Thông tin ngày 7/5 sẽ tiến hành phiên đàm phán đầu tiên với Mỹ về thuế quan được Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết tại phiên khai mạc kỳ họp 9 Quốc hội khóa XV sáng 5/5, khi trình bày báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; tình hình thực hiện kế hoạch những tháng đầu năm 2025.
Theo Thủ tướng Phạm Mình Chính, những tháng từ đầu năm đến nay, tình hình thế giới có nhiều diễn biến mới hết sức phức tạp, khó lường.
“Đặc biệt, việc Mỹ bất ngờ công bố chính sách thuế đối ứng ở mức cao trên diện rộng, tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế toàn cầu, đe dọa nghiêm trọng chuỗi cung ứng và dòng chảy thương mại, đầu tư quốc tế”, Thủ tướng nói.
Trước việc Mỹ công bố chính sách thuế quan mới, người đứng đầu Chính phủ cho hay, chúng ta đã bình tĩnh, bản lĩnh, chủ động tiến hành đồng bộ nhiều biện pháp ứng phó kịp thời, linh hoạt, phù hợp và đạt kết quả bước đầu tích cực.
“Việt Nam là một trong những nước đầu tiên Mỹ đồng ý đàm phán”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị và Tổng Bí thư Tô Lâm, Chính phủ, Thủ tướng đã và đang chỉ đạo sát sao Đoàn đàm phán và các bộ, cơ quan theo dõi tình hình, khẩn trương hoàn thiện phương án và sẵn sàng đàm phán với Mỹ với tinh thần “lợi ích hài hòa - rủi ro chia sẻ”.
Đề cập đến tình hình kinh tế - xã hội những tháng đầu năm, Thủ tướng khái quát những kết quả đạt được.
Theo ông, tăng trưởng GDP quý I ước đạt 6,93%, cao nhất so với cùng kỳ giai đoạn 2020 - 2025; nhiều địa phương có mức tăng trưởng 2 con số. Chỉ số giá tiêu dùng bình quân ở mức 3,2%, tạo dư địa cho điều hành linh hoạt, hiệu quả chính sách vĩ mô.
Thu ngân sách 4 tháng đạt trên 944 nghìn tỷ, bằng 48% dự toán năm và tăng 26,3%; tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước đạt trên 275 tỷ USD, tăng 15%, xuất siêu trên 5 tỷ USD. Vốn FDI thực hiện đạt trên 6,7 tỷ USD, cao nhất trong giai đoạn 2020 - 2025, cho thấy Việt Nam tiếp tục là điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư quốc tế.
Cả 3 khu vực kinh tế đều tăng trưởng tích cực. Các công trình, dự án trọng điểm, hạ tầng chiến lược đã được khởi công, khánh thành, như đưa vào khai thác nhà ga T3 Tân Sơn Nhất và thông xe tuyến chính 5 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam...
Cùng với đó, các chính sách an sinh xã hội, đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân được nâng lên. Thu nhập bình quân của lao động quý I/2025 là 8,3 triệu đồng/tháng, tăng 720 nghìn đồng so với cùng kỳ.
“Chỉ số hạnh phúc của Việt Nam năm 2025 xếp hạng 46/143, tăng 8 bậc so với năm 2024”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Với công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, Thủ tướng cho hay, trong thời gian ngắn đã hoàn thành khối lượng công việc lớn, chất lượng được nâng cao. Chính phủ đã chủ động rà soát, sửa đổi, bổ sung nhiều quy định thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho người dân, doanh nghiệp.
Công tác sắp xếp, tinh gọn bộ máy của Chính phủ và chính quyền địa phương được triển khai quyết liệt.
Theo Thủ tướng, đến nay đã hoàn thành sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy Chính phủ còn 14 bộ, 3 cơ quan ngang bộ (giảm 8 bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ); đồng thời đang triển khai nhanh, quyết liệt, hiệu quả việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Song song là đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; tăng cường thanh tra, kiểm tra; đẩy mạnh giải quyết khiếu nại, tố cáo, tiếp công dân; cũng như thực hiện nghiêm chương trình công tác, Kết luận của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
“Công tác phòng, chống lãng phí được đặc biệt quan tâm và đạt kết quả tích cực, nhất là việc xử lý các công trình, dự án tồn đọng, kéo dài gây thất thoát, lãng phí nguồn lực”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Trong đó, Chính phủ đã hoàn thành rà soát, đề xuất Bộ Chính trị, Quốc hội tháo gỡ vướng mắc cho trên 2.200 dự án với tổng vốn gần 5,9 triệu tỷ đồng (tương đương khoảng 235 tỷ USD) và tổng quy mô sử dụng đất khoảng 347 nghìn ha.
Bên cạnh những kết quả đạt được, Thủ tướng thẳng thắn nêu những hạn chế, bất cập cần được xử lý quyết liệt.
Theo ông, sức ép chỉ đạo điều hành kinh tế vĩ mô còn lớn, nhất là về lãi suất, tỷ giá, kiểm soát lạm phát. Hoạt động sản xuất, kinh doanh còn gặp nhiều khó khăn, nhất là phát triển doanh nghiệp.
Các động lực tăng trưởng truyền thống tuy đã phát huy hiệu quả nhưng chưa đạt kỳ vọng; giải ngân vốn đầu tư công còn thấp; sức mua trong nước phục hồi nhưng còn chậm; xuất khẩu còn phụ thuộc nhiều vào FDI và chịu ảnh hưởng bất lợi do chính sách thuế quan mới của Mỹ.
Các động lực tăng trưởng mới đang ở giai đoạn đầu, cần thời gian để phát huy hiệu quả. Trong khi, thị trường bất động sản phục hồi còn chậm và vẫn tiềm ẩn rủi ro; thủ tục hành chính còn rườm rà, gây khó khăn cho doanh nghiệp, người dân. “Vẫn còn tình trạng “trên nóng, dưới lạnh”, Thủ tướng nói.
Ngoài ra, phân cấp, phân quyền chưa triệt để, còn tập trung nhiều ở Trung ương, gây ách tắc và phiền hà cho cấp dưới. Tình hình an ninh, trật tự trên một số địa bàn, tội phạm ma túy, công nghệ cao, lừa đảo qua mạng, tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả… còn diễn biến phức tạp.
Thời gian tới, tình hình thế giới dự báo tiếp tục có nhiều biến động phức tạp, khó lường; chiến tranh thương mại ngày càng căng thẳng; thương mại, đầu tư quốc tế suy giảm; các tổ chức uy tín đồng loạt hạ mức dự báo tăng trưởng toàn cầu.
“Có thể nói tình hình khó khăn, thách thức và thời cơ, thuận lợi đan xen, nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn”, Thủ tướng nói. Tuy nhiên, theo ông, đây cũng là cơ hội để Việt Nam cơ cấu lại nền kinh tế, cơ cấu lại thị trường, sản xuất, sản phẩm và xuất khẩu để đạt mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội.
Để đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên, quy mô nền kinh tế đạt trên 500 tỷ USD (dự kiến đứng thứ 30 trên thế giới, tăng 2 bậc), GDP bình quân đầu người năm 2025 đạt trên 5.000 USD, Thủ tướng nhấn mạnh một số nội dung trọng tâm.
Trong đó, theo Thủ tướng, bên cạnh theo dõi sát tình hình quốc tế, trong nước, chủ động dự báo và có phản ứng chính sách linh hoạt, kịp thời, nhất là đối với chính sách thuế quan mới của Mỹ, cần ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.
Song song là phấn đấu tăng thu ngân sách trên 15%; điều chỉnh bội chi ngân sách lên mức 4 - 4,5% GDP trong trường hợp cần thiết và tiết kiệm chi, nhất là chi thường xuyên để tăng chi đầu tư phát triển; đẩy mạnh giải ngân và sử dụng hiệu quả vốn đầu tư công, có trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải; phấn đấu tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đạt 100% kế hoạch.
Nhiệm vụ nữa là khai thác hiệu quả 17 FTA đã ký kết và đẩy mạnh đàm phán; quyết liệt phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, nhất là các mặt hàng thuốc chữa bệnh, sản phẩm dinh dưỡng và thực phẩm chức năng; ngăn chặn, xử lý nghiêm và chấm dứt hành vi quảng cáo sai sự thật.
Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh yêu cầu chủ động hoàn thiện phương án và đàm phán hiệu quả với Mỹ trên tinh thần bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của Việt Nam, hướng tới thúc đẩy thương mại cân bằng, bền vững, không làm ảnh hưởng đến các thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam đã tham gia.
“Ngày 7/5 sẽ tiến hành phiên đàm phán đầu tiên với Mỹ”, Thủ tướng nói. Ông cũng nhấn mạnh cần xây dựng chính sách đặc thù phát triển các khu kinh tế biên giới, khu thương mại tự do, khu kinh tế có tiềm năng lớn như Vân Đồn, Vân Phong, các đặc khu kinh tế mới...
Trong năm 2025, theo người đứng đầu Chính phủ, phải bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện đầu tư kinh doanh không cần thiết; giảm ít nhất 30% thời gian giải quyết của các thủ tục hành chính; giảm ít nhất 30% chi phí thủ tục hành chính; bảo đảm thực hiện thông suốt, liên tục các thủ tục hành chính trong quá trình sắp xếp các đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
“Cải cách sâu rộng quản trị Nhà nước, hoàn thiện mô hình tổ chức của hệ thống chính trị với tinh thần “không làm nửa vời, làm đến cùng, làm triệt để”, Thủ tướng nói và nhấn mạnh, đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, tác phong, lề lối làm việc theo hướng khoa học, chuyên nghiệp, hiện đại với phương châm “Bộ máy tinh gọn - Dữ liệu kết nối - Quản trị thông minh”.
Rà soát, sửa đổi bổ sung, hoàn thiện pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; tăng cường kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực với tinh thần quyết liệt “không ngừng, không nghỉ”, là nhiệm vụ trọng tâm tiếp theo được Thủ tướng nêu rõ.
Theo ông, cần nâng cao hiệu quả thu hồi tiền, tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng; tiếp tục thí điểm mô hình tiếp công dân trực tuyến; tập trung giải quyết dứt điểm các vụ khiếu kiện đông người, phức tạp, kéo dài, vượt cấp, không để phát sinh điểm nóng.
Ngoài ra, cần đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế, xác lập mô hình tăng trưởng mới; thực hiện hiệu quả cơ cấu lại các ngành, lĩnh vực, trong đó nâng cao hiệu quả, sức cạnh tranh một số ngành công nghiệp nền tảng (như năng lượng, cơ khí chế tạo, luyện kim, hóa chất, vật liệu xây dựng…); phát triển đột phá các ngành mới nổi (như chip, bán dẫn, rô-bốt, trí tuệ nhân tạo…).