Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng đang trong giai đoạn gấp rút hình thành.

Hướng tới khu đô thị công nghiệp

Khu kinh tế (KKT) Vũng Áng với tổng diện tích gần 23.000 ha, nằm ở phía Nam huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh. Có địa thế thuận lợi gần núi, gần biển Đông, nằm trên trục đường giao thông quốc lộ 1A, hành lang kinh tế Đông Tây rất thuận lợi cho việc kết nối đường quốc lộ 8A và đường 12 kết nối với đường Hồ Chí Minh đi qua Cửa khẩu Cầu Treo và Cha Lo, là tuyến đường ngắn nhất từ cảng biển Việt Nam đến các vùng Trung Lào và các tỉnh Đông Bắc Thái Lan. Với địa hình đa dạng phong phú, đây cũng là điều kiện lý tưởng cho phát triển thương mại, dịch vụ, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng và đặc biệt là du lịch biển...

Bước đầu, KKT Vũng Áng đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ trong lộ trình phát triển, đã và đang từng bước khẳng định được vai trò đầu tàu kinh tế đối với tỉnh Hà Tĩnh, đang dần nâng tầm ảnh hưởng của mình đối với khu vực Bắc miền Trung trong chiến lược thu hút đầu tư phát triển kinh tế.

Tính đến nay, KKT Vũng Áng đã có 99 dự án (D.A) được cấp Giấy chứng nhận đầu tư với số vốn đăng ký hơn 190.000 tỷ đồng. Trong đó, điển hình là D.A Khu liên hợp gang thép và cảng Sơn Dương của Tập đoàn Formosa  (Đài Loan) với tổng mức đầu tư giai đoạn I gần 8 tỷ USD, Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng I có giá trị đầu tư 1,2 tỷ USD, Cụm khách sạn 5 sao và văn phòng cho thuê 76,8 triệu USD, D.A phát triển khu du lịch dịch vụ Hồ Tàu Voi 70 triệu USD và một số D.A đang hoàn thiện thủ tục để xem xét cấp giấy chứng nhận đầu tư...

Với mục tiêu chung được Chính phủ chỉ đạo là xây dựng KKT Vũng Áng trở thành KKT đa ngành, đa lĩnh vực như: Trung tâm Công nghiệp luyện kim gắn với nguồn nguyên liệu mỏ sắt Thạch Khê, trung tâm Nhiệt điện với tổng công suất 4.800 MW; phát triển đồng bộ Khu liên hợp cảng Vũng Áng - Sơn Dương để tạo thành một trong những cửa ngõ quan trọng hướng ra biển của khu vực Bắc Trung bộ; Vũng Áng sẽ trở thành khu đô thị mới và ưu tiên phát triển hạ tầng, các loại hình dịch vụ để trở thành trung tâm du lịch ven biển.

Vũng Áng đang từng bước đầu tư xây dựng và phát triển cùng với các KKT khác của khu vực miền Trung, tạo thành chuỗi các KKT có mối liên kết chặt chẽ với nhau để hỗ trợ cho nhau phát triển, góp phần mở rộng thị trường khu vực Bắc Trung bộ và trở thành cầu nối với thị trường nước bạn Lào và vùng Đông Bắc Thái Lan, nhằm khai thác có hiệu quả các lợi thế về điều kiện tự nhiên, vị trí địa lý kinh tế và chính trị trong giao thương đối với Hà Tĩnh nói riêng, cả nước và khu vực nói chung.

Còn vất vả nhưng tràn đầy hy vọng

Để nhường đất cho việc xây dựng và phát triển KKT Vũng Áng, có 5 xã ảnh hưởng trực tiếp phải di dời toàn bộ lên các khu tái định cư (TĐC) mới để sinh sống đó là Kỳ Phương, Kỳ Long, Kỳ Liên, Kỳ Thịnh, Kỳ Lợi và 4 xã bị ảnh hưởng gián tiếp. Được biết, hiện nay D.A Fomosa và các D.A lớn, nhỏ trên địa bàn đã thu hồi đất sản xuất của 4.250 hộ, hoàn thành di dời 2.512 hộ lên các khu TĐC... Vấn đề quan trọng nhất đó là, tại các khu TĐC hiện nay có tới 7.526 người trong độ tuổi lao động mất việc làm.

Anh Hoàng Tình (khu TĐC xã Kỳ Phương) cho biết: “Năm nay là năm thứ hai gia đình tôi đón Tết trên khu TĐC mới này, Tết ở các khu TĐC khác và có một cái gì đó rất lạ với người dân chúng tôi. Giờ đây, hầu như mọi sinh hoạt đều thay đổi. Trước kia khi chưa bàn giao đất cho D.A thì rau quả, dưa, hành và các vật nuôi như lợn, gà, trâu bò... chúng tôi tự nuôi trồng để kinh doanh, phục vụ cho gia đình vào dịp Tết, nay đất đai không còn nên cái gì cũng phải mua ở chợ…”.

Hiện nay đa phần hộ gia đình ở các khu TĐC đều gặp không ít khó khăn về kinh tế, số lượng tiền được đền bù nay đã sử dụng vào việc xây dựng và tu bổ nhà cửa. Thế nhưng, do chất lượng các khu TĐC kém nên khi mới bắt đầu đưa vào sử dụng, nhiều hạng mục đã bị hỏng hóc, sập lún, xuống cấp nghiêm trọng như: Hệ thống dẫn nước, hệ thống điện chiếu sáng và đặc biệt là khi mưa gió kéo đến làm hàng loạt nhà dân rạn nứt, sụp lún, hư hỏng nặng nên ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống người dân khu TĐC.

Ông Nguyễn Kiên Quyết, Trưởng phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Kỳ Anh nói: “Hiện nay các hộ dân khu TĐC còn nhiều vất vả, vì trước đây họ sống dựa vào ruộng, vườn và biển cả, nay đã bàn giao toàn bộ đất đai cho các D.A, sinh sống chủ yếu dựa vào tiền đền bù. Trong khi đó, huyện và tỉnh cũng chưa có chính sách cụ thể để giúp đỡ các hộ vì không có kinh phí”. 

Khắc phục được những khó khăn này, chúng ta hoàn toàn tin tưởng rằng trong tương lai, KKT Vũng Áng sẽ là một khu đô thị công nghiệp sầm uất và trở thành khu công nghiệp trọng điểm cho khu vực để góp phần thực hiện mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nước công nghiệp. Đồngt hời, cuộc sống của người dân nơi đây cũng từng bước được cải thiện. Họ sẽ là những chủ nhân tương lai của một khu công nghiệp hiện đại.

Bài và ảnh: Nguyễn Cao Cường