Quang cảnh hội nghị. Ảnh: PH

Theo Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học Nguyễn Thu Thuỷ, tất cả những đổi mới trong công tác tuyển sinh 9 năm qua đều hướng tới mục tiêu là công tác tuyển sinh ngày càng thuận lợi, minh bạch, công bằng, tạo cơ hội cao nhất cho người học; các cơ sở đào tạo vừa đảm bảo tinh thần tự chủ nhưng cũng nâng cao chất lượng.

Cũng theo bà Thủy, nếu như năm 2015, số thí sinh nhập học đại học chính quy là 400.163 thí sinh thì năm 2023, con số này là 546.686. Có 3 năm 2016, 2017, 2018 số thí sinh nhập học chính quy dưới 400 nghìn; có 3 năm 2021, 2022, 2023 trên 500 nghìn.

Về kết quả tuyển sinh trình độ đại học, cao đẳng ngành giáo dục mầm non năm 2023, bà Thủy cho biết, số thí sinh dự thi tốt nghiệp THPT là 1.022.063; tổng chỉ tiêu đại học, cao đẳng ngành giáo dục mầm non là 663.063; số thí sinh trúng tuyển đã nhập học là 546.686; tỉ lệ nhập học/chỉ tiêu là 82,45%; tỉ lệ nhập học/số dự thi tốt nghiệp THPT là 53,12%.

Nếu tính theo 6 vùng kinh tế, số thí sinh vùng Trung du và miền núi phía Bắc dự thi tốt nghiệp THPT tỉ lệ nhập học đại học, cao đẳng đạt 40,28%; vùng Đồng bằng sông Hồng đạt 64,44%; vùng Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung 52,65%; Tây Nguyên 48,56%; Đông Nam bộ 64,24%; Đồng bằng sông Cửu Long 52,45%.

Báo cáo tuyển sinh năm 2023 cũng thống kê Bình Dương là địa phương có tỉ lệ nhập học cao nhất đạt 80,61%, Sơn La có tỉ lệ nhập học đại học thấp nhất là 25,79%.

Tỉ lệ nhập học so với chỉ tiêu của ngành sư phạm là 89,14%. Trong đó, cao đẳng là 89,78%, đại học là 88,97%. Mặc dù tuyển sinh sư phạm đã có khởi sắc song vẫn còn nhiều địa phương không đặt hàng đào tạo, một số ngành khó tuyển.

Công tác tuyển sinh năm 2023 đảm bảo an toàn, minh bạch, đúng quy chế, tiếp tục cho thấy đột phá trong chuyển đổi số. Đối với thí sinh công tác tuyển sinh tạo sự công bằng, thuận tiện. Đối với cơ sở đào tạo là sự bình đẳng, minh bạch, giảm mạnh tỉ lệ ảo. Bộ GDĐT cũng đã có hệ thống dữ liệu cập nhật toàn vẹn, tin cậy, tăng cường hiệu quả quản lý Nhà nước.

Về thực trạng sử dụng quá nhiều phương thức xét tuyển, bà Thuỷ cho biết, thực trạng này gây nhiễu thông tin. Nhiều phương thức xét tuyển không có hoặc rất ít thí sinh đăng ký dẫn tới kém hiệu quả. Chưa đảm bảo công bằng giữa các phương thức xét tuyển. Nhiều cơ sở đào tạo chưa phân tích tương quan, đánh giá đối sánh kết quả học tập của sinh viên theo các phương thức.

Bộ GDĐT đã khuyến cáo các cơ sở đào tạo cần tăng cường truyền thông, hướng dẫn thí sinh. Cơ sở đào tạo cũng cần rà soát, đánh giá hiệu quả của phương thức xét tuyển sớm. Về phía Bộ GDĐT tiếp tục nâng cấp hệ thống đăng ký và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra.

Về công tác tuyển sinh năm 2024 bà Thủy cho biết cơ bản ổn định như những năm trước. Tuy nhiên, cần lưu ý tăng cường truyền thông và tăng cường hỗ trợ thí sinh; tiếp tục đẩy mạnh áp dụng công nghệ thông tin hỗ trợ công tác tuyển sinh, thực hiện đơn giản hoá việc đăng ký xét tuyển; tiếp tục hoàn thiện quy trình và rút ngắn thời gian tuyển đợt 1…

Tại hội nghị, các ý kiến tham gia đánh giá cao những đổi mới tuyển sinh trong 9 năm qua, những đổi mới từng bước này mang lại nhiều lợi ích, thuận lợi cho thí sinh, cơ sở đào tạo. Theo Phó Giám đốc Đại học Thái Nguyên Nguyễn Hữu Công, đổi mới tuyển sinh đã tạo sự cạnh tranh lành mạnh giữa các cơ sở đào tạo.

Các ý kiến đề nghị, năm 2024 tiếp tục giữ ổn định công tác tuyển sinh, tránh những đổi mới lớn để thí sinh, nhà trường hay như tiếp tục duy trì xét tuyển sớm nhưng không công bố kết quả sớm, rút ngắn thời gian lọc ảo và thời gian nộp lệ phí, sớm công bố chỉ tiêu tuyển sinh sư phạm, sớm công bố danh mục các ngành thí điểm…

Một số ý kiến chia sẻ băn khoăn khi các khối ngành khoa học cơ bản khó tuyển sinh, cần có chính sách vĩ mô điều chỉnh để thí sinh vào học những ngành cần thiết hơn cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Còn Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Nguyễn Văn Minh nêu quan điểm: Đến lúc “xốc” lại trong đào tạo các ngành khoa học cơ bản. Cần có giải pháp để khắc phục thiếu nhân lực khoa học cơ bản, bởi thiếu nguồn nhân lực này khó cho phát triển của đất nước.

Hiệu trưởng Nguyễn Văn Minh cũng nhắc lại những khó khăn khi triển khai Nghị định 116 trong đào tạo sư phạm và đề nghị cần có sự vào cuộc quyết liệt hơn, không chỉ Bộ GDĐT mà còn của các bộ, ngành, địa phương.

Thứ trưởng Bộ GDĐT Hoàng Minh Sơn phát biểu tại hội nghị. Ảnh: PH

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cho biết, nhìn lại 9 năm đổi mới từ 2015 đến nay, có thể thấy cách thức tuyển sinh ngày càng đi vào ổn định và ngày càng tốt hơn, cho thấy sự tăng trưởng bền vững.

“Muốn đánh giá tuyển sinh cần nhìn vào số lượng tuyển được, tỉ lệ tuyển được. Qua 9 năm đổi mới tuyển sinh, một số năm đầu số lượng đi xuống nhưng rõ ràng cả quá trình vừa qua cho thấy sự tăng trưởng bền vững. Cả hệ thống giáo dục đại học cố gắng cùng nâng cao chất lượng. Niềm tin của xã hội vào chất lượng giáo dục đại học, vào nhân lực trình độ cao nâng lên”, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn chia sẻ.

Theo ông Sơn, mỗi năm công tác tuyển sinh có điều chỉnh lớn và nhỏ nhưng đều theo hướng ngày càng thuận lợi cho thí sinh, cơ sở đào tạo, công tác quản lý nhà nước. Thí sinh ở bất cứ nơi đâu, chỗ nào cũng có thể tiến hành đăng ký xét tuyển. Rồi cả việc tuyển sinh ngày càng công khai và minh bạch. Mọi dữ liệu tuyển sinh, từ đề án, phương thức của nhà trường đều phải công khai, minh bạch với xã hội, người học qua các hệ thống, phần mềm…

Bên cạnh những ưu điểm, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cũng chỉ ra những hạn chế như dù ngày càng có nhiều cơ hội xét tuyển vào đại học nhưng thí sinh hiện nay cũng đối diện với những khó khăn trong việc chọn ngành, chọn trường, ghi nhớ các phương thức tuyển sinh, thời hạn đăng ký xét tuyển; mặc dù công khai, minh bạch tuyển sinh, song hiện tại chưa có minh chứng thuyết phục về sự công bằng giữa các phương thức tuyển sinh…

Từ hạn chế đó, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn lưu ý, năm 2024 công tác tuyển sinh tiếp tục duy trì ổn định, phát huy kết quả đạt được để làm đúng hơn, tốt hơn, hiệu quả hơn.

Đồng thời, giao Vụ Giáo dục Đại học hoàn thiện kế hoạch triển khai công tác tuyển sinh đại học, tuyển sinh cao đẳng ngành giáo dục mầm non năm 2024; các trường cũng đưa ra các kế hoạch tuyển sinh; các đơn vị liên quan hoàn thiện phần mềm, cơ sở dữ liệu tuyển sinh, nhất là kết quả từ các kỳ thi đánh giá năng lực, kết quả học tập THPT hoặc kết quả thi những năm trước.

Tăng cường công tác truyền thông, tư vấn để giúp các em chọn đúng ngành, nghề, phù hợp với năng lực và đáp ứng nhu cầu xã hội. Bên cạnh đó, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra công tác tuyển sinh để thực hiện đạt hiệu quả cao hơn.

Về định hướng tuyển sinh từ năm 2025, Thứ trưởng cho biết, cơ bản sẽ giữ ổn định những nguyên tắc chung, nếu có chỉ điều chỉnh về kỹ thuật. Những vấn đề còn tồn tại như quá đa đạng trong phương thức tuyển sinh, cung cấp thông tin cho thí sinh, công bằng trong tuyển sinh, bất cập xét tuyển sớm… cần được điều chỉnh.

Thứ trưởng yêu cầu các cơ sở đào tạo công bố phương án tuyển sinh năm 2025 trước thời điểm bắt đầu năm học mới 2024-2025.