Dự án Happy Home do Công ty Sài Gòn 268 làm chủ đầu tư để xây ra nhiều vi phạm. Ảnh: Internet

Hoán đổi đất nông nghiệp lấy đất ở không phù hợp

Công ty Sài Gòn 268 được UBND tỉnh Cà Mau chấp thuận chủ trương xây dựng dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại An Sinh (sau đây gọi tắt là dự án An Sinh) thuộc khu D, khu đô thị cửa ngõ Đông Bắc với quy mô diện tích 80,056ha đất.

Kết luận chỉ ra, đến thời điểm thanh tra, UBND TP Cà Mau ban hành 5 quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, phê duyệt việc bồi thường về đất đối với diện tích 12.787,7m² đất thuộc kênh Lô 1, kênh Lô 2, kênh Lô 3 và kênh Hậu Vườn cho 104 hộ gia đình, cá nhân, khi các hộ gia đình, cá nhân không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ); không đủ điều kiện được bồi thường về đất theo quy định tại Khoản 1 Điều 75 Luật Đất đai năm 2013.

Trong quá trình thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng tại dự án, UBND tỉnh Cà Mau ban hành Văn bản số 7510 ngày 22/9/2017 và Văn bản số 7560 ngày 25/9/2017 chấp thuận cho Công ty Sài Gòn 268 thực hiện hình thức sử dụng diện tích đất ở được xác định trên quy hoạch xây dựng chi tiết của dự án An Sinh để hoán đổi lấy diện tích đất nông nghiệp của các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi với tỉ lệ từ 8% -10% theo loại đất, vị trí thu hồi khi Công ty Sài Gòn 268 chưa được Nhà nước giao đất, chưa nộp tiền sử dụng đất, chưa được cấp GCNQSDĐ đối với diện tích đất ở mang hoán đổi là không phù hợp với quy định tại Khoản 2 Điều 168, Điều 194 Luật Đất đai năm 2013.

Kết luận cũng chỉ ra, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Cà Mau không thực hiện chi trả tiền bồi thường, hỗ trỗ giải phóng mặt bằng cho các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất theo phương án bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng và tái định cư đã được UBND TP Cà Mau phê duyệt theo quy định tại Điểm c, Khoản 3, Điều 69 Luật Đất đai năm 2013; bồi thường về đất cho các hộ gia đình, cá nhân khi chưa đủ điều kiện; phê duyệt quyết toán phương án bồi thường, hỗ trợ chưa phù hợp với quy định của pháp luật.

Xác định giá đất, tiền sử dụng đất không đúng quy định

Về việc giao đất, cho thuê đất, cấp GCNQSDĐ, kết luận chỉ ra, Công ty Sài Gòn 268 được UBND tỉnh Cà Mau giao 612.058,7m² đất để thực hiện dự án An Sinh.

Đoàn thanh tra nhận thấy, nội dung thanh toán bằng quỹ đất để thực hiện dự án khác nêu trong Hợp đồng BT số 01/2015/HĐBT-TTBĐ ngày 27/5/2015 giữa UBND tỉnh Cà Mau và Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng Đồng Tâm (cổ đông sáng lập Công ty Sài Gòn 268): “Bên B có trách nhiệm tạo ra nguồn tài chính của dự án khác với số tiền 355 tỷ đồng để thanh toán cho dự án BT” là chưa rõ ràng và chưa phù hợp về nguyên tắc, phương thức thanh toán hợp đồng theo quy định.

Ngoài ra, tỉnh Cà Mau đưa yếu tố thanh khoản của bất động sản, chi phí quản lý doanh nghiệp vào phương án xác định giá đất để xác định tổng doanh thu phát triển của dự án An Sinh đối với diện tích đất ở được kinh doanh là chưa phù hợp với hướng dẫn tại Thông tư số 36/2014/TT-BTNMT ngày 30/6/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết phương pháp định giá đất, xây dựng, điều chỉnh bảng giá đất.

Về việc xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp tại dự án, theo quy định, kinh phí bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng với giá trị hơn 73,6 tỷ đồng được phân bổ đối với diện tích 263.519,4m² đất ở của dự án, nhưng UBND tỉnh Cà Mau, Sở Tài chính, Chi cục Thuế chấp thuận đối trừ toàn bộ số tiền trên cho diện tích 60.456,6m² đất ở mà Công ty Sài Gòn 286 được giao là không đúng thời điểm, chưa phù hợp với quy định tại Khoản 3, Điều 3 Nghị định số 135/2016/NĐ-CP ngày 9/9/2016 của Chính phủ và Khoản 9, Điều 2 Nghị định số 123/2017/NĐ của Chính phủ.

Bên cạnh đó, theo quy định, kinh phí bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng hơn 2,6 tỷ đồng được phân bổ cho diện tích 24.534,7m² đất thuê trả tiền một lần tại dự án, nhưng UBND tỉnh Cà Mau, Sở Tài chính, Chi cục Thuế chấp thuận cho Công ty Sài Gòn 268 được đối trừ toàn bộ trên cho diện tích 2.481,1m² đất mà công ty được thuê là không đúng thời điểm, chưa phù hợp quy định.

Điều đáng nói, Công ty Sài Gòn 268 chưa nộp đủ tiền sử dụng đất theo thông báo của cơ quan thuế.
Đến thời điểm thanh tra, Cục Thuế tỉnh Cà Mau đã thông báo cho Công ty Sài Gòn 268 nộp trên 331,7 tỷ đồng tiền sử dụng đất cho 263.519,4m² đất ở; 1,4 tỷ đồng tiền thuê đất nộp một lần cho cả thời gian thuê cho diện tích 2.418,1m²; nộp 69,6 triệu đồng tiền thuê đất trả hàng năm (4 tháng) cho diện tích 30.482,5m². Công ty Sài Gòn 268 mới chỉ nộp được hơn 146,4 tỷ đồng tiền sử dụng đất.

Bộ Tài nguyên và Môi trường kiến nghị UBND tỉnh Cà Mau chấn chỉnh và tăng cường công tác quán lý Nhà nước trong lĩnh vực đất đai trên địa bàn tỉnh; chỉ đạo các sở, ngành thực hiện rà soát để sửa đổi, bổ sung hoặc thu hồi, hủy bỏ các văn bản có nội dung hướng dẫn về việc hoán đổi đất nông nghiệp lấy đất ở có cơ sở hạ tầng khi thu hồi đất để thực hiện các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh đúng theo quy định của pháp luật; chỉ đạo các sở, ngành tham mưu điều chỉnh nội dung phần giá trị thanh toán bằng dự án khác của hợp đồng BT cho rõ nghĩa theo quy định của pháp luật.

Trên cơ sơ giá đất cụ thể đã được xác định lại, hồ sơ quyết toán tiền bồi thường hỗ trợ, giải phóng mặt bằng, hồ sơ thanh toán dự án BT, hồ sơ xác định số tiền bồi thường, hồ trợ giải phóng mặt bằng được trừ vào tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để thông báo lại việc thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất cho Công ty Sài Gòn 268 theo đúng quy định của pháp luật.

Bảo Anh