Các DN phàn nàn nhiều nhất về các chính sách thuế, hải quan

Được thực hiện trong khuôn khổ dự án “Tăng cường năng lực về chính sách thương mại cho các hiệp hội doanh nghiệp Việt Nam”, sách trắng tập trung phản ánh các chính sách dài hạn về thuế, xuất nhập khẩu, môi trường.., đang gây trở ngại cho DN.

Một mặt hàng nhiều mức thuế

Tham gia dự án Hỗ trợ thương mại đa biên EU - Việt Nam III, Phó trưởng Ban Môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh (Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế T.Ư) Phan Đức Hiếu cho biết, thuế và hải quan là hai lĩnh vực các DN đưa ra nhiều kiến nghị sửa đổi nhất. Cụ thể, theo Nghị định 51/2010 về sử dụng và quản lý hoá đơn, từ năm 2011 trở đi DN được phép đặt, tự in hóa đơn và sử dụng hóa đơn điện tử. Nhưng do Bộ Tài chính thiếu hướng dẫn nên DN rất lúng túng không biết có được phép sử dụng hóa đơn đặc thù mà Bộ Tài chính cho phép DN in trước đây không, không biết thực hiện hóa đơn điện tử ra sao?

Bộ Tài chính cam kết mạnh nhất

Sau cuộc tọa đàm giữa EuroCham với các bộ liên quan đến vướng mắc của DN nêu trong sách trắng, ông Matthias Dühn thông báo quan chức các bộ - đặc biệt là Bộ Tài chính - cam kết sẽ sớm nghiên cứu để nhanh chóng tháo gỡ cản trở do thông tư gây ra. Những bất cập do nghị định, luật sẽ được các bộ kiến nghị Chính phủ, Quốc hội sửa đổi.

Theo ông Nguyễn Văn Toàn, Phó chủ tịch Hiệp hội DN đầu tư nước ngoài, việc phân loại mã số hàng hóa để áp thuế của hải quan hiện chưa thống nhất. Do đó cùng một mặt hàng mỗi nơi lại áp một mức thuế khác nhau khiến một số DN chịu thiệt hại không nhỏ về kinh tế. Giám đốc điều hành EuroCham, ông Matthias Dühn, lại nhận xét DN rất khó khăn trong tiêu thụ sản phẩm, nâng cao khả năng cạnh tranh do Luật Thuế thu nhập DN quy định chi phí cho quảng cáo, tiếp thị không vượt quá 10% trên tổng chi phí. Nghĩa là dù chi phí quảng cáo lên đến 20%, thì DN cũng chỉ được tính 10%.

Sách trắng còn ghi nhận DN bức xúc về việc xây dựng các tiêu chí cơ bản nhằm xác định khi nào thì dịch vụ xuất khẩu được hưởng thuế suất thuế VAT 0% chưa rõ ràng khiến thực hiện không thống nhất. Do đó Bộ Tài chính cần sửa đổi Thông tư 129/2008 theo hướng bổ sung các giải thích rõ ràng và minh họa bằng các ví dụ cụ thể.

Giám sát môi trường… trên giấy

Ông Phan Đức Hiếu còn khuyến cáo, đánh giá tác động môi trường khi triển khai dự án nhằm điều chỉnh hành vi có thể gây ô nhiễm môi trường trong tương lai. Nhưng, thực chất báo cáo này không hiệu quả do rất nhiều chủ đầu tư chỉ coi đây là thủ tục phải có trong quy trình xét duyệt dự án, nên cắt dán từ những tài liệu sẵn có, chỉnh sửa qua loa trước khi nộp. Các giải pháp xử lý ô nhiễm hết sức chung chung… “Do đó, việc cơ quan quản lý kiểm soát dự án có gây ô nhiễm môi trường hay không mới phần lớn dừng lại ở giám sát trên giấy, thay vì lẽ ra phải trên thực địa”, ông Hiếu nói.

Các DN kiến nghị cần điều chỉnh Nghị định 21/2008 theo hướng: Không cần xây dựng báo cáo đánh giá tác động môi trường với các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng khu dân cư, công trình giao thông.., mà bản thân khi thiết kế, thi công đã được kiểm soát chặt chẽ.

Việc yêu cầu DN phải có bản cam kết bảo vệ môi trường trong quá trình triển khai dự án cũng rất hình thức, bởi không giúp cơ quan quản lý nắm bắt được DN có gây ô nhiễm môi trường trên thực tế hay không. Trong khi để có được giấy chứng nhận này, DN phải “chạy” nhiều cửa. Do đó, quy định này cần phải được điều chỉnh theo hướng thiết thực hơn.

Thanh Vân