Sau loạt bài phản ánh của Báo Thanh tra về hệ lụy từ việc thiếu hụt tài nguyên đất, cát ở Thanh Hóa, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thanh Hóa ra văn bản tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về đất đai, vật liệu xây dựng cho doanh nghiệp. Ảnh: Văn Thanh

Tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp chưa được thuê đất

Nội dung văn bản cho biết, thời gian qua UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo liên quan đến công tác quản lý khai thác, chế biến tài nguyên khoáng sản. Tuy nhiên, công tác quản lý, giám sát, kiểm soát về giá vật liệu xây dựng, kiểm soát về sản lượng khai thác thực tế so với kê khai thuế còn nhiều bất cập.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 194/CĐ-TTg ngày 1/4/2023 về việc tập trung tháo gỡ vướng mắc về đất đai, vật liệu xây dựng để triển khai thực hiện các dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc và bất động sản và Công văn số 2547/VPCP-CN ngày 14/4/2023 về công tác quản lý, cấp phép, thăm dò, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường giai đoạn 2019-2021 trên phạm vi cả nước. Đồng thời, để khắc phục các tồn tại, kịp thời phát hiện, xử lý đối với các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực khoáng sản, thuế, góp phần chống thất thu ngân sách Nhà nước và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà thầu thi công, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, công trình trọng điểm trên địa bàn tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường chủ động phối hợp với Sở Xây dựng rà soát nhu cầu vật liệu xây dựng để tham mưu và thực hiện các thủ tục đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với các mỏ đủ điều kiện, bảo đảm công khai, minh bạch, đúng quy định của pháp luật, mang lại nguồn thu cao nhất cho ngân sách Nhà nước.

Rà soát, tham mưu cho UBND tỉnh xem xét, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc đối với các doanh nghiệp được cấp phép khai thác nhưng chưa được cho thuê đất. Phối hợp với chủ đầu tư các dự án thực hiện việc rà soát, nâng công suất các mỏ đá, mỏ đất đã cấp phép, đang khai thác trên địa bàn, đáp ứng nhu cầu và tiến độ thi công. Kịp thời tham mưu giải quyết các khó khăn vướng mắc còn tồn tại liên quan đến việc giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất để các chủ đầu tư thực hiện các dự án khai thác khoáng sản phục vụ dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam.

Theo đó, Sở Xây dựng tổ chức công khai các mỏ vật liệu xây dựng thông thường được quy hoạch (đã được cập nhật vào quy hoạch tỉnh) trên cổng thông tin điện tử của Sở Xây dựng và cung cấp danh sách các mỏ (thể hiện vị trí, tọa độ) được quy hoạch cho Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh để làm cơ sở rà soát, xây dựng, trình UBND tỉnh phê duyệt kế hoạch đấu giá quyền khai thác các mỏ và cập nhật vào điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất các huyện thời kỳ 2021-2030, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện năm 2023.

Tổ chức khảo sát, điều tra thông tin giá vật liệu xây dựng, tổng hợp báo cáo kết quả khảo sát giá vật liệu xây dựng trên địa bàn đối với các loại vật liệu xây dựng phổ biến và chủ yếu có trên địa bàn theo định kỳ hằng tháng, quý. Tăng cường nghiên cứu giải pháp công nghệ để sử dụng vật liệu sẵn có đáp ứng yêu cầu làm vật liệu để cung cấp cho dự án đường cao tốc. Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan làm việc với các nhà cung ứng vật liệu, chủ mỏ để có cam kết việc cung ứng vật liệu theo giá đã công bố, niêm yết; xử lý theo quy định của pháp luật đối với các trường hợp cố tình vi phạm.

Đối với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Ban Quản lý Khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương liên quan, ngay khi nhận được đề nghị và hồ sơ theo quy định, khẩn trương xem xét, tham mưu việc chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường phục vụ dự án đường cao tốc, báo cáo UBND tỉnh theo quy định.

Kiểm tra để tránh các doanh nghiệp “liên kết” nâng giá

Bên cạnh đó, Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các ngành, đơn vị liên quan tổ chức kiểm tra yếu tố hình thành giá đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc tổ chức, cá nhân trên địa bàn có biến động giá lớn để tránh trường hợp các doanh nghiệp liên kết để nâng giá, ảnh hưởng đến việc xây dựng công trình. Chủ trì, phối hợp với các ngành, đơn vị liên quan, khẩn trương xây dựng quy chế cung cấp thông tin, quản lý, vận hành trang thông tin điện tử về niêm yết công khai giá vật liệu xây dựng hàng ngày (đất, đá, cát) trên địa bàn tỉnh theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh tại Thông báo số 43/TB-UBND ngày 13/4/2023.

Đối với Sở Công Thương, tổ chức thẩm định cấp giấy phép, kế hoạch sử dụng vật liệu nổ công nghiệp theo thẩm quyền cho các đơn vị có nhu cầu sử dụng vật liệu nổ công nghiệp để khai thác, chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh theo đúng công suất được cấp phép khai thác. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng vật liệu nổ đối với các đơn vị khai thác, chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh.

Ngoài ra, nội dung văn bản cũng yêu cầu Sở Giao thông Vận tải siết chặt công tác kiểm định các phương tiện giao thông cơ giới, đặc biệt là các phương tiện vận tải chủ yếu sử dụng để vận chuyển vật liệu xây dựng, xử lý nghiêm các trường hợp cơi nới thành thùng. Chủ động phối hợp với các chủ đầu tư dự án đường cao tốc qua địa bàn tỉnh để nắm bắt thông tin về tình hình thi công, sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường cung cấp cho dự án đường cao tốc.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương có liên quan, ưu tiên thẩm định nội dung trình phê duyệt chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng đối với các dự án khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường phục vụ dự án đường cao tốc Bắc - Nam theo quy định. Thực hiện nghiêm việc chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên sang mục đích khác theo quy định tại Khoản 5 Chỉ thị số 13-CT/TW ngày 12/1/2017 của Ban Bí thư, Khoản 2 Điều 14 Luật Lâm nghiệp năm 2017. Hạn chế tối đa việc điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất từ đất thuộc đối tượng tài sản công đang giao cho các ban quản lý rừng đã quy hoạch sử dụng ổn định trong phương án quản lý rừng bền vững sang các loại đất khác để chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án.

Các đơn vị khác như Cục Thuế tỉnh tiếp tục triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp quản lý thuế, thu hồi nợ thuế, chống thất thu ngân sách trong lĩnh vực khai thác khoáng sản. Cục Quản lý thị trường chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức kiểm tra việc chấp hành niêm yết giá của các tổ chức, cá nhân có hoạt động khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng (tại mỏ và trên website do Sở Tài chính quản lý). Kịp thời phát hiện và xử phạt các tổ chức, cá nhân không thực hiện niêm yết giá, không bán theo giá niêm yết, niêm yết giá không đúng quy định, các trường hợp lợi dụng để tích trữ, đầu cơ, nâng giá, gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước và nhân dân. Tăng cường công tác kiểm tra, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm về sử dụng khoáng sản không có nguồn gốc hợp pháp đối với khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường cung cấp cho dự án đường cao tốc.

Đối với UBND các huyện, thị xã, thành phố, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác khảo sát, điều hành giá; yêu cầu các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực khai thác, kinh doanh vật liệu xây dựng trên địa bàn niêm yết, công khai giá bán, cam kết bán đúng giá niêm yết và chịu trách nhiệm trước pháp luật khi bán không đúng giá niêm yết được quy định. Tuyên truyền vận động các hộ gia đình, cá nhân có đất thuộc dự án hiểu được tầm quan trọng của việc thực hiện các dự án khai thác khoáng sản phục vụ cho dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam, để các hộ gia đình, cá nhân chấp thuận việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho các chủ đầu tư dự án khai thác khoáng sản. Kiên quyết xử lý và công khai xử lý trách nhiệm đối với cán bộ, người đứng đầu cơ quan, tổ chức có hành vi bao che, tiếp tay để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn quản lý, qua đó nâng cao nhận thức, khuyến khích nhân dân trong công tác đấu tranh, tố giác tội phạm về khai thác trái phép tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh.

Chủ đầu tư dự án đường cao tốc, các ban quản lý dự án 2, 6, Thăng Long thuộc Bộ Giao thông Vận tải, chỉ đạo nhà thầu thi công dự án đường cao tốc khảo sát, đề xuất các mỏ trong quy hoạch khoáng sản của tỉnh đã được phê duyệt và có trữ lượng, chất lượng, khoảng cách phù hợp với dự án, báo cáo UBND tỉnh Thanh Hóa xem xét, đưa vào khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản để thực hiện cấp phép khai thác đảm bảo theo quy định.