm nay.

Không theo được lạm phát

Trong bối cảnh lạm phát tăng cao, các mặt hàng không ngừng thông báo tăng giá khiến cuộc sống của người dân thêm khó khăn. Điều mà hầu hết những người làm công ăn lương chờ đợi từ cơ quan soạn thảo là điều chỉnh mức chiết giảm gia cảnh cho cả cá nhân đóng thuế và người phụ thuộc cho phù hợp với diễn diến lạm phát thực tế hiện nay.

TS Cao Sĩ Kiêm - thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia - cũng đồng tình khi cho rằng, thời điểm này, nếu Luật Thuế TNCN không được điều chỉnh một số điểm hoặc có cơ chế miễn, giảm thuế TNCN ở thời điểm này sẽ tạo ra sự bất hợp lý. Đó là mức tính thuế cũng như mức khấu trừ gia cảnh cho người trong diện chịu thuế ở thời điểm (2006) thấp hơn nhiều so với giá cả hiện nay. Không chỉ TS Cao Sỹ Kiêm mà rất nhiều ý kiến chưa thực sự đồng tình với việc “chốt” mức giảm trừ gia cảnh cho người chịu thuế là 4 triệu đồng/tháng và cho một người phụ thuộc là 1,6 triệu đồng/tháng.

Trước đó, hồi tháng 3 khi trình Chính phủ một số đề xuất đối với vấn đề này, Bộ Tài chính cũng cho rằng, mức 4 triệu đồng trên được căn cứ vào chính sách lương đang áp dụng, GDP bình quân trên đầu người, công bố thu nhập và mức chi tiêu bình quân hằng năm. Tại thời điểm xây dựng luật, mức lương tối thiểu Nhà nước quy định là 450.000 đồng/tháng. Thu nhập bình quân đầu người một năm lấy làm căn cứ xây dựng là 720USD của năm 2006 và mức 1.000USD giai đoạn (2009-2010).

Thực tế thì thu nhập bình quân đầu người năm 2010 theo con số Tổng cục Thống kê công bố hồi cuối năm 2010 là 1.168USD. Còn riêng Hà Nội theo con số công bố tại Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ TP.Hà Nội khóa 15 lần 2 (ngày 24.11.2010) thì thu nhập bình quân đầu người của TP đã đạt 1.900USD. Do đó, theo chị Nguyễn Lan Phương (Q.Thanh Xuân, TP.Hà Nội) thì “nếu cứ “chốt” ở một con số tuyệt đối và mang tính cào bằng giữa các địa phương thì dường như là chưa hợp lý bởi thu nhập cũng như giá cả mỗi vùng là có sự khác nhau”.

Lỡ cơ hội

Ngoài sự bất hợp lý như TS Cao Sỹ Kiêm đề cập ở trên thì thời điểm hiện tại không điều chỉnh một số vướng mắc của Luật Thuế TNCN thì sẽ không tạo ra được động lực cho người lao động. “Bởi vì lạm phát tăng quá nhanh rồi. Còn để lâu dài quá mới sửa thì sẽ ảnh hưởng đến tâm tư đời sống của người dân” - TS Kiêm bày tỏ.

Khi đề xuất một số nội dung quan trọng về thuế TNCN, Bộ Tài chính đã kiến nghị ba đối tượng sẽ được miễn thuế TNCN là người nộp thuế không có người phụ thuộc khi tổng thu nhập từ tiền công, tiền lương từ 5 triệu đồng/tháng trở xuống; khi có một người phụ thuộc mà thu nhập không quá 6,6 triệu đồng/tháng; khi có hai người phụ thuộc mà thu nhập không quá 8,2 triệu đồng/tháng. Tờ trình của Bộ Tài chính cũng nêu rõ, đối tượng thụ hưởng trực tiếp từ việc miễn thuế thu nhập cá nhân bậc 1 nêu trên khoảng 200.000 – 250.000 người (chiếm 36% tổng số người làm công ăn lương đang thuộc diện nộp thuế TNCN). Ngoài ra còn 100.000 hộ (trong số 500.000 hộ) hộ kinh doanh nộp thuế theo thu nhập cá nhân.

Bộ Tài chính cũng cho biết, việc miễn thuế cho các nhóm thu nhập nêu trên sẽ không ảnh hưởng đến số thu ngân sách. Theo tính toán của bộ, số tiền thuế mà mỗi cá nhân được miễn nộp tối đa là 50.000 đồng/tháng. Và số tiền miễn thuế là 2.000 - 3.000 tỉ đồng, chiếm rất nhỏ trong số thu ngân sách hằng  năm. “Số tiền được miễn là không lớn và có ý nghĩa động viên nhiều hơn” - một lãnh đạo của bộ này nói.

Vị này cũng cho rằng, hơn 1 triệu người đang nộp thuế là nguồn nhân lực của đất nước. Đây đều là những người có trình độ kỹ thuật tay nghề cao. Để kiếm được 5 triệu đồng/tháng, ngoài chi trả cho những nhu cầu thiết yếu thì người lao động, họ còn phải có đầu tư cho tái sản xuất như nâng cao trình độ... “Do vậy, chính sách nói chung chứ không riêng gì chính sách thuế cần phải khuyến khích họ. Nếu thu không hợp lý thì sẽ cản trở sự phát triển của xã hội. Những người đang nộp thuế là những người trung thực nhất” - quan chức này nói.

(LĐO)