Năm 2006, khi đo đạc thành lập bản đồ địa chính và ghi sổ mục kê, khu đất do UBND xã Vĩnh Hải quản lý gồm thửa số 01, tờ bản đồ số 36; thửa số 55, 60, tờ bản đồ số 34; thửa 58, tờ bản đồ số 34 và một phần thửa số 52, tờ bản đồ số 34. Ngoài hộ ông Trần Kim Lương và hộ ông Trần Kim Sấu tại thời điểm thu hồi đất, không có hộ dân nào khác đang sử dụng đất.

Trong quá trình thực hiện thu hồi đất, đền bù hỗ trợ giải phóng mặt bằng, UBND huyện Ninh Hải (cơ quan có quyết định thu hồi, bồi thường), Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh (cơ quan thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng) và các cơ quan có liên quan đã thực hiện đúng theo quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất và áp dụng theo đúng đơn giá quy định giá nhà ở, công trình xây dựng, vật kiến trúc trên địa bàn tỉnh và quyết định về ban hành bảng giá hoa màu, cây trồng trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận.

Khi phát sinh khiếu nại của 4 hộ có tài sản trên đất, Chủ tịch UBND huyện Ninh Hải, Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan tham mưu thực hiện thụ lý thẩm tra, xác minh và ban hành quyết định giải quyết khiếu nại, theo đúng thẩm quyền và trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại. Nội dung giải quyết bảo đảm đúng các quy định của pháp luật về bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất.

Theo UBND tỉnh Ninh Thuận, các hộ dân không có đất bị thu hồi nên không có quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm hại khi nhà nước thu hồi đất. Do vậy, việc UBND huyện Ninh Hải không thụ lý giải quyết và ban hành văn bản trả lời 32 hộ dân xã Thanh Hải có đơn kiến nghị quy chủ bồi thường về đất là đúng theo quy định tại Khoản 2, Điều 11, Luật Khiếu nại. Nội dung các văn bản trả lời cũng bảo đảm đúng quy định tại Khoản 2, Điều 10, Luật đất đai năm 2003 và theo quy định tại Điểm c, Khoản 1, Điều 4 Nghị định số 181 của Chính phủ.

Tiếp đó, sau khi phát sinh kiến nghị của 32 hộ dân xã Thanh Hải, UBND huyện Ninh Hải đã thành lập đoàn thẩm tra, xác minh; đồng thời UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường xác định nguồn gốc đất, kiểm tra thực địa và Thanh tra tỉnh kiểm tra, rà soát toàn bộ hồ sơ vụ việc. Kết quả, cả 3 cơ quan đều thống nhất về nguồn gốc và quá trình quản lý sử dụng đất khẳng định các hộ dân có đơn kiến nghị không đủ điều kiện bồi thường, hỗ trợ về đất.

Qua xem xét kiến nghị của đoàn thanh tra, đối chiếu với các quy định về hỗ trợ khi thu hồi đất, xác định không có cơ sở xem xét, hỗ trợ theo đề nghị của 36 hộ dân xã Thanh Hải và 270 hộ dân xã Vĩnh Hải, vì nguyên tắc cơ bản của bồi thường, hỗ trợ là người được bồi thường hỗ trợ phải bị thu hồi đất hoặc đang sử dụng đất và đáp ứng đủ các yêu cầu theo quy định.

Trường hợp hộ ông Trần Kim Lương, chính quyền địa phương đã xác nhận việc chăn bò nuôi dê không phải nguồn thu nhập chính của gia đình ông. Mặt khác, hộ ông Lương không có hộ khẩu hoặc đăng ký tạm trú trên một năm tại địa phương có đất bị thu hồi, nên không đủ điều kiện để được hỗ trợ theo quy định tại Điểm a, Khoản 3, Điều 33 Quyết định số 2380 của UBND tỉnh.

Việc lập hồ sơ hỗ trợ khó khăn cho 17 hộ gia đình, cá nhân của Ban Quản lý Các dự án giao thông tỉnh và thẩm định của Sở Tài nguyên và Môi trường là chưa thực hiện đúng theo trình tự, thủ tục quy định tại mục 4, Chương II, Nghị định số 69 của Chính phủ và Chương VII quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận, ban hành kèm theo Quyết định số 2380 của UBND tỉnh.

Từ kết quả thanh tra, UBND tỉnh Ninh Thuận yêu cầu giữ nguyên các quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của Chủ tịch UBND huyện Ninh Hải và các quyết định giải quyết lần hai của Chủ tịch UBND tỉnh đối với các hộ gia đình ông: Lê Văn Khoa, Trần Kim Lương, Trần Năm và Võ Văn Tài.

Bên cạnh đó, không chấp thuận nội dung yêu cầu kiến nghị của 36 hộ dân xã Thanh Hải và 270 hộ dân xã Vĩnh Hải về bồi thường, hỗ trợ về đất và các khoản hỗ trợ khác hoặc giao lại quyền sử dụng đất, khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện Dự án Resort Spa nho.

UBND tỉnh Ninh Thuận cũng giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Ban Quản lý Các dự án giao thông tỉnh, tham mưu hủy Quyết định số 1517 của UBND tỉnh theo quy định; giao Ban Quản lý các dự án giao thông tỉnh chủ trì, phối hợp với UBND huyện Ninh Hải và chính quyền địa phương có liên quan lập thủ tục thu hồi kinh phí đã hỗ trợ khó khăn cho 17 hộ gia đình, cá nhân, thuộc Dự án Thành phần đường Vĩnh Hy - Ninh Chữ, huyện Ninh Hải; Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Giao thông Vận tải và Ban Quản lý Các dự án giao thông tỉnh nghiêm túc rút kinh nghiệm trong quá trình tham mưu triển khai thực hiện nhiệm vụ được giao, chưa đúng quy định theo chỉ đạo của UBND tỉnh tại Thông báo số 1038 của Văn phòng UBND tỉnh.

UBND tỉnh Ninh Thuận giao đoàn thanh tra tổ chức họp nhân dân 2 thôn Mỹ Hòa và Mỹ Tân cùng Chủ tịch UBND 2 xã, huyện và một số sở ngành liên quan để công bố, công khai kết luận thanh tra theo quy định của pháp luật và giao nhiệm vụ cho lãnh đạo các sở, ngành, địa phương, đơn vị có liên quan tổ chức triển khai thực hiện theo nội dung kết luận thanh tra.

Lê Nguyên