Một buổi công bố quyết định thanh tra của Thanh tra TP Cần Thơ. Ảnh: thanhtratp.cantho.gov.vn

Về công tác thanh tra, theo UBND TP Cần Thơ, với quy định hoạt động giám sát đoàn thanh tra hiện nay tại Thông tư số 06/2021/TT-TTCP ngày 1/10/2021 của Thanh tra Chính phủ quy định về tổ chức, hoạt động của đoàn thanh tra và trình tự, thủ tục tiến hành một cuộc thanh tra (trước đây Thông tư số 05/2015/TT-TTCP ngày 10/9/2015 của Thanh tra Chính phủ quy định về giám sát hoạt động của đoàn thanh tra) thì việc thực hiện giám sát gặp khó khăn, nhất là ở thanh tra huyện do số lượng biên chế có hạn, trong khi cùng thời điểm phải tổ chức nhiều đoàn thanh tra nên không đủ người làm nhiệm vụ giám sát.

Do đó, việc giám sát chủ yếu thực hiện qua báo cáo của đoàn thanh tra nên khó đảm bảo tính khách quan, chính xác.

Việc theo dõi, kiểm tra thực hiện kết luận thanh tra tồn tại nhiều hạn chế, bất cập; hiệu quả thu hồi tiền, tài sản của Nhà nước bị chiếm đoạt, sử dụng sai mục đích còn thấp do thiếu các quy định xác định trách nhiệm của các cơ quan trong thực hiện kết luận thanh tra.

Bên cạnh đó, việc theo dõi, kiểm tra thực hiện kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc do thiếu các chế tài xử lý đối tượng có hành vi cản trở, chống đối, không thực hiện, thực hiện không kịp thời, đầy đủ kết luận, quyết định xử lý về thanh tra.

Về lĩnh vực giải quyết khiếu nại, theo UBND TP Cần Thơ, khoản 1 Điều 2 và khoản 1 Điều 11 Luật Khiếu nại năm 2011 quy định những trường hợp khiếu nại không được thụ lý giải quyết thì công dân chỉ có quyền khiếu nại một quyết định hành chính mang tính cá biệt mà không có quyền khiếu nại quyết định mang tính quy phạm của cơ quan Nhà nước, đây là một hạn chế đối với quyền khiếu nại của công dân, thực tế nhiều văn bản quy phạm pháp luật (nhất là trong lĩnh vực đất đai) của các cơ quan có thẩm quyền chính là cơ sở dẫn đến những bức xúc trong nhân dân, gây ra khiếu nại kéo dài, vượt cấp.

Báo cáo của UBND TP Cần Thơ. Ảnh: Thu Huyền

Luật Khiếu nại năm 2011 quy định cơ quan hành chính cấp trên tiếp tục giải quuyết các khiếu nại mà cơ quan hành chính cấp dưới đã giải quyết nếu công dân còn khiếu nại đã dẫn đến tình trạng việc giải quyết nhiều vụ việc còn thiếu khách quan, chưa hợp lý, hợp tình, thậm chí có biểu hiện thiên vị, bao che, dung túng cho cấp dưới khi có sai phạm, nhất là khi quyết định, hành vi hành chính bị khiếu nại liên quan đến trách nhiệm của cơ quan hành chính cấp trên.

Báo cáo số 357/BC-UBND của UBND TP Cần Thơ thể hiện: “Việc các cơ quan hành chính vừa ban hành quyết định quản lý, điều hành các lĩnh vực kinh tế - xã hội, vừa giải quyết các khiếu nại đối với các quyết định do mình ban hành là không phù hợp với mục đích, yêu cầu đổi mới công tác quản lý nhà nước trong giai đoạn hiện nay”.

UBND TP Cần Thơ đề nghị sửa đổi quy định của Luật Khiếu nại năm 2011 theo hướng bỏ quy định không phù hợp là cơ quan hành chính Nhà nước giải quyết các khiếu nại đối với các quyết định do mình ban hành, mà trao cho người dân được quyền khởi kiện đến tòa án nhân dân có thẩm quyền theo Luật Tố tụng hành chính năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2019, nhằm khắc phục tình trạng khiếu nại, khiếu kiện tràn lan, vượt cấp.

Về quyền của người khiếu nại, luật sư, trợ giúp viên pháp lý, theo UBND TP Cần Thơ, tại điểm d khoản 1 Điều 12 Luật Khiếu nại năm 2011, người khiếu nại có quyền “được biết, đọc, sao chụp, sao chép, tài liệu, chứng cứ do người giải quyết  khiếu nại thu thập để giải quyết khiếu nại, trừ thông tin, tài liệu thuộc bí mật Nhà nước”; điểm d khoản 1 Điều 16 Luật Khiếu nại năm 2011 cũng quy định Luật sư, trợ giúp việc  pháp lý có quyền “nghiên cứu hồ sơ vụ việc, sao chụp, sao chép, các tài liệu, chứng cứ có liên quan đến nội dung khiếu nại để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người khiếu nại, trừ thông tin, tài liệu thuộc bí mật Nhà nước”.

Trên thực tế có những vụ việc khiếu nại mà tài liệu, chứng cứ thu thập được từ nhiều cơ quan, đơn vị, địa phương, nhiều văn bản, thông tin, tài liệu thì việc cung cấp cho người khiếu nại, luật sư hoặc người trợ giúp viên pháp lý khi họ yêu cầu cần có thời gian và kinh phí nhưng chưa có quy định hướng dẫn.

UBND TP Cần Thơ cho rằng, Luật Khiếu nại năm 2011 chỉ quy định duy nhất trường hợp đình chỉ việc giải quyết khiếu nại khi người khiếu nại có đơn rút khiếu nại. Tuy nhiên, thực tế còn phát sinh các trường hợp khách quan khác cần tạm đình chỉ hoặc đình chỉ giải quyết khiếu nại như người khiếu nại là cá nhân đã chết mà quyền và nghĩa vụ của họ chưa được hoặc không được thừa kế; cơ quan, tổ chức cá nhân đã giải thể mà chưa có hoặc không có cơ quan tổ chức cá nhân kế thừa quyền và nghĩa vụ tham gia vụ việc khiếu nại;….

“Do đó, cần bổ sung thêm quy định về việc tạm đình chỉ giải quyết khiếu nại hoặc dừng giải quyết khiếu nại đối với những trường hợp nêu trên. Đồng thời, để đảm bảo tính hiệu lực, hiệu quả của công tác giải quyết khiếu nại, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho công dân, tổ chức, các quy định về trình tự, thủ tục thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật, các chế tài cụ thể để xem xét, xử lý hành vi không chấp hành các nghĩa vụ và trách nhiệm của các chủ thể tham gia khiếu nại, giải quyết khiếu nại hoặc thực hiện quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật cũng cần được điều chỉnh, bổ sung”, UBND TP Cần Thơ kiến nghị.