Thủ tướng nhấn mạnh, xây dựng thể chế là nhiệm vụ trọng tâm của Chính phủ, từ Thủ tướng đến các Bộ trưởng, Vụ trưởng đều phải tập trung, làm tốt; không để những thiếu sót từ thể chế kìm hãm sự phát triển

Pháp luật còn ràng buộc, tính minh bạch hạn chế

Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5 diễn ra trong 2 ngày (1 - 2/6). Đáng chú ý, ngay phiên họp đầu tiên thay vì thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, các thành viên Chính phủ đã dành thời gian đánh giá chi tiết về kết quả công tác xây dựng thể chế.

Nhắc lại phải xây dựng một Chính phủ hành động, kiến tạo, liêm chính, phục vụ phát triển, phục vụ nhân dân, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, cần tập trung giải quyết các điểm nghẽn về thể chế, pháp luật.

“Một câu hỏi lớn đặt ra là vì sao chúng ta vẫn chưa phát triển mạnh? Một nguyên nhân rất quan trọng là vấn đề cải cách hành chính, bộ máy, thủ tục cho người dân và doanh nghiệp. Chúng ta chưa tạo môi trường tốt cho sự phát triển, cái chính là pháp luật còn ràng buộc, tính minh bạch hạn chế, rồi vấn đề đạo đức công vụ, trách nhiệm của người đứng đầu, bộ máy cán bộ công chức nơi này, nơi khác…”, Thủ tướng chỉ ra.

Do đó, theo Thủ tướng, “tại phiên họp này, muốn nhấn mạnh vai trò của thể chế, cần kiểm điểm xem Chính phủ còn nợ gì về thể chế, hướng khắc phục ra sao, còn vướng mắc gì cần tháo gỡ, đặc biệt là trong việc thi hành Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư. Đồng thời thảo luận thông qua các dự án luật, pháp lệnh cụ thể”.

Nợ đọng văn bản còn lớn

Báo cáo về vấn đề tình hình ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành các luật, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết, “rất đáng lo ngại”.

Tính đến ngày 31/5, theo thống kê, Chính phủ cần phải ban hành 51 văn bản hướng dẫn nhưng mới ban hành được 14 văn bản, còn 37 văn bản chưa được ban hành.

Trong đó, 11 văn bản đã xây dựng xong dự thảo và đang trong quy trình xử lý, số văn bản chưa trình là 26. Ngoài ra, còn 91 Thông tư và 13 Thông tư liên tịch chưa được ban hành.

Về các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Doanh nghiệp sửa đổi, Luật Đầu tư sửa đổi, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết, cần ban hành tổng cộng 49 Nghị định.

Đến ngày 31/5, đã trình Chính phủ 35 Nghị định, chưa trình 14 Nghị định, trong đó đã thẩm định 10 dự thảo Nghị định và chưa thẩm định 4 dự thảo.

Đáng lưu ý, theo ông Mai Tiễn Dũng, mặc dù Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã hướng dẫn nhưng nhiều bộ còn lúng túng trong phân biệt các điều kiện kinh doanh và quy trình, quy chuẩn kỹ thuật, nên chậm xác định rõ các điều kiện phải nâng cấp từ Thông tư lên Nghị định.

Đánh giá cao tinh thần thẳng thắn, đúng với định hướng xây dựng một Chính phủ kiến tạo, phục vụ, Thủ tướng nói, yêu cầu Bộ trưởng các bộ còn nợ đọng văn bản chưa trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đặc biệt là văn bản hướng dẫn thi hành Luật Doanh nghiệp sửa đổi, Luật Đầu tư sửa đổi, phải báo cáo giải trình nghiêm túc trước Chính phủ.

Không để những thiếu sót từ thể chế kìm hãm sự phát triển

Thủ tướng một lần nữa nhấn mạnh, xây dựng thể chế là nhiệm vụ trọng tâm của Chính phủ, từ Thủ tướng đến các Bộ trưởng, Vụ trưởng đều phải tập trung, làm tốt. Đây là nút thắt quan trọng mà Đảng và Nhà nước đã tập trung chỉ đạo thực hiện; không để những thiếu sót từ thể chế kìm hãm sự phát triển.

Phân tích nguyên nhân nợ đọng văn bản lớn, Thủ tướng chỉ rõ, là do người đứng đầu các bộ, ngành chưa quan tâm để trực tiếp chỉ đạo.

Nhưng, trong công tác xây dựng pháp luật, việc đảm bảo số lượng đi liền chất lượng là cần thiết nhưng không thể vì chất lượng mà diễn ra tình trạng nợ văn bản.

Chính vì vậy, phải bảo đảm tiến độ, đi liền với chất lượng, không để xảy ra tình trạng sai sót.Bộ Tư pháp cần có giải pháp rút ngắn thời gian thẩm định nhưng vẫn đảm bảo chất lượng công tác này; sớm hoàn thiện các dự thảo Nghị định; trình Thủ tướng Chính phủ ký ban hành trong tháng 6/2016.

Văn phòng Chính phủ, Bộ Tư pháp phải chủ trì cuộc làm việc liên ngành để thảo luận về nội dung này thay vì làm việc qua văn bản;  tiến hành kiểm tra trực tiếp đến tận các Bộ, cơ quan ngang bộ để giải quyết, tháo gỡ các vướng mắc.

Liên quan đến Nghị quyết 19 về cải thiện môi trường đầu tư và Nghị quyết 35 về phát triển doanh nghiệp, Thủ tướng yêu cầu, kiên quyết cắt giảm các điều kiện đầu tư kinh doanh và bãi bỏ giấy phép con không hợp lý. Các quy định về điều kiện kinh doanh phải rõ ràng, minh bạch, dễ thực hiện, đơn giản hóa khâu tiền kiểm, tăng cường hậu kiểm. Không dùng mệnh lệnh hành chính; thúc đẩy giao dịch qua môi trường mạng, thay vì giấy tờ, trực tiếp để tránh tiêu cực, tham nhũng.

Tại phiên họp này, Chính phủ sẽ đánh giá, thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội; nghe Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân trình bày kế hoạch phối hợp giữa Chính phủ và Mặt trận trong thời gian tới để chủ động hơn trong giám sát, phối hợp vận động nhân dân thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước.

Chính phủ còn nghe báo cáo về việc xử lý vướng mắc trong thanh toán vốn cho một số dự án đầu tư, báo cáo kết quả hoạt động của Ban Chỉ đạo điều hành giá năm 2015, các tháng đầu năm 2016 và phương hướng điều hành giá năm 2016; dự thảo Luật Thủy lợi, dự thảo Pháp lệnh Giống cây trồng, Đề án Lộ trình tự do hóa giao dịch vốn Việt Nam…

Thảo Nguyên