Chậm triển khai, nguồn vốn thực hiện dự án kè bờ hồ Di tích Quốc gia đặc biệt Thành cổ Quảng Trị bị thu hồi vốn. Ảnh: Minh Tân

Hàng chục tỷ đồng bị thu hồi

Là một tỉnh còn khó khăn, đặc biệt thường xuyên chịu thiên tai, nên Quảng Trị luôn được Trung ương quan tâm và hỗ trợ các nguồn vốn nhằm khắc phục hậu quả thiên tai cũng như thực hiện các công trình, dự án nhằm đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản cho người dân.

Sau trận lũ lịch sử năm 2020, từ nguồn vốn khắc phục hậu quả thiên tai năm 2020 theo Quyết định số 1913/QĐ-TTg ngày 24/11/2020 của Thủ tướng Chính phủ, Quảng Trị được hỗ trợ 70 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách Trung ương (NSTW). Mục tiêu thực hiện công tác tìm kiếm cứu nạn, hỗ trợ dân sinh, di dân khẩn cấp, hỗ trợ sản xuất nông nghiệp bị thiệt hại; khắc phục cấp bách cơ sở hạ tầng thiết yếu bị hư hỏng nặng do bão, lũ, ngập lụt, sạt lở đất; y tế, trường học, công trình cung cấp nước sạch, thủy lợi, đê điều.

Dự án sửa chữa khẩn cấp tràn, xả lũ Nam Thạch Hãn (giai đoạn 3) dở dang và nợ đọng xây dựng cơ bản. Ảnh: Minh Tân

Hiện nay, 3 công trình thuộc hệ thống thủy lợi Nam Thạch Hãn được đầu tư hỗ trợ từ nguồn NSTW là: Kênh N1-11A, cầu máng trên kênh N3 tại K0+132 và kênh chính đoạn từ K7+472,44 - K7+850,13 chưa hoàn thành. Một công trình khác là công trình sửa chữa kênh chính hệ thống thủy lợi Bàu Nhum đã hoàn thành nhưng chưa thanh toán do thi công sau ngày kết thúc dự án và hết thời gian giải ngân kế hoạch vốn. Các dự án này đều do Công ty TNHH MTV Quản lý Khai thác công trình thủy lợi tỉnh Quảng Trị làm chủ đầu tư.

Tổng mức đầu tư được duyệt 4 công trình trên hơn 11,8 tỷ đồng, đã được bố trí, tuy nhiên chỉ mới giải ngân được hơn 4,1 tỷ đồng. Tổng số vốn bị NSTW thu hồi là hơn 7,7 tỷ đồng. Đại diện chủ đầu tư cho rằng việc chậm triển khai các dự án là do các nguyên nhân bất khả kháng.

Đối với các dự án từ nguốn vốn NSTW hỗ trợ đầu tư các công trình khẩn cấp theo Quyết định 118/QĐ-TTg ngày 27/12/2020 của Thủ tướng Chính phủ, Quảng Trị được hỗ trợ là 150 tỷ đồng. Tuy nhiên, có 3 công trình, gồm: Sửa chữa khẩn cấp tràn, xả lũ Nam Thạch Hãn (giai đoạn 3) thuộc công trình Nam Thạch Hãn, kè bờ hồ Di tích Quốc gia đặc biệt Thành cổ Quảng Trị và kè chống sạt lở bãi tắm Gio Hải. Ngoài ra, 2 công trình khác hoàn thành nhưng chưa thanh toán do hết thời gian giải ngân kế hoạch vốn, gồm: Đường giao thông kết hợp kè chắn đất sạt lở tại khu vực trung tâm xã Hướng Việt và xử lý sạt lở khu vực Đồi 337 - đảo Cồn Cỏ.

Tổng mức đầu tư các công trình này là gần 91,9 tỷ đồng, tổng số vốn đã được bố trí là gần 81 tỷ đồng. Tuy nhiên, hiện chỉ mới giải ngân được hơn 52,3 tỷ đồng, tổng số vốn Trung ương đã thu hồi là gần 28,7 tỷ đồng. Các dự án này đều do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Quảng Trị làm chủ đầu tư.

Yêu cầu kiểm điểm trách nhiệm

Đối với các dự án từ nguồn vốn NSTW hỗ trợ khắc phục thiên tai năm 2022 theo Quyết định số 1661/QĐ-TTg ngày 31/12/2022 của Thủ tướng Chính phủ, tổng số vốn NSTW hỗ trợ là 120 tỷ đồng. 3 công trình chưa triển khai thực hiện, gồm: Cầu vượt lũ Ly Tôn, xã Tà Long; kè chống sạt lở khẩn cấp bờ sông Thạch Hãn đoạn quan bến thả hoa Như Lệ; kè chống sạt lở khẩn cấp bờ sông Thạch Hãn đoạn qua hạ lưu bến thả hoa Như Lệ, xã Hải Lệ, thị xã Quảng Trị. 3 dự án có tổng mức đầu tư trên 40,7 tỷ đồng, tuy nhiên chỉ mới giải ngân được gần 10,7 tỷ đồng, hơn 30 tỷ đồng còn lại phải nộp trả về NSTW.

Trước những vấn đề tồn tại các công trình trên, tại Thông báo số 891/TB-VP kết luận của lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Trị, yêu cầu: Đối với các công trình đầu tư từ nguồn vốn khắc phục hậu quả thiên tai năm 2020 theo Quyết định số 1913/QĐ-TTg, Quyết định số 118/QĐ-TTg, các chủ đầu tư nói trên báo cáo đầy đủ các yếu tố khách quan, chủ quan dẫn đến tiến độ thực hiện dự án bị chậm tiến độ so với yêu cầu, bị thu hồi vốn về NSTW.

Đồng thời, giao Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các đơn vị có liên quan nghiên cứu đề xuất của các chủ đầu tư và các căn cứ pháp lý có liên quan để tham mưu cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết đúng quy định. Sở Tài chính hướng dẫn các chủ đầu tư hoàn thiện hồ sơ quyết toán theo quy định của pháp luật và phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu, tham mưu UBND tỉnh bố trí từ nguồn vượt thu ngân sách hằng năm để thanh toán khối lượng hoàn thành theo đúng quy định.

Công trình sửa chữa kênh chính hệ thống thủy lợi Bàu Nhum. Ảnh: Minh Tân

Đối với các công trình đầu tư từ nguồn vốn hỗ trợ khắc phục thiên tai năm 2022 theo Quyết định số 1661/QĐ-TTg, UBND tỉnh Quảng Trị giao Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh hoàn chỉnh hồ sơ cấp có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt đảm bảo đúng quy định để làm cơ sở thanh toán, quyết toán công trình trước ngày 30/9/2024.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh Quảng Trị yêu cầu các chủ đầu tư nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan dẫn đến việc chậm tiến độ thực hiện dự án, bị thu hồi vốn về NSTW cũng như đề xuất phương án xử lý vi phạm.

Có thể thấy, Quảng Trị là một tỉnh còn gặp nhiều khó khăn, thế nhưng, với những lý do khách quan và chủ quan, nhiều công trình đã không kịp triển khai theo tiến độ dẫn đến nguồn vốn bị thu hồi. Điều đó dẫn đến nhiều công trình, dự án dang dở, không phát huy được hiệu quả đầu tư. Trong khi đó, ngân sách địa phương khó có thể bố trí thực hiện nhằm hoàn thành các công trình dang dở này. Chưa kể, nhiều công trình không kịp hoàn thiện khiến gia tăng nguy cơ ảnh hưởng đến an toàn công trình, an toàn tính mạng, tài sản người dân khi mùa mưa bão đang cận kề.