(Thanh tra) - Cho rằng không ràng buộc chế tài cụ thể khi chậm, hủy chuyến bay thì quyền lợi của hành khách vẫn bị trôi lơ lửng, đại biểu Quốc hội đề nghị phải công khai lý do chậm, hủy chuyến, và nếu hoàn tiền vé phải trong 7 ngày làm việc kể từ khi nhận được yêu cầu hợp lệ.
Thảo luận ở hội trường về Dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam sửa đổi chiều 12/11, đại biểu Quốc hội tiếp tục quan tâm góp ý về trách nhiệm của hãng hàng không với khách hàng khi chậm chuyến bay (delay), hủy chuyến bay và trách nhiệm bồi thường.
Cần cấm khấu trừ bất kỳ khoản phí nào khi hoàn tiền do lỗi của hãng bay
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Tâm Hùng (đoàn TP HCM) nêu, Điều 53 dự thảo luật đã quy định trách nhiệm thông báo, chăm sóc hành khách; thu xếp hành trình hoặc hoàn tiền và bồi thường ứng trước khi chậm kéo dài, hủy, từ chối do lỗi hãng.
Song, theo đại biểu, khái niệm “chậm kéo dài” và “bồi thường ứng trước” còn định tính, dễ dẫn tới cách hiểu khác nhau.
Vì vậy, ông đề nghị bổ sung định nghĩa “chậm kéo dài” theo ngưỡng thời gian cụ thể theo cự ly bay; ấn định nguyên tắc bồi thường tối thiểu bằng tiền hoặc chứng từ có giá trị tương đương, chi trả tự động trong thời hạn 7 ngày.
“Cần cấm khấu trừ bất kỳ khoản phí nào khi hoàn tiền do lỗi hãng”, đại biểu Quốc hội Hùng nói.
Những nội dung này, theo ông Hùng, nên giao Chính phủ quy định chi tiết khung mức theo nhóm cự ly và cập nhật định kỳ.
Cho biết, dự luật đã ghi nhận quyền lựa chọn của khách hàng, ông Hùng đề nghị bổ sung khoản mới theo hướng hành khách được quyền lựa chọn giữa: hoàn tiền toàn bộ phần chưa sử dụng; chuyển sang chuyến sớm nhất của chính hãng hoặc chuyển sang hãng khác có chỗ tương đương mà hành khách không phải trả thêm chi phí nếu hãng không bố trí được chuyến thay thế trong thời hạn 3 giờ.
Đại biểu đồng thời đề xuất, luật ghi nhận quyền được “chăm sóc tối thiểu” gồm: suất ăn, nước uống, phương tiện liên lạc, lưu trú qua đêm nếu cần, gắn với từng ngưỡng chậm.
Nội dung nữa, ông Hùng cho hay, dự thảo luật đã quy định trách nhiệm bồi thường với tính mạng, sức khỏe, hành lý, hàng hóa; đồng thời có mệnh đề “miễn trách nhiệm đối với thiệt hại do vận chuyển chậm nếu hãng chứng minh đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết”.
“Tôi đề nghị bổ sung điều khoản riêng về “thiệt hại do chậm vận chuyển đối với hành khách”, ông Hùng nêu.
Đại biểu Quốc hội đoàn TP HCM cũng đề nghị làm rõ gánh nặng chứng minh thuộc về người vận chuyển; không coi “lý do kỹ thuật khai thác, điều hành” là bất khả kháng; xác lập giới hạn trách nhiệm; khoản “bồi thường ứng trước” không làm mất quyền yêu cầu bồi thường dân sự phần chênh lệch.
Không có chế tài cụ thể quyền lợi của khách hàng vẫn “trôi lơ lửng”
Chung mối quan tâm, đại biểu Quốc hội Huỳnh Thị Phúc (đoàn TP HCM) nhận định điều 53 dự thảo luật quy định trách nhiệm của hãng khi chậm, hủy chuyến bay, song các quy định chung chung, chưa rõ thời gian hoàn tiền bao lâu, chế độ bồi thường ra sao…
“Tôi cho rằng nếu không ràng buộc cơ chế, chế tài cụ thể thì quyền lợi của hành khách vẫn bị trôi lơ lửng”, bà Phúc nói.
Từ đó, bà đề nghị sửa đổi theo hướng hãng hàng không cần công khai lý do chậm, hoãn, hủy chuyến và thời gian dự kiến khắc phục. Việc chậm, hoãn chuyến bay này “không quá 2 lần”.
Riêng những trường hợp bất khả kháng vì lý do thời tiết và kỹ thuật, bà Phúc cho rằng, phải chấp nhận và không giới hạn số lần, thời gian.
Bà Phúc cũng đề nghị, cần quy định rõ thời hạn hoàn tiền vé theo hướng tối đa 7 ngày làm việc kể từ khi nhận được yêu cầu hợp lệ. Bởi, hiện nay, các hành khách được hoàn tiền thường rất lâu mới nhận được tiền.
Ngoài ra, đại biểu đề nghị quan tâm đến tính minh bạch quy trình phục vụ hành khách. Theo bà Phúc, khi không có quy trình, quy chuẩn, hành khách không biết mình được quyền gì, còn nhân viên phục vụ không có căn cứ nhất quán để xử lý khi tình huống xảy ra.
“Công khai quy trình không chỉ là thủ tục hành chính mà còn là cam kết về sự chuyên nghiệp và minh bạch của hãng hàng không khi thực hiện dịch vụ vận chuyển hàng không”, bà Phúc nói.
Theo đại biểu đoàn TP HCM, Cục Hàng không Việt Nam cần công bố định kỳ các chỉ số hoạt động của từng hãng như: tỷ lệ hoàn tiền đúng hạn, tỷ lệ giải quyết khiếu nại.
“Việc công khai không phải để tạo áp lực mà để hình thành một cơ chế cạnh tranh tích cực, giúp hành khách có thông tin minh bạch khi lựa chọn dịch vụ”, đại biểu Huỳnh Thị Phúc nhấn mạnh.
Giải trình sau đó, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, 9 tháng đầu năm 2025, tỷ lệ chuyến bay cất, hạ cánh đúng giờ chỉ đạt 65%.
Nguyên nhân là do thời tiết, thiếu hụt máy bay, đứt gãy chuỗi cung ứng phụ tùng, điều kiện cơ sở hạ tầng hàng không hạn chế, mật độ khai thác cao...
Dẫn ví dụ một chuyến bay vào sân bay Tân Sơn Nhất không có đường hạ cánh, phải chờ 15 phút, thậm chí bay cả tiếng đồng hồ trên trời... ông Minh cho biết, việc này gây ô nhiễm môi trường, tốn kém kinh phí xăng dầu... và các hãng hàng không cũng “rất sốt ruột”.
Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng, dự luật đã bổ sung các quy định liên quan về trách nhiệm của hãng hàng không khi chậm, hủy chuyến theo hướng chặt chẽ hơn để bảo đảm quyền lợi của hành khách.
Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho biết thêm, lãnh đạo ngành hàng không và các hãng bay đều không muốn xảy ra việc chậm, hủy chuyến bay. Nhưng luật phải cụ thể hóa để tới đây khi các sân bay có đầy đủ điều kiện, không còn xảy ra tình trạng này nữa.
