(Thanh tra) - Thanh tra toàn diện quá trình đề xuất, triển khai thực hiện Dự án Nhà máy xi măng Quang Sơn và hoạt động sản xuất kinh doanh, Thanh tra Chính phủ đã chuyển 2 hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang Bộ Công an chỉ đạo Cơ quan điều tra, xác minh một số vụ việc liên quan việc VINAINCON phê duyệt điều chỉnh vượt tổng mức đầu tư là không đúng thẩm quyền, không đúng quy định, vi phạm Luật Đấu thầu, Luật Xây dựng, không đúng với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Tổng Thanh tra Chính phủ đã đề nghị Bộ Công Thương chỉ đạo Cục Công nghiệp và các cục, vụ liên quan kiểm tra, rà soát và xử lý, khắc phục, hoàn thiện các nội dung tồn tại, thiếu sót, vi phạm trong công tác bàn giao dự án hoàn thành sang Công ty TNHH MTV Xi măng Quang Sơn; việc quản lý, sử dụng vốn, tài sản và công nợ của Dự án; việc chấp hành các quy định về chế độ hạch toán kế toán hiện hành; việc bàn giao công tác Giám đốc Công ty TNHH MTV Xi măng Quang Sơn năm 2017; việc quản lý và sử dụng hàng tồn kho; công tác quản trị doanh nghiệp và quản lý chi phí trong hoạt động sản xuất kinh doanh được chỉ ra qua thanh tra và các công việc khác có liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh gây thua lỗ của Chủ đầu tư.
Bên cạnh đó kịp thời thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ tài chính còn nợ đọng với Ngân sách Nhà nước. Sau khi kiểm tra, rà soát và xử lý các nội dung được chỉ ra qua thanh tra, nếu phát sinh các nghĩa vụ về kinh tế, xác định và thu hồi ngay về Ngân sách Nhà nước theo quy định.
Hoàn chỉnh các thủ tục đối với diện tích đất đã thu hồi và giao cho đơn vị, nhưng chưa thực hiện các thủ tục cho thuê và chưa tính tiền thuê đất, với diện tích là 40.078,7m2 theo quy định của pháp luật về đất đai; xác định các nghĩa vụ tài chính có liên quan để thu hồi về Ngân sách Nhà nước. Xử lý, khắc phục việc VINAINCON cho Công ty cổ phần Khai thác đá vôi Quang Sơn thuê lại 10.765m2 đất của Dự án Nhà máy xi măng Quang Sơn không đúng theo quy định của pháp luật…
Khẩn trương thẩm định và phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành theo quy định; sớm có phương án tái cơ cấu doanh nghiệp, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và tổ chức thực hiện theo quy định.
Đồng thời, có văn bản đề nghị Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thái Nguyên khôi phục điều tra khoản tiền hơn 2,1 tỷ đồng, do mất cắp tiền mặt trong két sắt tại trụ sở của Công ty ngày 25/5/2014, đã tạm đình chỉ điều tra vụ án ngày 3/2/2015 do hết thời hạn điều tra.
Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị Bộ Công Thương chỉ đạo xử lý về kinh tế với tổng số tiền 442,793 tỷ đồng, gồm kiểm tra, rà soát, xử lý để xem xét và thu hồi về ngân sách nhà nước, với tổng số tiền là 310,237 tỷ đồng; kiểm tra, rà soát để xem xét xử lý các nội dung có liên quan đến kinh tê, với tổng giá trị theo sổ sách kế toán là 132,556 tỷ đồng.
Bộ Tài chính chỉ đạo kiểm tra làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan qua các thời kỳ trong việc tham mưu, đề xuất việc bảo lãnh Chính phủ vay vốn nước ngoài đối với khoản vay của BNP Paribas - Cộng hòa Pháp, với số tiền 58.948.563,1 EURO tương đương 1.365,5 tỷ đồng, đến nay chưa cung cấp hồ sơ theo quy định, đồng thời đề nghị Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng Chính phủ xin ý kiến chỉ đạo; tham mưu, đề xuất về việc gia hạn nợ vay từ 13 năm lên 30 năm.
Chỉ đạo kiểm tra, rà soát, xem xét xử lý và thu hồi về ngân sách nhà nước với số tiền 2.403,5 tỷ đồng, đối với các nội dung xóa nợ khoản lãi vay và dừng tính lãi vay phát sinh 3 năm, số tiền 508,016 tỷ đồng.
Đối với các ngân hàng thương mại kiểm tra, rà soát, có biện pháp xử lý đối với khoản nợ của Chủ đầu tư với các ngân hàng số tiền là 1.36531 tỷ đồng (tính đến ngày 31/12/2021), trong đó nợ Ngân hàng BIDV là 238,855 tỷ đồng và Ngân hàng VDB là 1.126,455 tỷ đồng.
Từ kết quả thanh tra, Thanh tra Chính phủ chuyển 2 hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang Bộ Công an chỉ đạo Cơ quan điều tra, xác minh một số vụ việc liên quan việc VINAINCON phê duyệt điều chỉnh vượt tổng mức đầu tư là không đúng thẩm quyền, không đúng quy định, vi phạm Luật Đấu thầu, Luật Xây dựng, không đúng với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, có nguy cơ gây thiệt hại số tiền 1.063 tỷ đồng (38%), ngoài ra còn thu lợi bất chính trong thăm dò, khai thác tài nguyên với số tiền 46,594 tỷ đồng gồm:
Thứ nhất là chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật sang cơ quan điều tra, Bộ Công an: Căn cứ hồ sơ, tài liệu và kết quả kiểm tra xác minh việc triển khai, thực hiện Dự án có dấu hiệu vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng theo Điều 222; dấu hiệu vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng theo Điều 224 và tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng theo Điều 360 của Bộ Luật hình sự 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017, gồm Gói thầu số 01 và 02, 03.
Thứ hai là chuyển thông tin để Bộ Công an giao cơ quan chức năng xác minh, làm rõ đối với một số gói thầu tư vấn và gói thầu xây lắp, gồm Gói thầu 32A, Gói thầu số 13, Gói thầu số 14, Gói thầu số 19.
Ngoài ra, còn một số sai phạm khác với số tiền 363,578 tỷ đồng do VINAINCON điều chỉnh vượt tổng mức đầu tư, không đúng thẩm quyền, không được phép điều chỉnh bù trượt giá theo quy định của pháp luật, nguy cơ gây thiệt hại.
Tổng Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ, tài liệu vụ việc do Thanh tra Chính phủ chuyển sang Bộ Công an để xử lý theo quy định của pháp luật.
Giao Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và một số bộ có liên quan, UBND tỉnh Thái Nguyên tổ chức kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân qua các thời kỳ trong việc thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao, tham mưu, đề xuất, thiếu kiểm tra, đôn đốc, để xảy ra các tồn tại, thiếu sót và sai phạm trong việc đầu tư xây dựng và hoạt động sản xuất kinh doanh của Dự án Nhà máy xi măng Quang Sơn và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Căn cứ kết quả kiểm điểm của các bộ, UBND tỉnh Thái Nguyên; Bộ trưởng Bộ Công Thương, Bộ trưởng Bộ Tài chính và một số Bộ trưởng có liên quan, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên xử lý trách nhiệm theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý trách nhiệm đối với những tập thể, cá nhân có sai phạm theo quy định. Trong quá trình tổ chức thực hiện, nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật thì chuyển cơ quan điều tra để xử lý theo quy định của pháp luật.
