Chánh Thanh tra Bộ Công thương Lê Việt Long chia sẻ về đề tài nghiên cứu về công tác lập kế hoạch thanh tra nhằm xử lý chồng chéo trong hoạt động thanh tra ngành Công thương. Ảnh: Phương Hiếu

Việc trùng lắp, chồng chéo trong hoạt động thanh tra ngành Công thương do một số nguyên nhân khách quan và chủ quan đã tác động đến hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, cá nhân là đối tượng thanh tra; qua đó làm giảm hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước.

Để hạn chế tình trạng trên, Thanh tra Bộ đã và đang triển khai nghiên cứu đề tài về công tác lập kế hoạch thanh tra nhằm xử lý chồng chéo trong hoạt động thanh tra ngành Công thương. Đồng thời, tổ chức nhiều hội nghị lấy ý kiến phân tích, đánh giá thực trạng áp dụng quy định pháp luật trong công tác lập kế hoạch thanh tra nhằm xử lý chồng chéo. Qua đó, đưa ra các đề xuất được giải pháp, kiến nghị cụ thể nhằm hoàn thiện công tác lập kế hoạch.

Các ý kiến đã nêu rõ những thực tiễn, phân tích, đánh giá thực trạng quy định pháp luật thanh tra nói chung, quy định pháp luật chuyên ngành nói riêng góp phần giải quyết những bất cập của pháp luật, đặc biệt là những quy định liên quan đến nguyên tắc, thẩm quyền, phạm vi, nội dung, phương thức, trình tự thủ tục, cơ chế phối hợp trong công tác lập kế hoạch thanh tra nhằm xử lý chồng chéo hoạt động thanh tra ngành Công thương.

Nhiều ý kiến cho rằng, đến nay chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu về phương diện lý luận, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến phạm vi, đối tượng, nội dung, tiêu chí cụ thể, phương thức, trình tự, thủ tục, cơ chế phối hợp, các yếu tố tác động trong và ngoài đối với công tác lập kế hoạch thanh tra nhằm xử lý chồng chéo trong hoạt động thanh tra ngành Công thương.

Bên cạnh đó, với đặc thù là Bộ quản lý Nhà nước đa ngành, đa lĩnh vực nên các quy định pháp luật thanh tra nói chung áp dụng đối với ngành Công thương không bao quát được hết những tình huống phát sinh từ yêu cầu thực tiễn. Điều này thể hiện thực trạng pháp luật thanh tra còn thiếu hoặc chưa đầy đủ những quy định liên quan đến tiêu chí pháp lý - khoa học cụ thể trong lập kế hoạch thanh tra, cơ chế, biện pháp phối hợp xây dựng kế hoạch giữa các cơ quan có thẩm quyền thanh tra; hệ thống theo dõi và tiêu chí đánh giá chất lượng kế hoạch thanh tra.

Mặt khác, Luật Thanh tra 2010 quy định nguyên tắc của hoạt động thanh tra đó là “không trùng lặp về phạm vi, đối tượng, nội dung, thời gian thanh tra giữa các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra; không làm cản trở hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, cá nhân là đối tượng thanh tra”.

Các văn bản hướng dẫn Luật Thanh tra chưa quy định đầy đủ hoặc xác lập một cơ chế phối hợp chặt chẽ và toàn diện nhằm tránh chồng chéo, cũng như xử lý tình huống trùng lặp trong hoạt động thanh tra trong khi hệ thống quản lý hành chính Nhà nước hiện nay cho thấy mỗi cơ quan hành chính Nhà nước đều có thẩm quyền thanh tra đối với từng lĩnh vực quản lý Nhà nước của họ.

Hiện nay, nhiều sở công thương phê duyệt kế hoạch thanh tra không đúng quy định, một số sở phê duyệt kế hoạch thanh tra vào quý I của năm thực hiện. Thêm vào đó, việc xử lý chồng chéo, trùng lắp về phạm vi, đối tượng, nội dung, thời gian thanh tra trong hoạt động thanh tra giữa Thanh tra Bộ, sở, ngành, địa phương còn lúng túng. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả công tác xử lý chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra ngành Công thương.

Vấn đề xử lý chồng chéo trong hoạt động thanh tra nhìn chung đã được khá nhiều công trình nghiên cứu trong nước đề cập đến. Tuy nhiên, các công trình này chưa cung cấp được một bức tranh tổng thể về lý luận, thực trạng, giải pháp toàn diện đối với công tác lập kế hoạch thanh tra nhằm xử lý chồng chéo trong hoạt động thanh tra ngành Công thương trong hoạt động thanh tra, kiểm tra chuyên ngành (giữa thanh tra, kiểm tra của lực lượng quản lý thị trường với thanh tra sở công thương và cơ quan thanh tra, kiểm tra chuyên ngành tại địa phương); trong chương trình thanh tra phối hợp với Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Chính phủ, Thanh tra Bộ Tài chính.

Do vậy, đây là một vấn đề mới, là nhiệm vụ quan trọng đặt ra đòi hỏi phải được nghiên cứu một cách đầy đủ và toàn diện cả về phương diện lý luận và thực tiễn, góp phần bảo đảm chương trình, kế hoạch thanh tra ngành Công thương phù hợp hơn, hạn chế được sự chồng chéo, bất cập. Việc nghiên cứu giải pháp hoàn thiện công tác lập kế hoạch thanh tra nhằm xử lý chồng chéo trong hoạt động thanh tra ngành Công Thương một cách toàn diện là cấp thiết.

“Hy vọng với đề tài nghiên cứu này của Thanh tra Bộ Công thương sẽ cung cấp luận cứ khoa học để triển khai thực hiện các quy định của Luật Thanh tra được sửa đổi toàn diện trong thời gian tới đây. Đây sẽ là nguồn thông tin, tài liệu tham khảo có giá trị cho các cơ quan có thẩm quyền thanh tra ngành Công thương, viện nghiên cứu, các trường đại học trong việc nghiên cứu, tư vấn hoàn thiện pháp luật thanh tra nói chung và quy định về công tác lập kế hoạch thanh tra, xử lý chồng chéo, trùng lặp hoạt động thanh tra nói riêng”, ông Long chia sẻ.