Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ. Ảnh: Đ.X

Sáng ngày 16/9, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Thanh Hóa.

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh việc xây dựng Dự thảo Nghị quyết nhằm cụ thể hóa chỉ đạo của Bộ Chính trị, trong đó đưa Thanh Hóa trở thành một cực tăng trưởng mới của khu vực và cả nước.

Nêu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tán thành thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Thanh Hóa. Theo ông, tỉnh có khát vọng, tiềm năng trở thành một cực tăng trưởng phía Bắc, thậm chí là một trong tứ giác phát triển (Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng và Thanh Hóa).

Bên cạnh góp ý trực tiếp về vào các cơ chế, chính sách đặc thù, ông Vương Đình Huệ cũng gợi ý, Thanh Hoá nghiên cứu thí điểm chính sách thuế tài sản (thuế nhà ở) trên địa bàn tỉnh.

Dẫn báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB), Chủ tịch Quốc hội cho rằng, thuế nhà ở chỉ phát huy tốt nếu áp dụng ở địa phương cụ thể, chứ không nên triển khai cả nước vì số thu thuế không lớn (khoảng 2.500 tỷ đồng) nhưng chi phí để thu thuế rất tốn kém.

“Thuế nhà chỉ nên áp dụng thí điểm cho chính quyền đô thị lớn. Thanh Hoá nên nghiên cứu thí điểm chính sách này ở khu vực đô thị để có thêm nguồn thu”, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ gợi ý.

Về phạm vi, Chủ tịch Quốc hội muốn rộng hơn như trong Nghị quyết của Bộ Chính trị cũng như chỉ đạo của Ban Cán sự Đảng Chính phủ là xây dựng cơ chế đặc thù về đầu tư, phân cấp quản lý, tổ chức bộ máy, biên chế cho tỉnh Thanh Hóa.

Đề xuất nâng hạn mức dư nợ vay lên 60% thu ngân sách

Theo Dự thảo Nghị quyết, một trong những cơ chế, chính sách đặc thù mà Chính phủ đề nghị là cho phép Thanh Hóa được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, nước ngoài của Chính phủ vay về cho vay lại... với tổng mức vay tối đa 60% thu ngân sách địa phương.

So với quy định tại Luật Ngân sách 2015 là 20%, thì mức vay của Thanh Hoá được đề nghị tăng thêm 40%.

Theo tính toán của Bộ Tài chính, với mức dư nợ vay 20% hiện hành thì mức dư nợ vay tối đa của tỉnh là 2.636 tỷ đồng và dư nợ vay đến ngày 31/12/2021 của tỉnh dự kiến là 718 tỷ đồng.

“Nếu nâng hạn mức dư nợ vay 60% tính theo dự toán năm 2021 thì mức dư nợ vay tối đa của tỉnh là 7.909 tỷ đồng thì Thanh Hóa mới đáp ứng đủ nhu cầu huy động trước nguồn lực để đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội quan trọng”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng. Ảnh: Đ.X

Ở góc độ cơ quan thẩm tra, đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách nhất trí, tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, “mức vay là khá cao”.

Theo quan điểm này, dự kiến mức tăng quá cao của Thanh Hóa có thể sẽ làm hạn chế dư địa vay đầu tư phát triển của các địa phương khác trong cả nước.

“Mức dư nợ vay tăng lên tối đa 60%, tương đương hơn 7.900 tỷ đồng là khá cao, cần tính toán thêm dựa trên mức độ cần thiết, phù hợp với khả năng trả nợ của một địa phương hiện vẫn đang nhận trợ cấp của Trung ương”, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Nguyễn Phú Cường nêu.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đồng ý với Chính phủ về tổng mức dư nợ vay vì vẫn do Chính phủ phân bổ và Quốc hội quy định, tức không quá trần nợ công.

Không quy định “cứng” số để lại 70% tăng thu từ xuất, nhập khẩu qua cảng Nghi Sơn

Cũng theo Dự thảo, Chính phủ đề xuất Thanh Hoá được để lại 70% số tăng thu từ xuất, nhập khẩu qua cảng biển Nghi Sơn (không gồm thuế giá trị gia tăng của hàng hóa nhập khẩu để đầu tư hình thành tài sản cố định hoặc để sản xuất hàng hóa xuất khẩu được ngân sách Trung ương hoàn lại thuế giá trị gia tăng).

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Nguyễn Phú Cường. Ảnh: Đ.X

Cho rằng cần có cơ chế đặc thù này, song theo ông Nguyễn Phú Cường, một số ý kiến trong Ủy ban Tài chính Ngân sách lưu ý, chỉ bổ sung có mục tiêu cho tỉnh 70% số tăng thu từ xuất, nhập khẩu qua cảng biển Nghi Sơn trong trường hợp ngân sách Trung ương tăng thu và bảo đảm khả năng cân đối; hoặc khi tỉnh hoàn thành dự toán thu ngân sách Nhà nước.

Việc này, ông Cường nói, để đảm bảo tính khả thi, tránh việc lập dự toán thấp hoặc khó khăn trong cân đối ngân sách trung ương bổ sung cho địa phương.

Nêu ý kiến, theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Dự thảo Nghị quyết không quy định “cứng” tỷ lệ 70%, nên là “không quá 70%” để hàng năm Thủ tướng có dư địa điều tiết. Ngoài ra, ông Huệ cho rằng, Thanh Hoá chỉ được hưởng với điều kiện ngân sách Trung ương không hụt thu.

Bí thư tỉnh Thanh Hóa Đỗ Trọng Hưng. Ảnh: Đ.X

Ở khía cạnh này, Bí thư tỉnh Thanh Hóa Đỗ Trọng Hưng đề nghị Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cân nhắc điều kiện “ngân sách Trung ương không hụt thu” thì tỉnh mới được hưởng số tăng thu để lại từ xuất nhập khẩu qua cảng Nghi Sơn.

“Nếu đưa ra điều kiện như vậy thì sẽ rất khó thực hiện trong cuộc sống, tính động lực cho tỉnh phấn đấu cũng rất khó”, ông Hưng nói.

Ngoài ra, Dự thảo Nghị quyết cũng quy định, ngân sách tỉnh Thanh Hóa được hưởng 50% khoản thu tiền sử dụng đất khi bán tài sản công gắn liền với đất, tương tự TP HCM và Hà Nội; điều chỉnh và ban hành thêm một số loại phí, lệ phí…

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội giao Uỷ ban Tài chính Ngân sách tiếp thu, cùng Bộ Kế hoạch và Đầu tư hoàn thiện Dự thảo Nghị quyết để trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 2 vào tháng 10 tới.