Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, việc ban hành Luật Cảnh sát cơ động là cần thiết để tạo cơ sở hành lang pháp lý chặt chẽ cho hoạt động của cảnh sát cơ động. Ảnh: Đ.X

Đề xuất thêm 2 quyền mới của cảnh sát cơ động

Tại phiên họp, Trung tướng Phạm Quốc Cương, Tư lệnh Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động nhấn mạnh thời điểm hiện nay, xây dựng và ban hành Luật Cảnh sát cơ động là rất cần thiết.

Dự thảo luật gồm 5 chương, 31 điều. Dự thảo Luật quy định cụ thể 7 quyền hạn của cảnh sát cơ động, trong đó bổ sung thêm 2 quyền hạn mới.

Đó là, được mang theo người vũ khí, công cụ hỗ trợ, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ vào cảng hàng không và lên tàu bay dân sự trong các trường hợp chống khủng bố, giải cứu con tin, trấn áp đối tượng có hành vi phạm tội nguy hiểm có sử dụng vũ khí; bảo vệ vận chuyển hàng đặc biệt, áp giải bị can, bị cáo phạm tội đặc biệt nghiêm trọng và sử dụng tàu bay riêng do cấp có thẩm quyền huy động để kịp thời cơ động giải quyết các vụ việc phức tạp về an ninh, trật tự.

Thứ hai là ngăn chặn, vô hiệu hóa phương tiện bay không người lái và các phương tiện khác trực tiếp tấn công, xâm phạm hoặc tin đe dọa tấn công, xâm phạm mục tiêu bảo vệ của cảnh sát cơ động.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Thiếu tướng Nguyễn Minh Đức, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh cho biết, cơ quan thẩm tra tán thành sự cần thiết ban hành dự luật này như tờ trình Chính phủ nêu.

Thiếu tướng Nguyễn Minh Đức, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh. Ảnh: Đ.X

Tờ trình của Chính phủ thể hiện đặc thù của cảnh sát cơ động là lực lượng vũ trang chiến đấu tập trung, sử dụng biện pháp vũ trang là chủ yếu; được trang bị vũ khí, phương tiện kỹ thuật đặc chủng, hiện đại; phương án tác chiến đặc biệt; thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn tác động trực tiếp đến quyền con người, quyền công dân; huấn luyện và thực thi nhiệm vụ trong điều kiện, hoàn cảnh khắc nghiệt, khó khăn, đòi hỏi cán bộ, chiến sĩ phải có trình độ, năng lực, bản lĩnh và kỹ năng cao.

Việc xây dựng luật này tạo hành lang pháp lý quan trọng cho cảnh sát cơ động thực hiện tốt nhiệm vụ theo yêu cầu của thực tiễn đặt ra, bảo đảm quyền, nghĩa vụ của cảnh sát cơ động, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

Cơ quan thẩm tra đề nghị Ban Soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, đánh giá kỹ những quy định mới của dự thảo luật so với pháp luật hiện hành để tránh chồng chéo trong hệ thống pháp luật và bảo đảm thuận lợi trong tổ chức thực hiện khi được ban hành.

Quy định cụ thể trường hợp được “ngăn chặn, vô hiệu hóa phương tiện bay không người lái”

Cho ý kiến về vị trí, chức năng của cảnh sát cơ động, đa số các đại biểu tán thành với dự thảo luật.

Tuy vậy, theo các đại biểu, cần làm sáng tỏ hơn tính đặc thù của cảnh sát cơ động sử dụng biện pháp vũ trang là chủ yếu, tính cơ động cao, tác chiến mau lẹ, được sử dụng vũ khí, phương tiện đặc biệt để giải quyết các sự việc trong tình huống cấp bách đang đe dọa nghiêm trọng đến an ninh, trật tự và tính mạng của người dân, tài sản củ Nhà nước, của công dân.

Đại biểu cũng đề nghị quy định cụ thể, chặt chẽ hơn các trường hợp được “ngăn chặn, vô hiệu hóa phương tiện bay không người lái”.

Toàn cảnh phiên họp của Ủy ban Quốc phòng và An ninh thẩm tra Dự án Luật Cảnh sát cơ động. Ảnh: quochoi.vn

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang nêu, Luật Công an nhân dân quy định lực lượng công an nhân dân có nhiệm vụ và quyền hạn áp dụng 7 biện pháp, trong đó có biện pháp vũ trang để bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội... Như vậy, sử dụng biện pháp vũ trang trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được quy định đối với tất cả các lực lượng trong công an nhân dân mà không chỉ có cảnh sát cơ động.

Vì vậy, theo ông Giang, sử dụng cụm từ “chuyên trách thực hiện biện pháp vũ trang” trong xác định vị trí, chức năng của cảnh sát cơ động là chưa chính xác và gây nhiều tranh luận không cần thiết.

Ông Giang lưu ý thêm, cảnh sát cơ động thực hiện biện pháp vũ trang (sử dụng sức mạnh thể chất và sức mạnh của vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ hiện đại, trong đó có cả động vật nghiệp vụ, tàu bay, tàu thủy...) để bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội là “đặc biệt”, chỉ gắn với lực lượng này mà các lực lượng khác trong công an nhân dân không có.

Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị quy định “cảnh sát cơ động là lực lượng vũ trang nhân dân, thuộc công an nhân dân Việt Nam, là lực lượng đặc biệt, nòng cốt thực hiện biện pháp vũ trang bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội”.

Kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, việc ban hành Luật Cảnh sát cơ động là cần thiết để tạo cơ sở hành lang pháp lý chặt chẽ cho hoạt động của cảnh sát cơ động.

Nhưng ông lưu ý, việc nâng Pháp lệnh Cảnh sát cơ động thành Luật Cảnh sát sơ động cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, phải bám vào quy định của Hiến pháp.

Để đảm bảo cho Dự án Luật đảm bảo chất lượng, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra lắng nghe, tiếp thu ý kiến của các đại biểu để tổng hợp lại trước khi trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 2 dự kiến khai mạc cuối thàng 10 này.

2 phương án tổ chức của cảnh sát cơ động

Về hệ thống tổ chức của cảnh sát cơ động, dự thảo luật nêu 2 phương án để xin ý kiến Quốc hội. Theo đó, phương án 1 quy định mang tính nguyên tắc gồm Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động và cảnh sát cơ động Ccông an tỉnh, TP trực thuộc Trung ương.

Phương án 2 là ngoài quy định về hệ thống tổ chức như phương án 1 còn quy định về cơ cấu với 6 lực lượng cụ thể (lực lượng đặc nhiệm; lực lượng tác chiến đặc biệt; lực lượng bảo vệ mục tiêu; lực lượng sử dụng tàu bay, tàu thủy; lực lượng huấn luyện, sử dụng động vật nghiệp vụ; lực lượng cảnh sát cơ động dự bị chiến đấu).

Cả hai phương án đều giao Bộ trưởng Bộ Công an quy định chi tiết về hệ thống tổ chức của cảnh sát cơ động.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang cho biết, Thường trực Ủy ban Pháp luật nhất trí với quy định của phương án 1 vì thống nhất với quy định của Luật Công an nhân dân. Đồng thời, tương tự với quy định về hệ thống tổ chức của một số lực lượng khác như lực lượng Ccảnh vệ, lực lượng cảnh sát biển, lực lượng bộ đội biên phòng.