Đại hội đại biểu Đảng bộ Thanh tra Chính phủ lần thứ nhất nhiệm kỳ 2025-2030 là đợt sinh hoạt chính trị đặc biệt quan trọng của toàn Đảng bộ. Đây là dịp để toàn thể Đảng bộ Thanh tra Chính phủ nhìn lại chặng đường của nhiệm kỳ vừa qua, hoạch định tầm nhìn mới, tạo đột phá để đồng hành cùng đất nước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Trao đổi với phóng viên Báo Thanh tra, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã có đánh giá về những thành tựu nổi bật của Đảng bộ Thanh tra Chính phủ trong nhiệm kỳ 2020-2025, cũng như gửi gắm những nhiệm vụ trọng tâm trong nhiệm kỳ mới.

 “Có thể nói, nhiệm kỳ vừa qua, Thanh tra Chính phủ đã có những đóng góp rất lớn cho công cuộc xây dựng và phát triển của đất nước”, Phó Thủ tướng Thường trực khái quát.

+ Xin Phó Thủ tướng Thường trực đánh giá cụ thể hơn về những thành tựu nổi bật của Đảng bộ Thanh tra Chính phủ trong nhiệm kỳ vừa qua?

Phó Thủ tướng Thường trực: Đầu tiên, Thanh tra Chính phủ đã đổi mới trong tổ chức công tác thanh tra. Chúng ta đã tập trung vào những lĩnh vực trọng điểm thường xảy ra sai phạm, như lĩnh vực đất đai, tài chính…; đồng thời quan tâm những lĩnh vực mới, dự án lớn. 

Qua thanh tra, không chỉ phát hiện sai phạm, lãng phí, tiêu cực, mà đã hướng đến tăng cường phòng ngừa, phát hiện những sơ hở của pháp luật để kiến nghị với Chính phủ, các cơ quan chức năng hoàn thiện hệ thống pháp luật. 

Đổi mới này đã góp phần quan trọng trong thiết lập và duy trì kỷ cương phép nước, cũng như đóng góp rất lớn cho tăng trưởng, thúc đẩy các dự án, công trình đang được triển khai rất mạnh mẽ.

Thành tựu nữa là chúng ta đã thực hiện tốt nhiệm vụ do Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực giao.

Cùng với các cơ quan khác như điều tra, truy tố, xét xử, kiểm tra, kiểm toán, lực lượng thanh tra đã thực hiện đúng phương châm của Ban Chỉ đạo Trung ương là “không có vùng cấm, không loại trừ một ai” trong xử lý tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Qua thanh tra đã phát hiện được rất nhiều các vụ việc lớn chuyển cơ quan điều tra, ví dụ như 2 dự án xây dựng Bệnh viện Việt Đức, Bạch Mai cơ sở 2. 

Trong nhiệm kỳ qua, Thanh tra Chính phủ đã chuyển sang cơ quan điều tra hơn 100 vụ việc. Kết quả điều tra, truy tố, xét xử khẳng định phát hiện của thanh tra là chính xác. 

Công tác tiếp dân, giải quyết các vụ việc khiếu kiện kéo dài, vượt cấp cũng là thành tựu đáng được ghi nhận của thanh tra. Đặc biệt, trong năm 2025, thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư, chúng ta đã tập trung giải quyết 226 vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, phức tạp, kéo dài. 

Những đổi mới trong công tác tiếp dân, tập trung giải quyết những vấn đề bức xúc của người dân đã làm tăng thêm uy tín, hiệu quả, chất lượng giải quyết công việc của đội ngũ thanh tra.

Thành tựu nữa phải kể đến là thanh tra đã tập trung hoàn thiện thể chế về công tác thanh tra. Hệ thống pháp luật liên quan đến quản lý kinh tế - xã hội với sự hỗ trợ phát hiện, tham mưu của thanh tra không ngừng được hoàn thiện theo hướng thông thoáng, kiến tạo nhưng phòng ngừa được sai phạm, khắc phục được lãng phí, tiêu cực.

+ Trong xu thế cuộc cách mạng sắp xếp tổ chức bộ máy, nhiệm kỳ qua, ngành Thanh tra đã có một bước ngoặt lịch sử về tổ chức bộ máy. Ông có thể chia sẻ thêm về điều này?

Phó Thủ tướng Thường trực: Thanh tra thực hiện sắp xếp hệ thống thanh tra của mình là một thành tựu rất đáng kể. Theo đó, chúng ta kết thúc hoạt động thanh tra của 12 bộ, thanh tra cấp huyện và sở, để tập trung cho Thanh tra Chính phủ, thanh tra cấp tỉnh. 

Với việc tập trung thế này, đầu mối của thanh tra tinh gọn nhưng tính chuyên nghiệp nâng lên, quản lý hệ thống hiệu quả hơn. Việc tập trung lực lượng thanh tra cho những nhiệm vụ trọng tâm cũng có điều kiện hơn. 

Theo đánh giá của các đồng chí thanh tra lão thành, việc sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra là điều nhiều thế hệ trước đã nghĩ đến nhưng chưa làm được. Bây giờ, cùng với xu thế chung của cả nước, chúng ta đã thực hiện cuộc đổi mới rất mạnh mẽ về tổ chức. 

Hy vọng với đổi mới mạnh mẽ này, hiệu lực, hiệu quả của công tác thanh tra thời gian tới sẽ mạnh mẽ hơn.

+ Cùng với đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy, Phó Thủ tướng Thường trực đánh giá như thế nào về công tác xây dựng Đảng của Đảng bộ Thanh tra Chính phủ, nhất là công tác cán bộ? 

Phó Thủ tướng Thường trực: Có thể nói, Thanh tra Chính phủ đã tăng cường xây dựng đội ngũ thanh tra viên ngày càng chuyên nghiệp, ngày càng có kỷ cương, kỷ luật.

Đảng bộ Thanh tra Chính phủ là một tập thể đoàn kết, tuân thủ sự lãnh đạo của Đảng, của Chính phủ, bám sát chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, vì vậy đã thực hiện tốt nhiệm vụ của mình.

Với những thành tựu nổi bật trong nhiệm kỳ qua, Đảng bộ Thanh tra Chính phủ đã đóng góp rất đáng kể cho việc hoàn thành nhiệm vụ của Đảng ủy Chính phủ, của toàn Đảng trong đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, cũng như trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

+ Bước sang nhiệm kỳ mới 2025-2030, nhiệm vụ của Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra dự báo sẽ càng nặng nề hơn, phức tạp hơn. Phó Thủ tướng Thường trực muốn gửi gắm điều gì với Đảng bộ Thanh tra Chính phủ?

Phó Thủ tướng Thường trực: Những định hướng lớn của nhiệm kỳ tới dự kiến trình Đại hội Đảng bộ Thanh tra Chính phủ, tôi đồng tình và thấy chương trình hành động, kế hoạch đề ra khá toàn diện, khả thi. Tôi muốn gửi gắm thêm 4 nội dung.

Đầu tiên, chúng ta phải xây dựng đội ngũ thanh tra rất chuyên nghiệp, bản lĩnh, tận tụy, công tâm, khách quan, đặc biệt phải liêm chính.

Đất nước phát triển, cơ quan thanh tra phải thanh tra bao quát tất cả lĩnh vực. Nếu kiến thức không toàn diện, không sâu thì thanh tra không thể phát hiện được những sai sót trong các lĩnh vực đòi hỏi chuyên môn sâu.

Công việc thanh tra phải đối mặt với nhiều lực cản, nhiều cám dỗ. Nếu cán bộ thanh tra không bản lĩnh thì không thể bảo vệ được quan điểm của mình. Cán bộ thanh ta mà “nhúng chàm” thì kết quả sẽ lệch lạc, không được như mong muốn. Cho nên, đội ngũ thanh tra phải rất trong sạch, rất công tâm, khách quan, liêm chính.

Đại hội Đảng là dịp để chúng ta nhìn lại việc xây dựng đội ngũ đảng viên của mình. Chỉ trên nền một đội ngũ đảng viên tốt, chúng ta mới có được đội ngũ thanh tra tốt.

Thứ hai là thanh tra phải hướng đến thực hiện mục tiêu làm sao cho đất nước cường thịnh, Nhân dân được ấm no, kinh tế phát triển. Theo đó, trong công tác thanh tra thì phòng ngừa phải là mục tiêu xuyên suốt, quan trọng. Bên cạnh đó là phát hiện, xử lý cương quyết các sai phạm. 

Công tác thanh tra không phải chỉ hướng đến xử được “ông nọ, ông kia”. Mục tiêu lớn của thanh tra là phải làm sao góp phần làm cho cơ thể lành mạnh, không bệnh tật, đội ngũ cán bộ không khuyết tật, không sai phạm.

Để làm được điều này, bên cạnh phát hiện vi phạm, cơ quan thanh tra phải lưu ý phát hiện những sơ hở, thiếu sót của hệ thống pháp luật, để kiến nghị với Quốc hội, Chính phủ hoàn thiện hệ thống pháp luật theo hướng kiến tạo và không để sai phạm xảy ra. 

Thanh tra cũng phải tập trung tháo gỡ những điểm nghẽn, những khó khăn của nền kinh tế. Vừa qua, Trung ương, Bộ Chính trị ra chủ trương tập trung tháo gỡ những khó khăn cho các dự án bị tồn đọng, kéo dài để giải phóng nguồn lực. Nếu chúng ta đưa vào nền kinh tế nguồn lực lớn này sẽ tạo ra “cú hích” lớn. 

Bên cạnh chỉ ra những sai phạm của quá trình thực hiện các dự án, thanh tra phải có quan điểm để thúc đẩy, đưa các dự án vào cuộc sống để phát triển kinh tế - xã hội. 

Thứ ba, trong xu thế xây dựng Chính phủ số, xã hội số, thanh tra cũng phải đẩy mạnh chuyển đổi số trong hệ thống. Điều này, làm cho chúng ta nâng cao được hiệu quả, quản lý điều hành nội bộ thanh tra, cũng như kiểm soát được hoạt động của đội ngũ thanh tra viên.

Trên cơ sở nền tảng số, chúng ta cũng phát hiện được các xu hướng sai phạm, các lĩnh vực thường xảy ra sai phạm để tập trung thanh tra có trọng tâm, trọng điểm, không tràn lan. 

Thứ tư tôi muốn chia sẻ là phải tiếp tục đổi mới công tác tiếp dân, tăng cường giải quyết những khiếu kiện của người dân. Vừa qua, thanh tra đã làm tốt công tác này, sắp tới phải làm tốt hơn nữa để giải quyết những vấn đề bức xúc của người dân.

Muốn vậy, cán bộ thanh tra phải rất tận tâm, làm việc rất chu đáo, phải đối thoại, lắng nghe ý kiến của người dân. Thái độ khi tiếp dân phải trên tinh thần vì dân, phục vụ dân, không được khó chịu hay vô cảm trước những phản ánh của người dân.

Người dân đến cơ quan thanh tra, đặc biệt là Thanh tra Chính phủ chỉ khi họ rất bức xúc. Cho nên, cán bộ thanh tra phải lắng nghe, chia sẻ với người dân và hết lòng giải quyết. Người dân không hiểu thì phải giải thích, còn người dân đúng, quyền lợi của người dân hợp pháp, chính đáng thì khó khăn mấy chúng ta cũng phải bảo vệ.

Cơ quan thanh tra làm tốt chương trình công tác của mình và những điều tôi gửi gắm chắc chắn niềm tin của người dân với thanh tra sẽ nâng lên, chất lượng công tác thanh tra sẽ có những bước tiến mới.

+ Xin trân trọng cảm ơn Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ!