Các đồng chủ trì tại Đối thoại PCTN 2014

Số vụ tham nhũng được phát hiện tăng

Báo cáo cho thấy, năm qua, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo việc xây dựng thể chế, chính sách, pháp luật theo quy định của Hiến pháp năm 2013; rà soát, hoàn thiện pháp luật trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và góp phần phòng ngừa, ngăn chặn tham nhũng.

Kết quả cho thấy, việc rà soát, ban hành các quy định về chế độ, định mức, tiêu chuẩn đã được đẩy mạnh trên nhiều lĩnh vực. Công tác kiểm tra việc thực hiện các qui định pháp luật tiếp tục được tăng cường. Tỷ lệ xử lý, buộc khắc phục những sai phạm về chế độ định mức, tiêu chuẩn được nâng cao. Việc trả lương qua tài khoản tiếp tục được mở rộng. Có 1.225 người thuộc diện kê khai được xác minh tài sản, thu nhập, tăng mạnh so với 5 trường hợp được xác minh trong năm 2014; việc xử lý người đứng đầu khi để xảy ra tham nhũng tiếp tục được chú trọng.

Về công tác thanh tra, kiểm toán, giải quyết KN,TC, ngành Thanh tra đã triển khai 6.515 cuộc thanh tra hành chính, 116.334 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành; kiến nghị chấn chỉnh quản lý, hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật trên nhiều lĩnh vực; kiến nghị thu hồi hơn 52,2 nghìn tỷ đồng và hơn 1,7 nghìn ha đất; xuất toán, loại khỏi giá trị quyết toán và đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý hơn 14,4 nghìn tỷ đồng, 824 ha đất; kiến nghị xử lý trách nhiệm 1.945 tập thể, 14.339 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xử lý hình sự 65 vụ, 50 đối tượng; đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra, thu hồi và xử lý 912,4 tỷ đồng; thu hồi đất đạt tỷ lệ 99,%.

Riêng ngành Thanh tra đã phát hiện 100 vụ, tăng 46 vụ so với cùng kỳ 2014, 172 đối tượng có hành vi tham nhũng và liên quan đến tham nhũng với số tiền 40,7 tỷ đồng.

Về kết quả phát hiện và xử lý tham nhũng, số liệu báo cáo cho thấy, ngành Thanh tra đã phát hiện 100 vụ (tăng 46 vụ so với cùng kỳ 2014), 172 đối tượng có hành vi tham nhũng và liên quan đến tham nhũng với số tiền 40,7 tỷ đồng.

Cơ quan điều tra các cấp đã thụ lý điều tra 351 vụ án, 813 bị can phạm tội về tham nhũng, trong đó khởi tố mới 178 vụ, 317 bị can (so với cùng kỳ năm trước giảm 61 vụ/242 bị can); thiệt hại khoảng 600 tỷ đồng và 9.887 m2 đất; đã thu hồi nộp ngân sách nhà trên 103 tỷ đồng và 2.887 m2 đất. Đã kết luận điều tra 198 vụ, 489 bị can; đình chỉ điều tra 4 vụ, 2 bị can; tạm đình chỉ 9 vụ, 23 bị can. Viện kiểm sát các cấp thụ lý giải quyết 323vụ/806 bị can về các tội danh tham nhũng, truy tố 310 vụ/697 bị can. Tòa án nhân dân các cấp đã xét xử sơ thẩm 260 vụ, 577 bị cáo về các tội danh tham nhũng, trong đó tỷ lệ tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng chiếm 41,6 %; số bị cáo được hưởng án treo, cải tạo không giam giữ chiếm 18,5% (năm 2014 là 21,3%).

Các vụ án, vụ việc tham nhũng năm 2015 gây thiệt hại khoảng trên 950 tỷ đồng và 9.887 m2  đất; đã thu hồi trên 505 tỷ đồng, đạt 55,8% (tỷ lệ này năm 2014 là 22,3%) và thu hồi được 2.887 m2 đất, đạt 29,2%.

Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN đã kiểm tra, giám sát, đôn đốc hoạt động điều tra, truy tố, xét xử và công tác PCTN tại 4 bộ, ngành, 10 địa phương phát hiện 16 vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo đã xét xử sơ thẩm 5 vụ, phúc thẩm 5 vụ án; Viện Kiểm sát đã có cáo trạng truy tố 6 vụ; cơ quan Điều tra đã kết luận điều tra đề nghị truy tố 4 vụ, đang điều tra 7 vụ.

Bên cạnh những kết quả đạt được, báo cáo cũng đề cập đến một số hạn chế như đề án quan trọng để tiếp tục hoàn thiện thể chế về PCTN chậm được ban hành; việc rà soát, đánh giá, sửa đổi, bổ sung khắc phục những sơ hở, bất cập của chính sách, pháp luật trên một số lĩnh vực còn chưa kịp thời; công tác tuyên truyền, giáo dục về PCTN chưa đạt hiệu quả cao. Việc thực hiện một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng hiệu quả còn thấp. Một số vụ việc trong công tác điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, giám định tư pháp còn chậm, chưa đạt yêu cầu; tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng tuy hằng năm đều tăng nhưng vẫn còn thấp so với số tài sản bị chiếm đoạt.

Do vậy, trong năm 2016, để tiếp tục thực hiện công tác PCTN, Chính phủ cần chỉ đạo các cấp, các ngành thực hiện đồng bộ các chủ trương, giải pháp PCTN, đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương và từng cơ quan, tổ chức, đơn vị trong PCTN; triển khai quyết liệt các Chương trình công tác trọng tâm của Ban chỉ đạo Trung ương về PCTN; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, đánh giá cụ thể trách nhiệm trong công tác PCTN của các cấp, các ngành và nhất là người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Đồng thời, tổng kết 10 năm thực hiện Luật PCTN để chuẩn bị sửa đổi toàn diện, cơ bản Luật PCTN; tăng cường thực hiện, kiểm tra, đôn đốc, xử lý vi phạm trong việc tổ chức thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, chú trọng các giải pháp mà hiệu quả phòng ngừa còn thấp; kiên quyết điều tra, làm rõ những hành vi tham nhũng, xử lý nghiêm đúng quy định của pháp luật và thực hiện tốt việc thu hồi tài sản tham nhũng; kịp thời điều chuyển, thay thế và xử lý những cán bộ lãnh đạo, quản lý để xảy ra tham nhũng, uy tín giảm sút, không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; từng bước có chính sách về lương, thưởng hợp lý để bảo đảm cho cán bộ, công chức, viên chức sống được bằng lương và có mức sống khá trong xã hội...

Phương Hiếu