Nâng cao khả năng cạnh tranh của nông sản

Trả lời câu hỏi của đại biểu Trương Minh Hoàng (Cà Mau) về giải pháp nâng cao sức cạnh tranh cho nông sản hàng hóa chủ lực, góp phần tăng giá trị để người dân có thể làm giàu từ nông nghiệp, Bộ trưởng Cao Đức Phát khẳng định: Nâng cao khả năng cạnh tranh của nông sản là mục tiêu quan trọng của quá trình hiện đại hóa nông nghiệp. Các giải pháp đặt ra là tiếp tục điều chỉnh cơ cấu sản xuất, tập trung vào các mặt hàng là thế mạnh; tiếp sức cho nông dân bằng việc tăng cường nghiên cứu, chuyển giao khoa học kỹ thuật. Đồng thời, xây dựng cơ sở hạ tầng và dịch vụ đồng bộ; khuyến khích phát triển bảo quản chế biến bằng công nghệ hiện đại; tổ chức lại sản xuất, hình thành các chuỗi kết nối người sản xuất với thị trường. Liên quan đến việc xây dựng thương hiệu quốc gia, Bộ NN&PTNT đang nỗ lực chỉ đạo các viện nghiên cứu chọn, đưa ra những giống bảo đảm chất lượng cao, ổn định, phối hợp với các địa phương hướng dẫn, tổ chức nông dân sản xuất hàng loạt để doanh nghiệp có nguồn nguyên liệu chất lượng cao, ổn định.

Chưa thật yên tâm với các giải pháp trên, đại biểu Nguyễn Thái Học (Phú Yên) tiếp tục chất vấn: Vấn đề mấu chốt đặt ra là cứ đến mùa thu hoạch, người dân được mùa nhưng phải chịu thiệt do bị thương lái ép giá?

Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết, đang cùng các bộ, ngành thực hiện chỉ đạo của Chính phủ tìm giải pháp trước mắt và lâu dài. Trước hết là hướng dẫn nông dân tập trung sản xuất cây trồng, vật nuôi có thị trường với năng suất cao, giá thành giảm hơn, tốt hơn, rẻ hơn đối thủ cạnh tranh, bảo đảm sản phẩm làm ra không bị ế. Mặt khác, để người nông dân không bị ép giá, cách tốt nhất là tạo môi trường cạnh tranh, không để tổ chức hoặc nhóm đơn vị có ưu thế trên thị trường ép giá nông dân, khống chế giá thị trường. Mặt khác, khuyến khích nông dân hình thành các hợp tác xã, chuỗi sản xuất, trên cơ sở đó tạo vị thế mạnh hơn trên thị trường.

Đồng tình với đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang): Tạm trữ chỉ là giải pháp tình thế, chưa phải là biện pháp căn cơ, giải quyết mọi vấn đề của ngành lúa gạo, Bộ trưởng cho rằng, đã đến lúc cần có sự chuyển biến căn bản. Mặc dù có chủ trương giữ 3,8 triệu ha đất lúa nhưng cơ cấu cây trồng trên diện tích đó phải được điều chỉnh phù hợp, không nhất thiết phải trồng lúa mà có thể trồng cây khác có thị trường, đem lại thu nhập cao hơn. Những diện tích trồng lúa cần được quy hoạch, hướng dẫn, hỗ trợ nông dân sản xuất với những giống chất lượng cao hơn, quy trình tiến bộ, bảo đảm năng suất cao, giá thành thấp hơn. Đồng thời, tiếp tục hỗ trợ phát triển về công nghệ bảo quản, công nghệ chế biến, tăng cường năng lực thị trường để có thể bán sản phẩm vào thị trường thế giới với giá cao và ổn định hơn. Chỉ khi đó, người nông dân mới được hưởng lợi ích cao hơn từ nông nghiệp - Bộ trưởng nhấn mạnh.

Phát huy hơn nữa hiệu quả các chính sách hỗ trợ

Về các chính sách hỗ trợ tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn, theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, năm 2012 và những tháng đầu năm 2013, tín dụng cho nông dân, nông nghiệp, nông thôn đã liên tục tăng với tốc độ cao hơn mức tăng bình quân của nền kinh tế. Hệ thống NH cũng chỉ đạo có những gói tín dụng ưu tiên hỗ trợ tiêu thụ lúa gạo, cá tra, tôm và các sản phẩm chăn nuôi. Riêng về hỗ trợ phát triển mô hình cánh đồng mẫu lớn, Bộ đã trình Thủ tướng Chính phủ các chính sách khuyến khích doanh nghiệp tiêu thụ nông sản do nông dân làm ra từ mô hình cánh đồng này để giải quyết điểm mấu chốt khó khăn.

Tham gia giải trình thêm, Thống đốc NH Nhà nước Nguyễn Văn Bình cho biết: Trong giai đoạn đất nước gặp nhiều khó khăn, thực hiện chủ trương của Đảng, QH, Chính phủ, hệ thống NH đã ưu tiên nguồn vốn để nông nghiệp, nông thôn có bước phát triển ổn định, vững chắc. Từ năm 2008 đến nay, hàng năm, tín dụng cho nông nghiệp, nông thôn tăng trung bình khoảng 20%/năm. Riêng 5 năm vừa qua, đặc biệt là từ năm 2010, tín dụng trong nông nghiệp, nông thôn tăng nhanh chóng, gấp 2 lần. Đến ngày 31/12/2012, dư nợ tín dụng lĩnh vực này là 561.533 tỷ đồng.

Nêu một số gói tín dụng hiện nay đang áp dụng ưu tiên cho phát triển nông nghiệp, Thống đốc Nguyễn Văn Bình khẳng định ngành NH đã dành nguồn tín dụng lớn cho phát triển nông nghiệp và nông thôn và trên thực tế đã đạt một số kết quả; trên cơ sở những chương trình cụ thể đáp ứng đủ nguồn vốn cho phát triển nông nghiệp, nông thôn. Trong thời gian tới, NH Nhà nước, Bộ NN&PTNT, Bộ Công thương sẽ phối hợp chặt chẽ hơn nữa để chính sách hỗ trợ nông nghiệp, nông thôn và các chính sách đối với nông dân phát huy hiệu quả hơn nữa.

Phải xây dựng ngành Nông nghiệp hiện đại

Kết luận, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng cho rằng Bộ trưởng Cao Đức Phát đã trả lời cụ thể, thấu đáo, làm rõ thêm tình hình và nếu làm tốt các giải pháp đã đề ra, sẽ góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp, đời sống nông dân và phát triển nông thôn trong thời gian tới.

Nhấn mạnh vai trò, ý nghĩa chiến lược hết sức quan trọng của nông nghiệp, nông dân và nông thôn, Chủ tịch QH nêu rõ: “Từ nay đến 2015, phải tạo chuyển biến tích cực hơn nữa trên mặt trận này, thiết thực nâng cao đời sống người dân, giảm nghèo. Từ 2016 - 2020, xây dựng ngành Nông nghiệp hiện đại trong điều kiện của một đất nước đã cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Đây là đòi hỏi của đồng bào cử tri cả nước”.

Chủ tịch QH nhấn mạnh: Tới đây, ngành NN&PTNT cần làm tốt công tác quy hoạch; xây dựng các mô hình sản xuất phù hợp với thực tiễn, nắm bắt khoa học, kinh nghiệm quốc tế; công nghiệp hóa phương thức sản xuất, đưa khoa học công nghệ vào nông nghiệp. Đồng thời, ngành quan tâm giải quyết các vấn đề liên quan từ cây, con giống, sản xuất, dự trữ, lưu thông một cách tích cực, chủ động hơn; có quy trình quản lý sản xuất, kinh doanh và lưu thông, phân phối một cách chặt chẽ, nâng cao chất lượng, hiệu quả, tránh thiệt hại cho người sản xuất cũng như người tiêu dùng. Bên cạnh đó, phát huy những sản phẩm ưu thế, xây dựng thương hiệu; rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Mặt khác, Chủ tịch QH lưu ý, cần kiên quyết chống tình trạng phá rừng, lâm tặc, cháy rừng; tăng cường bảo vệ rừng và trồng rừng; quy hoạch thủy điện, có chính sách đặc thù cho người dân vùng thủy điện; hoàn thành quy hoạch phát triển đất nông, lâm trường, chính sách di dân, tái định cư. Cùng đó, sớm sơ kết, đánh giá để đẩy nhanh, mạnh chương trình xây dựng nông thôn mới, tập trung chăm lo, vận động phong trào, tập trung vào các tiêu chí quan trọng nhất để nông thôn, nông nghiệp ngày càng phát triển mạnh, bảo đảm đời sống của nông dân.

Thủy - Hòa