(Thanh tra) - Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Phạm Ngọc Thưởng đề nghị thời gian tới cần tăng cường phân cấp, phát huy sáng tạo của địa phương trong khuôn khổ chung của Bộ; chuyển từ quản lý hành chính sang quản trị sáng tạo, từ tiền kiểm sang hậu kiểm; đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo trong kiểm định, giám sát.
Ngày 19/9, Bộ GD&ĐT tổ chức Hội nghị sơ kết công tác kiểm định chất lượng giáo dục và công nhận đạt chuẩn quốc gia trường mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông, cơ sở giáo dục thường xuyên, giai đoạn 2019-2025 và phương hướng, nhiệm vụ giai đoạn 2026-2030.
Báo cáo tại hội nghị cho thấy, trong những năm qua, công tác kiểm định chất lượng giáo dục và xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia đã được Bộ GD&ĐT cùng các địa phương quan tâm, chỉ đạo thực hiện đồng bộ, mang lại nhiều kết quả quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng và vị thế của ngành Giáo dục.
Tính đến ngày 31/5/2025, 98% cơ sở giáo dục đã thực hiện kiểm định; 69,7% được đánh giá ngoài, trong đó 47,6% đạt cấp độ 2, 16,2% đạt cấp độ 3. Có 65% trường đạt chuẩn.
Theo Bộ GD&ĐT, những kết quả này không chỉ khẳng định sự chuyển biến tích cực của các địa phương, cơ sở giáo dục mà còn góp phần hình thành văn hoá chất lượng, nâng cao trách nhiệm giải trình và cải tiến liên tục trong toàn ngành.
Báo cáo tại hội nghị cũng khẳng định thực tiễn giai đoạn 2019–2025 có sự chỉ đạo thống nhất của Bộ GD&ĐT và sự phối hợp chặt chẽ của các địa phương là nhân tố quyết định. Hệ thống văn bản cần được rà soát thường xuyên; công tác tập huấn, kiểm tra, giám sát phải đảm bảo tính đồng bộ. Việc phát huy vai trò giám sát của địa phương, ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông minh bạch là giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả.
Chia sẻ tại hội nghị, ông Tạ Thanh Vũ, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Cà Mau nhấn mạnh rằng, khâu hỗ trợ, giám sát và cải tiến chất lượng sau đánh giá là then chốt để nâng cao chất lượng cơ sở giáo dục.
Theo thống kê của Sở GD&ĐT Cà Mau, đến tháng 5/2025, 74,3% cơ sở giáo dục tại Cà Mau đạt chuẩn quốc gia – tỷ lệ khá cao, song công tác cải tiến sau đánh giá vẫn còn hạn chế, thiếu đồng bộ và toàn diện.
“Do vậy, Sở xác định kết quả đánh giá phải trở thành công cụ quản trị trường học, đồng thời đa dạng hóa phương thức giám sát”, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Cà Mau nhấn mạnh.
Tại hội nghị, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Cà Mau kiến nghị Bộ GD&ĐT ban hành khung hướng dẫn thống nhất, quy định quy trình, công cụ, mốc thời gian giám sát; đồng thời xây dựng phần mềm dùng chung và cơ sở dữ liệu quốc gia kết nối từ Bộ đến các sở và cơ sở giáo dục.
Về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Đức Sơn, Hiệu trưởng trường Đại học Sư phạm Hà Nội cho biết, để nâng cao hiệu quả công tác kiểm định chất lượng giáo dục trong thời gian tới, cần có cách tiếp cận toàn diện.
Theo Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, hệ thống bảo đảm chất lượng phải thấm sâu vào từng khâu của mọi hoạt động trong nhà trường. Việc rà soát, điều chỉnh các bộ tiêu chuẩn, tiêu chí phải gắn chặt với yêu cầu thực tiễn và mọi điều kiện vận hành, đồng thời cụ thể hóa mục tiêu giáo dục mà chúng ta đang đặt ra.
“Trong bối cảnh chuyển đổi số, công tác đánh giá và kiểm định chất lượng sẽ có nhiều đột phá. Toàn bộ hệ thống tiêu chuẩn, tiêu chí sẽ được số hóa, mỗi đơn vị có trách nhiệm tự khai báo, xây dựng báo cáo và tiến hành tự đánh giá, dần hình thành thói quen tự rà soát. Song song với đó, cần có các đơn vị giám sát, tư vấn, hỗ trợ quá trình đánh giá chất lượng, nhằm đảm bảo tính khách quan, đối sánh và hiệu quả trong triển khai”, Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội nêu ý kiến.
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng đánh giá, giai đoạn 2019–2025, công tác kiểm định và công nhận chuẩn quốc gia đã đạt nhiều kết quả, góp phần nâng cao chất lượng, công bằng giáo dục. Qua kiểm định, các cơ sở giáo dục tiếp cận mô hình quản lý theo định hướng chất lượng, nhận diện điểm mạnh, điểm yếu để xây dựng kế hoạch cải tiến.
Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cao hơn, Thứ trưởng cho rằng cần nhận thức đúng, sâu và toàn diện.
Theo đó, giáo dục phải gắn với chuẩn hóa, hiện đại hóa và chất lượng thật, theo đúng tinh thần Nghị quyết 29-NQ/TW và 71-NQ/TW.
Ông đặc biệt lưu ý nguyên tắc “5 thật”: Quản lý thật, dạy thật, học thật, thi thật, kết quả thật; tránh chạy theo thành tích, công nhận khi chưa đủ điều kiện gây “nợ chuẩn”.
Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT đề nghị cần tăng cường phân cấp, phát huy sáng tạo của địa phương trong khuôn khổ chung của Bộ; chuyển từ quản lý hành chính sang quản trị sáng tạo, từ tiền kiểm sang hậu kiểm; đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo trong kiểm định, giám sát.
Đồng thời bảo đảm công bằng giáo dục, ưu tiên vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Không hạ thấp chuẩn nhưng cần cơ chế đặc thù, giải pháp phù hợp để rút ngắn khoảng cách.
