Trưởng Ban Tiếp dân TƯ Nguyễn Hồng Điệp phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: TH

Tham dự có Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đoàn Văn Tuấn cùng đại diện lãnh đạo huyện Đại Từ, xã Hà Thượng, Sở Tài nguyên và Môi trường, lãnh đạo Công ty và các hộ dân liên quan.

Dự án Khai thác và chế biến khoáng sản Núi Pháo là dự án lớn, liên năm, được triển khai thực hiện trên địa bàn huyện Đại Từ từ năm 2005. Với nguồn lực tài chính mạnh, công nghệ hiện đại, Dự án Núi Pháo hứa hẹn sẽ trở thành hình mẫu về bảo vệ môi trường, phát triển bền vững về kinh tế - xã hội, chia sẻ lợi ích giữa nhà đầu tư và phát triển cộng đồng.

Tuy nhiên, đến năm 2013, khi dự án đi vào hoạt động, thì một số hộ dân các xóm 3, xóm 4, xóm  6 xã Hà Thượng đã phản ánh việc khai thác khoáng sản của Công ty Núi Pháo gây ô nhiễm môi trường nước, không khí, tiếng ồn… ảnh hưởng đến sức khỏe, đời sống của người dân và các hộ dân đề nghị cấp có thẩm quyền di dời toàn bộ các hộ dân ra khỏi khu vực ô nhiễm và giải quyết các kiến nghị của người dân.

Toàn cảnh cuộc họp. Ảnh: TH

Tại cuộc họp bà Nguyễn Thị Thường, trưởng xóm 4 cho biết, từ ngày nhà máy nghiền quặng đi vào hoạt động đã gây nên bầu không khí bị ô nhiễm nặng nề và ảnh hưởng tới sức khỏe, đặc biệt là người già và trẻ nhỏ. Mặc dù hầu như nhà nào cũng phải che bạt ngoài cửa nhằm “bảo vệ” tránh bụi bay vào nhà nhưng cũng không xuể. Nhiều gia đình có trẻ nhỏ đã phải nhập viện vì nhiễm một số bệnh liên quan đến đường hô hấp.

Không những thế, tiếng ù ù như xay lúa suốt ngày đêm từ công trường phát ra cũng khiến những cụ già mất ngủ triền miên kết quả là dẫn tới tình trạng tăng huyết áp phải nằm viện điều trị.

Nguy hiểm hơn nước thải từ nhà máy thoát ra con suối Khe Vối đang gây nên tình trạng ô nhiễm nguồn nước. Nước ô nhiễm còn xâm nhập vào cánh đồng khiến hàng chục ha lúa và hoa màu không có nước phục vụ cho sản xuất.

Bà Thường cũng cho biết, các hộ dân cũng mong muốn Đoàn xuống thực địa tại cơ sở để chia sẻ với bà con, xem bà con hiện tại sinh sống như thế nào, xem người dân họ kêu có chính đáng không đảm bảo sức khẻ, đời sống nhân dân.

Ông Nguyễn Văn Hồng, Chủ tịch UBND xã Hà Thượng cho biết, năm 2012, UBND tỉnh đã có chủ trương cho Núi Pháo bồi thường, hỗ trợ di chuyển nhân dân xóm 3, 4 ra khỏi khu vực gần nhà máy. Đến tháng 8/2014, UBND tỉnh chủ trương thu hồi đất của các hộ bị ảnh hưởng môi trường. Tuy nhiên, quá trình triển khai rất chậm, đến nay khu tái định cư chưa hoàn thành, công tác bổ sung kế hoạch thu hồi đất chậm.

Ông Hồng cũng cho biết, vấn đề môi trường tại đây đã tác động trực tiếp đến nhân dân gần khu vực; quy trình xử lý chất thải của Công ty Núi Pháo chỉ mới xử lý ở quy tình lắng đọng qua các hồ chứa, sau đó thải ra môi trường… cũng do ảnh hưởng khai thác của Công ty mà diện tích canh tác của nhân dân bị bỏ hoang, việc xây dựng hồ đập chứa chất thải của nhà máy mất đi nguồn nước tưới tiêu; quá trình xây dựng hồ chứa chất thải công ty đã đắp đập cao như núi trong khi 1 số hộ dân ở thấp sắt khu vực hồ chắn chất thải, có nhiều tiềm ẩn mất an toàn về hồ chứa trong mùa mưa lũ.

Xã cũng đề nghị, khẩn trương di dời toàn bộ nhân dân xóm 3, 4 ra khỏi khu vực bị ảnh hưởng của nhà máy theo tinh thần chỉ đạo của UBND tỉnh tại công văn 2007; đề nghị Công ty tiếp tục chi trả đầy đủ kịp thời tiền bị ảnh hưởng môi trường cho dân.

Ông Đoàn Văn Tuấn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: TH

Ông Đoàn Văn Tuấn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết, về việc này từ năm 2004, UBND tỉnh đã có nhiều cuộc họp và nhiều văn bản. Mới đây nhất là trong có 3 văn bản đề nghị Bộ TN&MT đánh giá vùng ảnh hưởng môi trường để có cơ sở để thực hiện các bước tiếp theo. UBND tỉnh cũng đã cương quyết chỉ đạo triển khai ngay vùng ảnh hưởng, cụ thể là 41/288 hộ dân thực hiện di chuyển ngay tại khu A1, B1, số còn lại theo lộ trình. Hiện tại còn 6 hộ dân đang ở trong khuôn viên sản xuất của Công ty, không chịu nhận tiền bồi thường và di dời.

Phát biểu tại cuộc họp, Trưởng Ban Tiếp dân TƯ Nguyễn Hồng Điệp chia sẻ với những bức xúc của các hộ dân, cũng như ghi nhận những kết quả giải quyết của địa phương. “Tuy nhiên, cũng cần phải nhìn nhận rằng, vấn đề môi trường là vấn đề sống còn, khó đánh giá hết tác động của nó, ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe đến bà con. Nên chính quyền địa phương, Công ty phải chia sẻ với các hộ dân.” Trưởng Ban Tiếp dân TƯ nhấn mạnh.

Trưởng Ban Tiếp dân TƯ đề nghị, các cấp chính quyền cần phải đánh giá lại tác động môi trường; UBND tỉnh cùng Công ty chỉ đạo quyết liệt giải quyết quyết liệt việc thu hồi đất, bối thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ và có trách nhiệm xã hội với 41 hộ dân tại khu vực A1; B1; sớm rà soát lại hồ sơ, phương án bồi thời, xử lý, di dời 6 hộ dân còn lại ra khỏi khu vực sản xuất của Công ty; đồng thời, tuyên truyền vận động người dân, hạn chế mức thấp nhất không để xẩy ra sự xô xát, mất an ninh trật tự ảnh hưởng đến sản xuất của Công ty.

Sau cuộc họp, Đoàn Công tác của Thanh tra Chính phủ đã đi thực tế tại địa bàn khu vực người dân bị ảnh hưởng.

Sau đây là những hình ảnh mà PV ghi lại được xung quanh khu vực Công ty.

Nhiều diện tích hoa màu không được tưới tiêu do ô nhiễm nguồn nước. Ảnh: TH

Nước thải từ nhà máy nghiền khoáng sản làm nước đổi màu. Ảnh:TH

6 hộ dân chưa di dời ra khỏi khu vực nhà máy. Ảnh: TH

Hồ xử lý nước thải có nguy cơ mất an toàn vào mùa mưa lũ. Ảnh: THThái Hải